Πρακτικά
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠ. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ 11Νοεμβρίου 2008 "Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις"... Συζήτηση και ψήφιση επι του συνόλου
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠ. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
"Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις"
(Συζήτηση και ψήφιση επι του συνόλου)
Ευχαριστώ πολύ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε σήμερα στην κατ' άρθρο συζήτηση τις μεταρρυθμίσεις οι οποίες αφορούν την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις. Το νομοσχέδιο, λοιπόν, όπως είπαμε και στην επί της αρχής συζήτηση, αποτελείται από είκοσι οκτώ άρθρα, ειδικότερα δε από τρία κεφάλαια και τρεις θεματικές ενότητες.
Το πρώτο κεφάλαιο αποτελείται από τα άρθρα 1 έως και 13 και αναφέρεται αποκλειστικά στο σύμφωνο συμβίωσης. Το δεύτερο κεφάλαιο, δηλαδή τα άρθρα 14 έως και 19, διαπραγματεύονται τις τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα και αφορούν την υιοθεσία, το διαζύγιο. Το τρίτο κεφάλαιο, δηλαδή τα άρθρα 20 έως και 28 του νομοσχεδίου, περιλαμβάνουν μία σειρά από διατάξεις για αυστηροποίηση της ποινικής μεταχείρισης όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων, για το θεσμό του επόπτη ανακριτών, ενώ σε άλλα άρθρα επανακαθορίζεται η διάρκεια της θητείας των δικαστικών λειτουργών και εισάγονται μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του νομοσχεδίου.
Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περνώ αμέσως στο πρώτο κεφάλαιο, που αφορά το σύμφωνο συμβίωσης.
Άρθρο 1. Στο άρθρο 1 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι η σύναψη αυτού του συμφώνου συμβίωσης, είναι επιτρεπτή αποκλειστικά και μόνο σε πρόσωπα διαφορετικού φύλου και καθορίζεται ο συστατικός τύπος του συμφώνου που είναι το συμβολαιογραφικό έγγραφο, το οποίο καταρτίζεται αυτοπροσώπως από τα συμβαλλόμενα μέρη. Η έναρξη της ισχύος αυτού του συμφώνου συμβίωσης για λόγους ασφαλείας των συναλλαγών ορίζεται από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου στο ληξίαρχο του τόπου της κατοικίας των συμβληθέντων.
Πρέπει να σας πω ότι στο άρθρο 2 ορίζονται οι προϋποθέσεις για τη σύναψη αυτού του συμφώνου συμβίωσης, όπου δεν επιτρέπεται η σύναψη συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης, άρα έχουμε προϋποθέσεις και κωλύματα, εάν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης των ενδιαφερομένων προσώπων ή του ενός από αυτά, που συντρέχει παράλληλα, μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και εκ πλαγίου μέχρι και τον τέταρτο βαθμό, καθώς επίσης και μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και μεταξύ εκείνου που υιοθέτησε και εκείνου που υιοθετήθηκε ασφαλώς.
Βεβαίως, ορίζονται και οι κυρώσεις στην περίπτωση που κάποια από τις προϋποθέσεις παραληφθεί ή κάποια από τα κωλύματα καταστρατηγηθούν. Οι συνέπειες αυτές ορίζονται στη διάταξη του άρθρου 2, παράγραφος 3, όπου η παράβαση των διατάξεων του παρόντος άρθρου συνεπάγεται την ακυρότητα του συμφώνου συμβίωσης. Έτσι, λοιπόν, στο άρθρο 2 θεσπίζονται οι θετικές και οι αρνητικές, δηλαδή τα κωλύματα, προϋποθέσεις για τη σύναψη του συμφώνου συμβίωσης.
Στο άρθρο 3 έχουμε να διαπραγματευτούμε την ακυρότητα αυτού του συμφώνου. Στο άρθρο 3 καθιερώνεται η σχετική ακυρότητα του συμφώνου, την οποία μπορούν να προσβάλλουν μόνο τα μέρη τα οποία έχουν συμβληθεί, αλλά και τρίτοι οι οποίοι επικαλούνται είτε οικογενειακό είτε περιουσιακό έννομο συμφέρον, όπως για παράδειγμα -γινόμαστε συγκεκριμένοι- τα τέκνα από προηγούμενο γάμο ή αυτοί οι οποίοι διεκδικούν για παράδειγμα αποζημίωση από ασφαλιστική εταιρεία, καθώς βεβαίως και αυτεπαγγέλτως ο εισαγγελέας, εάν θίγεται η δημόσια τάξη, δηλαδή, για παράδειγμα να έχει συναφθεί σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ στενών συγγενών.
Άκυρο, βεβαίως, μπορεί να είναι το σύμφωνο τόσο για τους γενικούς λόγους ακυρότητας των δικαιοπραξιών όσο και για την παράβαση των διατάξεων του νόμου. Είναι ευνόητο, λοιπόν, ότι το σύμφωνο μπορεί να είναι ακυρώσιμο για ελαττώματα είτε στη βούληση των μερών είτε, όπως είπα, στους γενικούς λόγους ακυρότητας των δικαιοπραξιών, οπότε και εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις περί ακυρωσίας.
Στο άρθρο 4 προβλέπεται ο τρόπος, οι προϋποθέσεις όπου μπορεί να λυθεί αυτό το σύμφωνο συμβίωσης. Ορίζονται, λοιπόν, οι τρόποι λύσεις του συμφώνου. Βεβαίως, λέει το άρθρο αυτό ότι πρέπει η με οποιοδήποτε τρόπο λύση του συμφώνου να καταχωρείται, όπως και η κατάρτισή του, στο ειδικό βιβλίο του ληξιαρχείου.
Το άρθρο 5 διαπραγματεύεται το επώνυμο, όπου εμείς καθορίσαμε στο σύμφωνο συμβίωσης, προβλέποντας ότι η κατάρτιση του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης δεν μεταβάλλει το επώνυμο των προσώπων που το έχουν καταρτίσει. Δίνεται πάντως η δυνατότητα στα μέρη να χρησιμοποιούν στις κοινωνικές τους σχέσεις είτε κοινό επώνυμο είτε ο ένας να προσθέτει στο δικό του το επώνυμο του άλλου.
Στις περιουσιακές σχέσεις που αναφέρεται το άρθρο 6, λέμε ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του εν λόγω άρθρου τα πρόσωπα τα οποία καταρτίζουν αυτό το σύμφωνο συμβίωσης μπορούν να ρυθμίσουν τις περιουσιακές τους σχέσεις είτε με ειδικότερες συμφωνίες που εντάσσονται στο αρχικό σύμφωνο είτε με μεταγενέστερη συμφωνία, που περιβάλλεται πάντως στον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου. Ειδικά δε για ό,τι αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου, η τύχη του μετά από τη λύση καθορίζεται κατ' αρχήν από τη σχετική συμφωνία των μερών, την αρχική ή τη μεταγενέστερη ενδεχομένως.
Εάν δεν υπάρχει παρόμοια συμφωνία, προβλέπουμε εδώ αξίωση στα αποκτήματα με μια προϋπόθεση, εφόσον αποδειχθεί από τον ενάγοντα η ύπαρξη και η έκταση της συμβολής του στα αποκτηθέντα. Δεν θεσπίζεται δηλαδή τεκμήριο συμβολής. Η αξίωση μπορεί να στραφεί και κατά των κληρονόμων του υπόχρεου, δεν κληρονομείται, όμως, από τους κληρονόμους του δικαιούχου, αλλά ούτε και γεννάται στο πρόσωπό τους.
Επίσης η αξίωση δεν εκχωρείται, παραγράφεται δε δύο χρόνια μετά τη λύση του συμφώνου, δηλαδή από το θάνατο, τη σύναψη γάμου με τρίτο πρόσωπο, τη χρονολογία της συμφωνίας κ.λπ.
Στο άρθρο 7 ασχολούμαστε με τη διατροφή. Αντιμετωπίζουμε τη διατροφή μετά τη λύση του συμφώνου, με την οποία προβλέπεται ότι ο δικαιούχος διατροφής συμπορεύεται με το διαζευγμένο σύζυγο του υπόχρεου, πράγμα που σημαίνει ότι όπως ορίζεται και στις γενικές διατάξεις περί διατροφής, συμπορεύεται και με τους ενήλικους κατιόντες, με τα παιδιά δηλαδή, αλλά προηγείται κάθε άλλου δικαιούχου, όπως για παράδειγμα των ενήλικων τέκνων ή γονέων του υπόχρεου.
Πρέπει να σας πω ότι στο άρθρο 8 βάζουμε το τεκμήριο πατρότητας, όπου εδώ λέμε ότι καθιερώνεται μαχητό τεκμήριο πατρότητας, γιατί πάμε να λύσουμε ακριβώς το πρόβλημα των εκτός γάμου παιδιών, που είναι η φιλοσοφία που διέπει το σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον το παιδί αυτό γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την αναγνώριση της ακυρότητας ή την ακύρωσή του.
Επίσης, στο άρθρο 9 καθορίζεται το επώνυμο των τέκνων που γεννιούνται μέσα σε σύμφωνο συμβίωσης, η γονική τους μέριμνα στο άρθρο 10, το κληρονομικό τους δικαίωμα στο άρθρο 11 και η αναστολή της παραγραφής στο άρθρο 12.
Στο άρθρο 13 το ελληνικό δίκαιο εφαρμόζεται στις προσωπικές και περιουσιακές σχέσεις των προσώπων που έχουν καταρτίσει σύμφωνο συμβίωσης, στις σχέσεις τους με τα τέκνα που γεννήθηκαν από τη συμβίωσή τους, καθώς και στις κληρονομικές σχέσεις, εφόσον το σύμφωνο έχει συναφθεί στην Ελλάδα.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)
Κυρία Πρόεδρε, δύο λεπτά ακόμη.
Στο δεύτερο κεφάλαιο ασχολούμεθα με την υιοθεσία, αλλά και με το διαζύγιο, όπου ουσιαστικά με τα άρθρα 14 έως 19 του σχεδίου νόμου τροποποιούνται τα άρθρα 1439, 1515, 5253, 65 και 1589 του Αστικού Κώδικα, το άρθρο 800 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και διατάξεις του ν.2447/1996 και του Προεδρικού Διατάγματος 226/1999.
Έτσι, λοιπόν, ρυθμίζονται θέματα για το αμάχητο τεκμήριο του ισχυρού κλονισμού του γάμου που ορίζεται πλέον διετές αντί της ισχύουσας τετραετούς διάστασης, το συναινετικό διαζύγιο, η γονική μέριμνα των εκτός γάμου παιδιών και επιμέρους ζητήματα της υιοθεσίας.
Επίσης, ειδικότερα ρυθμίζονται δύο θέματα της διαδικασίας της υιοθεσίας ενώπιον του δικαστηρίου, η αναπλήρωση της συναίνεσης των γονέων, η δυνητική ακρόαση των συγγενών του υιοθετούμενου και το δεύτερο, που είναι η δυνατότητα απάλειψης του κυρίου ονόματος του υιοθετούμενου, εάν αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του.
Το τρίτο που ρυθμίζεται, είναι η διεθνής δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, η οποία διευρύνεται σε περιπτώσεις υιοθεσίας.
Τέλος, ρυθμίζονται θέματα διοικητικής διαδικασίας για την υιοθεσία.
Τα άρθρα 14, 15 και 16 είναι αυτά που διεξήλθαν κωδικοποιημένα και αφορούν αυτά που σας περιέγραψα.
Στο άρθρο 17 έχουμε την ακρόαση συγγενών, όπου δίδεται η ευχέρεια στο δικαστήριο που αποφασίζει για την αναπλήρωση της συναίνεσης των φυσικών γονέων ή του επιτρόπου να ζητήσει τη γνώμη των πλησιέστερων συγγενών του προς υιοθεσία ανηλίκου, μία εξαιρετικά σημαντική διάταξη.
Στο άρθρο 18 η προσθήκη απάλειψης του κυρίου ονόματος, όπου παράλληλα με τη δυνατότητα της προσθήκης του νέου κυρίου ονόματος του θετού τέκνου να προβλέπεται πλέον και η δυνατότητα απάλειψης του κυρίου ονόματος που έφερε το τέκνο πριν της υιοθεσίας.
Το τρίτο κεφάλαιο, οι διατάξεις δηλαδή από το άρθρο 20 μέχρι και το άρθρο 28, αφορά ζητήματα διεθνούς δικαιοδοσίας των ημεδαπών δικαστηρίων, ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την έννοια του εύλογου χρόνου, όσον αφορά την υιοθεσία του ανηλίκου για την ανακοίνωση της παράδοσης του προς υιοθεσία παιδιού στους υποψήφιους θετούς γονείς.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Τελειώνετε, κυρία Παπακώστα.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ: Τελειώνω, κυρία Πρόεδρε, σε ένα λεπτό.
Στο άρθρο 22 επιλύεται το πρόβλημα το οποίο είχε παρουσιαστεί από τη μέχρι σήμερα ρύθμιση της παραγράφου 2 του άρθρου 4 του Προεδρικού Διατάγματος 226/1999, σύμφωνα με το οποίο στην περίπτωση της μη αποστολής στοιχείων του υιοθετουμένου παιδιού προβλέπεται να διασφαλίζονται τα συμφέροντα των υποψήφιων θετών γονέων του υιοθετούμενου, αλλά και η δημόσια τάξη.
Το άρθρο 23 έχει να κάνει με την προσπάθεια ενίσχυσης της δικαστικής προστασίας δικαιωμάτων. Έτσι, η μη συμμόρφωση σε προσωρινή διαταγή δικαστηρίου επισύρει πλέον βαρύτερη ποινή.
Το άρθρο 24 έχει να κάνει με το θεσμό του επόπτη ανακριτών και βεβαίως, με τη δεύτερη παράγραφο, είναι προφανές ότι είναι περιττή η ανάθεση καθηκόντων επόπτη ανακριτών και σε άλλους δικαστές. Με τη δεύτερη παράγραφό του, καθορίζεται στο ένα έτος η διάρκεια της θητείας των δικαστικών λειτουργών που αποσπώνται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για την εκτέλεση νομοπαρασκευαστικού έργου.
Στα άρθρα 25, 26, 27 και 28 έχουμε διατάξεις, όπου διασαφηνίζεται ότι τα αναπληρωματικά…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Κυρία Παπακώστα, τελειώνετε.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ: Τελειώνω, κυρία Πρόεδρε.
Και, βέβαια, έχει να κάνει με τη βαθμιαία αύξηση των Αντιπροέδρων.
Τέλος, με το άρθρο 27 προβλέπονται μεταβατικές διατάξεις για την υιοθεσία, ενώ με το ακροτελεύτιο άρθρο του νομοσχεδίου καθιερώνεται η έναρξη ισχύος του που αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου στην "Εφημερίδα της Κυβερνήσεως", εκτός εάν σε επιμέρους διατάξεις ορίζεται διαφορετικά.
Αυτό είναι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην κατ' άρθρον συζήτηση και έχω την εντύπωση ότι ομοφώνως η Ολομέλειά μας θα πρέπει να το υπερψηφίσει.
Σας ευχαριστώ.
"Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις"
(Συζήτηση και ψήφιση επι του συνόλου)
Ευχαριστώ πολύ, κυρία Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε σήμερα στην κατ' άρθρο συζήτηση τις μεταρρυθμίσεις οι οποίες αφορούν την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις. Το νομοσχέδιο, λοιπόν, όπως είπαμε και στην επί της αρχής συζήτηση, αποτελείται από είκοσι οκτώ άρθρα, ειδικότερα δε από τρία κεφάλαια και τρεις θεματικές ενότητες.
Το πρώτο κεφάλαιο αποτελείται από τα άρθρα 1 έως και 13 και αναφέρεται αποκλειστικά στο σύμφωνο συμβίωσης. Το δεύτερο κεφάλαιο, δηλαδή τα άρθρα 14 έως και 19, διαπραγματεύονται τις τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα και αφορούν την υιοθεσία, το διαζύγιο. Το τρίτο κεφάλαιο, δηλαδή τα άρθρα 20 έως και 28 του νομοσχεδίου, περιλαμβάνουν μία σειρά από διατάξεις για αυστηροποίηση της ποινικής μεταχείρισης όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων, για το θεσμό του επόπτη ανακριτών, ενώ σε άλλα άρθρα επανακαθορίζεται η διάρκεια της θητείας των δικαστικών λειτουργών και εισάγονται μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του νομοσχεδίου.
Κυρία Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περνώ αμέσως στο πρώτο κεφάλαιο, που αφορά το σύμφωνο συμβίωσης.
Άρθρο 1. Στο άρθρο 1 του σχεδίου νόμου ορίζεται ότι η σύναψη αυτού του συμφώνου συμβίωσης, είναι επιτρεπτή αποκλειστικά και μόνο σε πρόσωπα διαφορετικού φύλου και καθορίζεται ο συστατικός τύπος του συμφώνου που είναι το συμβολαιογραφικό έγγραφο, το οποίο καταρτίζεται αυτοπροσώπως από τα συμβαλλόμενα μέρη. Η έναρξη της ισχύος αυτού του συμφώνου συμβίωσης για λόγους ασφαλείας των συναλλαγών ορίζεται από την κατάθεση αντιγράφου του συμβολαιογραφικού εγγράφου στο ληξίαρχο του τόπου της κατοικίας των συμβληθέντων.
Πρέπει να σας πω ότι στο άρθρο 2 ορίζονται οι προϋποθέσεις για τη σύναψη αυτού του συμφώνου συμβίωσης, όπου δεν επιτρέπεται η σύναψη συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης, άρα έχουμε προϋποθέσεις και κωλύματα, εάν υπάρχει γάμος ή σύμφωνο συμβίωσης των ενδιαφερομένων προσώπων ή του ενός από αυτά, που συντρέχει παράλληλα, μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και εκ πλαγίου μέχρι και τον τέταρτο βαθμό, καθώς επίσης και μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή απεριορίστως και μεταξύ εκείνου που υιοθέτησε και εκείνου που υιοθετήθηκε ασφαλώς.
Βεβαίως, ορίζονται και οι κυρώσεις στην περίπτωση που κάποια από τις προϋποθέσεις παραληφθεί ή κάποια από τα κωλύματα καταστρατηγηθούν. Οι συνέπειες αυτές ορίζονται στη διάταξη του άρθρου 2, παράγραφος 3, όπου η παράβαση των διατάξεων του παρόντος άρθρου συνεπάγεται την ακυρότητα του συμφώνου συμβίωσης. Έτσι, λοιπόν, στο άρθρο 2 θεσπίζονται οι θετικές και οι αρνητικές, δηλαδή τα κωλύματα, προϋποθέσεις για τη σύναψη του συμφώνου συμβίωσης.
Στο άρθρο 3 έχουμε να διαπραγματευτούμε την ακυρότητα αυτού του συμφώνου. Στο άρθρο 3 καθιερώνεται η σχετική ακυρότητα του συμφώνου, την οποία μπορούν να προσβάλλουν μόνο τα μέρη τα οποία έχουν συμβληθεί, αλλά και τρίτοι οι οποίοι επικαλούνται είτε οικογενειακό είτε περιουσιακό έννομο συμφέρον, όπως για παράδειγμα -γινόμαστε συγκεκριμένοι- τα τέκνα από προηγούμενο γάμο ή αυτοί οι οποίοι διεκδικούν για παράδειγμα αποζημίωση από ασφαλιστική εταιρεία, καθώς βεβαίως και αυτεπαγγέλτως ο εισαγγελέας, εάν θίγεται η δημόσια τάξη, δηλαδή, για παράδειγμα να έχει συναφθεί σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ στενών συγγενών.
Άκυρο, βεβαίως, μπορεί να είναι το σύμφωνο τόσο για τους γενικούς λόγους ακυρότητας των δικαιοπραξιών όσο και για την παράβαση των διατάξεων του νόμου. Είναι ευνόητο, λοιπόν, ότι το σύμφωνο μπορεί να είναι ακυρώσιμο για ελαττώματα είτε στη βούληση των μερών είτε, όπως είπα, στους γενικούς λόγους ακυρότητας των δικαιοπραξιών, οπότε και εφαρμόζονται οι γενικές διατάξεις περί ακυρωσίας.
Στο άρθρο 4 προβλέπεται ο τρόπος, οι προϋποθέσεις όπου μπορεί να λυθεί αυτό το σύμφωνο συμβίωσης. Ορίζονται, λοιπόν, οι τρόποι λύσεις του συμφώνου. Βεβαίως, λέει το άρθρο αυτό ότι πρέπει η με οποιοδήποτε τρόπο λύση του συμφώνου να καταχωρείται, όπως και η κατάρτισή του, στο ειδικό βιβλίο του ληξιαρχείου.
Το άρθρο 5 διαπραγματεύεται το επώνυμο, όπου εμείς καθορίσαμε στο σύμφωνο συμβίωσης, προβλέποντας ότι η κατάρτιση του συμφώνου ελεύθερης συμβίωσης δεν μεταβάλλει το επώνυμο των προσώπων που το έχουν καταρτίσει. Δίνεται πάντως η δυνατότητα στα μέρη να χρησιμοποιούν στις κοινωνικές τους σχέσεις είτε κοινό επώνυμο είτε ο ένας να προσθέτει στο δικό του το επώνυμο του άλλου.
Στις περιουσιακές σχέσεις που αναφέρεται το άρθρο 6, λέμε ότι σύμφωνα με τις διατάξεις του εν λόγω άρθρου τα πρόσωπα τα οποία καταρτίζουν αυτό το σύμφωνο συμβίωσης μπορούν να ρυθμίσουν τις περιουσιακές τους σχέσεις είτε με ειδικότερες συμφωνίες που εντάσσονται στο αρχικό σύμφωνο είτε με μεταγενέστερη συμφωνία, που περιβάλλεται πάντως στον τύπο του συμβολαιογραφικού εγγράφου. Ειδικά δε για ό,τι αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου, η τύχη του μετά από τη λύση καθορίζεται κατ' αρχήν από τη σχετική συμφωνία των μερών, την αρχική ή τη μεταγενέστερη ενδεχομένως.
Εάν δεν υπάρχει παρόμοια συμφωνία, προβλέπουμε εδώ αξίωση στα αποκτήματα με μια προϋπόθεση, εφόσον αποδειχθεί από τον ενάγοντα η ύπαρξη και η έκταση της συμβολής του στα αποκτηθέντα. Δεν θεσπίζεται δηλαδή τεκμήριο συμβολής. Η αξίωση μπορεί να στραφεί και κατά των κληρονόμων του υπόχρεου, δεν κληρονομείται, όμως, από τους κληρονόμους του δικαιούχου, αλλά ούτε και γεννάται στο πρόσωπό τους.
Επίσης η αξίωση δεν εκχωρείται, παραγράφεται δε δύο χρόνια μετά τη λύση του συμφώνου, δηλαδή από το θάνατο, τη σύναψη γάμου με τρίτο πρόσωπο, τη χρονολογία της συμφωνίας κ.λπ.
Στο άρθρο 7 ασχολούμαστε με τη διατροφή. Αντιμετωπίζουμε τη διατροφή μετά τη λύση του συμφώνου, με την οποία προβλέπεται ότι ο δικαιούχος διατροφής συμπορεύεται με το διαζευγμένο σύζυγο του υπόχρεου, πράγμα που σημαίνει ότι όπως ορίζεται και στις γενικές διατάξεις περί διατροφής, συμπορεύεται και με τους ενήλικους κατιόντες, με τα παιδιά δηλαδή, αλλά προηγείται κάθε άλλου δικαιούχου, όπως για παράδειγμα των ενήλικων τέκνων ή γονέων του υπόχρεου.
Πρέπει να σας πω ότι στο άρθρο 8 βάζουμε το τεκμήριο πατρότητας, όπου εδώ λέμε ότι καθιερώνεται μαχητό τεκμήριο πατρότητας, γιατί πάμε να λύσουμε ακριβώς το πρόβλημα των εκτός γάμου παιδιών, που είναι η φιλοσοφία που διέπει το σύμφωνο συμβίωσης, εφόσον το παιδί αυτό γεννήθηκε κατά τη διάρκεια του συμφώνου μέσα σε τριακόσιες ημέρες από τη λύση ή την αναγνώριση της ακυρότητας ή την ακύρωσή του.
Επίσης, στο άρθρο 9 καθορίζεται το επώνυμο των τέκνων που γεννιούνται μέσα σε σύμφωνο συμβίωσης, η γονική τους μέριμνα στο άρθρο 10, το κληρονομικό τους δικαίωμα στο άρθρο 11 και η αναστολή της παραγραφής στο άρθρο 12.
Στο άρθρο 13 το ελληνικό δίκαιο εφαρμόζεται στις προσωπικές και περιουσιακές σχέσεις των προσώπων που έχουν καταρτίσει σύμφωνο συμβίωσης, στις σχέσεις τους με τα τέκνα που γεννήθηκαν από τη συμβίωσή τους, καθώς και στις κληρονομικές σχέσεις, εφόσον το σύμφωνο έχει συναφθεί στην Ελλάδα.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)
Κυρία Πρόεδρε, δύο λεπτά ακόμη.
Στο δεύτερο κεφάλαιο ασχολούμεθα με την υιοθεσία, αλλά και με το διαζύγιο, όπου ουσιαστικά με τα άρθρα 14 έως 19 του σχεδίου νόμου τροποποιούνται τα άρθρα 1439, 1515, 5253, 65 και 1589 του Αστικού Κώδικα, το άρθρο 800 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και διατάξεις του ν.2447/1996 και του Προεδρικού Διατάγματος 226/1999.
Έτσι, λοιπόν, ρυθμίζονται θέματα για το αμάχητο τεκμήριο του ισχυρού κλονισμού του γάμου που ορίζεται πλέον διετές αντί της ισχύουσας τετραετούς διάστασης, το συναινετικό διαζύγιο, η γονική μέριμνα των εκτός γάμου παιδιών και επιμέρους ζητήματα της υιοθεσίας.
Επίσης, ειδικότερα ρυθμίζονται δύο θέματα της διαδικασίας της υιοθεσίας ενώπιον του δικαστηρίου, η αναπλήρωση της συναίνεσης των γονέων, η δυνητική ακρόαση των συγγενών του υιοθετούμενου και το δεύτερο, που είναι η δυνατότητα απάλειψης του κυρίου ονόματος του υιοθετούμενου, εάν αυτό επιβάλλεται από το συμφέρον του.
Το τρίτο που ρυθμίζεται, είναι η διεθνής δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, η οποία διευρύνεται σε περιπτώσεις υιοθεσίας.
Τέλος, ρυθμίζονται θέματα διοικητικής διαδικασίας για την υιοθεσία.
Τα άρθρα 14, 15 και 16 είναι αυτά που διεξήλθαν κωδικοποιημένα και αφορούν αυτά που σας περιέγραψα.
Στο άρθρο 17 έχουμε την ακρόαση συγγενών, όπου δίδεται η ευχέρεια στο δικαστήριο που αποφασίζει για την αναπλήρωση της συναίνεσης των φυσικών γονέων ή του επιτρόπου να ζητήσει τη γνώμη των πλησιέστερων συγγενών του προς υιοθεσία ανηλίκου, μία εξαιρετικά σημαντική διάταξη.
Στο άρθρο 18 η προσθήκη απάλειψης του κυρίου ονόματος, όπου παράλληλα με τη δυνατότητα της προσθήκης του νέου κυρίου ονόματος του θετού τέκνου να προβλέπεται πλέον και η δυνατότητα απάλειψης του κυρίου ονόματος που έφερε το τέκνο πριν της υιοθεσίας.
Το τρίτο κεφάλαιο, οι διατάξεις δηλαδή από το άρθρο 20 μέχρι και το άρθρο 28, αφορά ζητήματα διεθνούς δικαιοδοσίας των ημεδαπών δικαστηρίων, ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με την έννοια του εύλογου χρόνου, όσον αφορά την υιοθεσία του ανηλίκου για την ανακοίνωση της παράδοσης του προς υιοθεσία παιδιού στους υποψήφιους θετούς γονείς.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Τελειώνετε, κυρία Παπακώστα.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ: Τελειώνω, κυρία Πρόεδρε, σε ένα λεπτό.
Στο άρθρο 22 επιλύεται το πρόβλημα το οποίο είχε παρουσιαστεί από τη μέχρι σήμερα ρύθμιση της παραγράφου 2 του άρθρου 4 του Προεδρικού Διατάγματος 226/1999, σύμφωνα με το οποίο στην περίπτωση της μη αποστολής στοιχείων του υιοθετουμένου παιδιού προβλέπεται να διασφαλίζονται τα συμφέροντα των υποψήφιων θετών γονέων του υιοθετούμενου, αλλά και η δημόσια τάξη.
Το άρθρο 23 έχει να κάνει με την προσπάθεια ενίσχυσης της δικαστικής προστασίας δικαιωμάτων. Έτσι, η μη συμμόρφωση σε προσωρινή διαταγή δικαστηρίου επισύρει πλέον βαρύτερη ποινή.
Το άρθρο 24 έχει να κάνει με το θεσμό του επόπτη ανακριτών και βεβαίως, με τη δεύτερη παράγραφο, είναι προφανές ότι είναι περιττή η ανάθεση καθηκόντων επόπτη ανακριτών και σε άλλους δικαστές. Με τη δεύτερη παράγραφό του, καθορίζεται στο ένα έτος η διάρκεια της θητείας των δικαστικών λειτουργών που αποσπώνται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για την εκτέλεση νομοπαρασκευαστικού έργου.
Στα άρθρα 25, 26, 27 και 28 έχουμε διατάξεις, όπου διασαφηνίζεται ότι τα αναπληρωματικά…
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΥΣΑ (Έλσα Παπαδημητρίου): Κυρία Παπακώστα, τελειώνετε.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ: Τελειώνω, κυρία Πρόεδρε.
Και, βέβαια, έχει να κάνει με τη βαθμιαία αύξηση των Αντιπροέδρων.
Τέλος, με το άρθρο 27 προβλέπονται μεταβατικές διατάξεις για την υιοθεσία, ενώ με το ακροτελεύτιο άρθρο του νομοσχεδίου καθιερώνεται η έναρξη ισχύος του που αρχίζει από τη δημοσίευση του νόμου στην "Εφημερίδα της Κυβερνήσεως", εκτός εάν σε επιμέρους διατάξεις ορίζεται διαφορετικά.
Αυτό είναι το νομοσχέδιο του Υπουργείου Δικαιοσύνης στην κατ' άρθρον συζήτηση και έχω την εντύπωση ότι ομοφώνως η Ολομέλειά μας θα πρέπει να το υπερψηφίσει.
Σας ευχαριστώ.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠ. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ 5 Νοεμβρίου 2008 "Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις"...
ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΤΟΥ ΥΠ. ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
(Συζήτηση επί της αρχής)
"Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις"
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Σήμερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε ένα νομοσχέδιο εξαιρετικής σημασίας για την ελληνική κοινωνία και ειδικότερα για την ελληνική οικογένεια, ένα νομοσχέδιο το οποίο περιλαμβάνει αλλαγές στο ισχύον οικογενειακό δίκαιο, ένα νομοσχέδιο που αποδεικνύει ότι η ελληνική κοινωνία αλλάζει, διαμορφώνεται από καινούργιες ανάγκες και ο νομοθέτης -όπως οφείλει να κάνει- ακούει αυτές τις αλλαγές, προσαρμόζεται στις ανάγκες και στις απαιτήσεις της κοινωνίας.
Το νομοσχέδιο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποτελείται από εικοσιοκτώ άρθρα, από τρία κεφάλαια, από τρεις θεματικές ενότητες. Το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα άρθρα 1 έως 13 και αναφέρεται στο λεγόμενο "σύμφωνο συμβίωσης".
Το δεύτερο κεφάλαιο, το οποίο αφορούν τα άρθρα 14 έως 19, αναφέρεται σε τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα για την υιοθεσία, ξεκινώντας έτσι καινοτόμες παρεμβάσεις σε ένα κομμάτι του Αστικού Κώδικα που αφορά τις υιοθεσίες, που αφορά την ελληνική κοινωνία.
Στο τρίτο κεφάλαιο, και ειδικότερα στα άρθρα 20 έως 28, περιλαμβάνει το παρόν νομοσχέδιο διατάξεις οι οποίες έχουν να κάνουν με την αυστηροποίηση της ποινικής μεταχείρισης όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων και εισάγονται, βεβαίως και μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του νομοσχεδίου.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περνώ αμέσως στο πρώτο κεφάλαιο, το οποίο ασχολείται με το σύμφωνο συμβίωσης. Η συμβίωση προσώπων διαφορετικού φύλου χωρίς να έχουν έλθει σε κοινωνία γάμου εμφανίζεται στις σημερινές κοινωνίες διεθνώς, με μεγαλύτερη συχνότητα από αυτήν που συνέβαινε στο παρελθόν. Αυτό είναι μια πραγματικότητα.
Ο λόγος, λοιπόν, που οδηγεί στη συμβίωση είναι κυρίως η επιλογή πολλών ζευγαριών που επιθυμούν μεν τη μόνιμη συμβίωση, αλλά σε μια μορφή, η οποία είναι διαφορετική από αυτή την οποία γεννά ο γάμος.
Πρέπει να σας πω με στοιχεία, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι στην Ελλάδα, στη χώρα μας, υπολογίζεται και οι υπολογισμοί αυτοί ακουμπούν, αν θέλετε, στην έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, ότι το ποσοστό των γυναικών, αλλά και των συμπολιτών μας, γενικότερα, οι οποίοι επιλέγουν να συμβιώσουν εκτός γάμου, με μόνιμη συμβίωση, έστω και με διαφορά, στην ηλικιακή ομάδα από τα 18 έως τα 24 χρόνια, έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι μια πραγματικότητα και είναι αδήριτη ανάγκη να νομοθετήσουμε πάνω σ' αυτό το ζήτημα.
Μπορεί σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα ποσοστά αυτά στην πατρίδα μας να είναι ακόμα χαμηλά, γιατί ας μην ξεχνάμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι η ελληνική κοινωνία είναι ως επί το πλείστον παραδοσιακή στα ζητήματα αυτά. Όμως, παρόλα αυτά, τα ποσοστά έχουν αυξητική τάση και η λεγόμενη ελεύθερη συμβίωση, δηλαδή, η συμβίωση χωρίς καμία νομική υποχρέωση -και προσέξτε το αυτό, θέλω να το υπογραμμίσω, η συμβίωση χωρίς καμία νομική υποχρέωση- που σημαίνει ότι κανείς είναι ανεξέλεγκτος, αν θέλετε και αυθαιρέτως λειτουργεί μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο σε σχέση με τις υποχρεώσεις του απέναντι σε αυτή την συμβίωση, αποτελεί και στην Ελλάδα πλέον μια πραγματικότητα για τα νεαρά, ιδίως, ζευγάρια.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει είναι ότι πως περίπου το 5% των παιδιών σήμερα στην Ελλάδα -με αυξητικές τάσεις αυτό το ποσοστό που σας ανέφερα- υπολογίζεται από την EUROSTAT με στοιχεία του 2004, ότι προέρχονται από αυτές τις ελεύθερες συμβιώσεις, δηλαδή, χωρίς κανενός είδους γάμο, θρησκευτικό ή πολιτικό. Στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, το ποσοστό των παιδιών εκτός γάμου ανέρχεται στο 10%, ενώ στις σκανδιναβικές χώρες το αντίστοιχο ποσοστό παιδιών που γεννιούνται χωρίς γάμο φθάνει στο 50%.
Στην Ελλάδα, στη χώρα μας, τα στοιχεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας λένε ότι τα παιδιά τα οποία γεννήθηκαν εκτός γάμου τα τελευταία χρόνια, ξεπερνούν -συγκρατείστε το νούμερο- τις εκατόν είκοσι χιλιάδες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Την ίδια ώρα, θα πρέπει εμείς να αναλογιστούμε -και έχουμε ευθύνη επ' αυτού- τον αριθμό εκείνο των γυναικών οι οποίες εγκαταλείπονται μετά από χρόνια ελεύθερης συμβίωσης, χωρίς δικαιώματα, χωρίς προστασία, όπως επίσης και τον αριθμό των γυναικών αυτών οι οποίες εγκαταλείφθηκαν με παιδιά, αποτελώντας τις λεγόμενες μονογονεΐκές οικογένειες, οι οποίες σήμερα φθάνουν σε αρκετές χιλιάδες και πρέπει να σας πω ότι η τάση είναι αυξητική, δηλαδή, διαρκώς αυξάνονται.
Αυτή η βαθμιαία, λοιπόν, μεταστροφή και η εξέλιξη των κοινωνικών ηθών, αλλά και των αντίστοιχων αντιλήψεων στο πεδίο της εξώγαμης συμβίωσης, γέννησε την αδήριτη ανάγκη, κατά τη γνώμη μας, για νομοθετική αναγνώριση και ρύθμιση της πραγματικής αυτής κατάστασης, η οποία ενδημεί, η οποία υπάρχει στην ελληνική κοινωνία και οδήγησε τις περισσότερες ευρωπαϊκές νομοθεσίες στη θέσπιση σχετικών νόμων προστασίας και κατοχύρωσης νομικών δικαιωμάτων των μελών αυτής της συμβίωσης εκτός γάμου.
Αυτή την ανάγκη, λοιπόν, αναγνωρίζει σήμερα η ελληνική Κυβέρνηση, αυτή την ανάγκη αφουγκράστηκε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης προχώρησε στη σύνταξη του παρόντος νομοσχεδίου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι και το ελληνικό δίκαιο, από την πλευρά του, δεν έμεινε αδιάφορο όλα αυτά τα χρόνια μέχρι σήμερα απέναντι στη λεγόμενη "ελεύθερη ένωση". Είχε ήδη -πρέπει να σας πω- από το ν. 1329/1983 αναφερθεί είχε γίνει αναφορά στο φαινόμενο αυτό, έστω με έμμεσο τρόπο -πατούμε, όμως, επ' αυτού σήμερα- αλλά και με αποδοχή ορισμένων συνεπειών που επέσυρε η ύπαρξη αυτού του νομοθετικού πλαισίου στη διατροφή διαζευγμένων συζύγων και αναφέρομαι ειδικότερα στο άρθρο 1444 του Αστικού Κώδικα.
Στη συνέχεια, πρέπει να σας πω ότι ο νεότερος νομοθέτης με τη διάταξη του άρθρου 1456 παράγραφος 1 του Αστικού Κώδικα, προχώρησε ακόμα περισσότερο, παρέχοντας στους, ετερόφυλους πάντα, συντρόφους που ζουν ως άγαμο ζεύγος σε ελεύθερη ένωση, το δικαίωμα απόκτησης τέκνου, απόκτησης παιδιού με μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Την ίδια θέση απέναντι στην εξώγαμη συμβίωση επανέλαβε και ο ν. 3305/2005 για την εφαρμογή των μεθόδων της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, παραδείγματος χάριν, το άρθρο 7 παράγραφοι 6 και 7, άρθρο 8 παράγραφος 2.
Κύριε Πρόεδρε και κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βεβαίως, σε καμία περίπτωση η σύναψη του συμφώνου συμβίωσης δεν επιχειρεί -και θέλω να το τονίσω προς όλες τις κατευθύνσεις αυτό- να αντικαταστήσει, να υποκαταστήσει, όπως θέλετε χαρακτηρίστε το, τον θρησκευτικό ή τον πολιτικό γάμο, τον γάμο, γενικότερα. Γιατί ο γάμος για μας αποτελεί μία σταθερή αξία στην ελληνική κοινωνία και βεβαίως, έχει τη θέση που του αρμόζει.
Εκείνο που έχει ως στόχο του, το διακύβευμα, δηλαδή, του συμφώνου της ελεύθερης συμβίωσης, είναι ότι αφενός μεν παρέχει στα νέα ζευγάρια μία ακόμα επιλογή, σε σχέση με αυτή του γάμου. Κυρίως, όμως, έχει ως στόχο να προστατεύσει τις γυναίκες. Κυρίως, όμως, το διακύβευμα είναι τα παιδιά τα οποία προέρχονται από μακροχρόνιες συμβιώσεις.
Το σύμφωνο, λοιπόν, συμβίωσης έχει σκοπό να ρυθμίσει μία πραγματικότητα, έχει σκοπό να ρυθμίσει ένα υπαρκτό κοινωνικό φαινόμενο, να περιορίσει τις αρνητικές του συνέπειες και τις επιπτώσεις στη κοινωνία και να τις μετατρέψει σε υποχρεώσεις, να κάνει τους πολίτες περισσότερο υπεύθυνους ως προς τα θέματα και τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από αυτή τους την κοινή συμβίωση, να γνωρίζουν ότι υπάρχουν υποχρεώσεις πλέον οι οποίες υποχρεώσεις οι οποίες προσδιορίζονται με νόμο από την πολιτεία.
Επομένως, εκείνο που θα πρέπει να κρατήσουμε είναι πως η διάταξη για το σύμφωνο συμβίωσης δίνει έμφαση στη ρύθμιση των συνεπειών, άρα και των υποχρεώσεων που προκύπτουν απ' αυτήν τη συμβίωση, όπως είναι τα παιδιά τα οποία αποκτώνται, όπως είναι η προστασία της μητέρας, αλλά και της γυναίκας, όπως είναι οι περιουσιακές, αλλά και οι κληρονομικές σχέσεις.
Δεν ακολουθούμε, πρέπει να σας πω, τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά νομοθετήματα, σε ό,τι αφορά στην ελεύθερη συμβίωση, αλλά αντίθετα οι δικές μας ρυθμίσεις περιλαμβάνουν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περισσότερες δικλείδες ασφαλείας, δικλείδες προστασίας, τόσο σε νομικό επίπεδο, όσο και σε δικαστικό επίπεδο, στο δικαστικό έλεγχο πλέον.
Πρέπει να σας πω ότι όλη αυτή η περιγραφή που σας έκανα του σχεδίου νόμου που έρχεται προς συζήτηση σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων, αφορά το πρώτο κεφάλαιο.
Τώρα, θα μου επιτρέψετε να διεξέλθω κωδικοποιημένα το δεύτερο κεφάλαιο, το οποίο έχει να κάνει με τα άρθρα από 14 έως 19, όπως αυτά τροποποιούνται από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και αφορά το κεφάλαιο και αφορούν τα συγκεκριμένα άρθρα, αφενός μεν το διαζύγιο, αφετέρου δε την υιοθεσία.
Όσον αφορά το διαζύγιο, όλοι γνωρίζουμε, αγαπητοί συνάδελφοι, τη σημερινή κατάσταση, την επιβράδυνση δηλαδή στη λύση των γάμων, αυτών που έχουν επιλέξει να λύσουν τους γάμους τους, στις χρονοβόρες διαδικασίες οι οποίες κυρίως οφείλονταν στην αύξηση του φόρτου των υποθέσεων στα δικαστήρια. Αυτό είναι μια πραγματικότητα.
Με το παρόν, λοιπόν, σχέδιο νόμου καθιερώνεται η διετής διάσταση των συζύγων, αντί της ισχύουσας μέχρι σήμερα τετραετούς διάστασης των συζύγων, όσον αφορά το αυτόματο διαζύγιο.
Επίσης, εισάγεται μία άλλη σημαντική διάταξη, όπου δίνεται η δυνατότητα στον πατέρα -και προσέξτε το αυτό- ο οποίος αναγνωρίζει το τέκνο εκούσια ή δικαστικά, με οποιοδήποτε τρόπο δηλαδή, να μπορεί να συνασκεί τη γονική μέριμνα, εφόσον υπάρχει συμφωνία με τη μητέρα.
Επίσης, δίνεται η δυνατότητα άσκησης της γονικής μέριμνας και από τον πατέρα, ο οποίος έχει αντιδικήσει για το θέμα, όσον αφορά την αναγνώριση του τέκνου, στην περίπτωση που υπάρχει προς τούτο συμφωνία των γονέων.
Υιοθεσίες: Πρέπει να σας πω ότι ένα μεγάλο, ένα μείζον κοινωνικό θέμα είναι το ζήτημα των υιοθεσιών. Χρονοβόρες διαδικασίες, υιοθεσίες κάτω από το τραπέζι, έλλειμμα νομοθεσίας μέχρι τώρα επί του θέματος αυτού, άρα, λοιπόν, εδώ η Κυβέρνηση παρεμβαίνει.
Με τις νέες διατάξεις ρυθμίζονται θέματα της διαδικασίας της υιοθεσίας ενώπιον του δικαστηρίου. Και πρέπει να τονίσω εξαρχής, για να είμαι δίκαιη, ότι τώρα ξεκινά να ρυθμίζεται το θέμα νομοθετικά, τώρα ανοίγει το θέμα των υιοθεσιών και τώρα θα προχωρήσουμε, μετά απ' αυτό το νομοσχέδιο και στην εναρμόνιση της χώρας μας με τη Σύμβαση της Χάγης που ρυθμίζει τα ζητήματα αυτά, ώστε να προχωρήσουμε σε μία ολοκληρωμένη νομοθετική ρύθμιση που θα περιλαμβάνει όλα τα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία.
Πάντως, με το παρόν νομοσχέδιο ρυθμίζονται πρώτον, η αναπλήρωση της συναίνεσης των γονέων, η οποία έχει να κάνει με τη συναίνεση για την υιοθεσία του παιδιού τους, δεύτερον, η δυνητική ακρόαση των συγγενών του υιοθετούμενου, εάν κριθεί απαραίτητο και τρίτον, η δυνατότητα απάλειψης του κύριου ονόματος του υιοθετούμενου, δηλαδή παράλληλα με τη δυνατότητα της προσθήκης και νέου κυρίου ονόματος του θετού τέκνου, θα προβλέπεται πλέον και η δυνατότητα να απαλειφθεί το κύριο όνομα που έφερε το τέκνο πριν από την υιοθεσία, εφόσον, όμως, η απάλειψη επιβάλλεται για το συμφέρον του.
Με τις μεταβατικές διατάξεις του σχεδίου νόμου, δηλαδή το άρθρο 20, διευρύνεται η διεθνής δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, ώστε αυτά, δηλαδή τα ελληνικά δικαστήρια, να είναι αρμόδια να δικάζουν υποθέσεις υιοθεσίας και όταν ο υιοθετών ή ο υιοθετούμενος, κύριε Πρόεδρε και αγαπητοί συνάδελφοι, είναι ελληνικής ιθαγένειας.
Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο, άρθρα από 20 έως και 28, ρυθμίζεται το ζήτημα της διεθνούς δικαιοδοσίας των ελληνικών δικαστηρίων στις περιπτώσεις εκείνες που δεν υφίσταται μεν ο σύνδεσμος της συνήθους διαμονής του υιοθετούντος ή του υιοθετουμένου στην ελληνική επικράτεια, ωστόσο, οι τελευταίοι ή ένας απ' αυτούς έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
Επίσης, για πρώτη φορά πρέπει να σας πω ότι ορίζεται ως χρόνος προθεσμίας για την ανακοίνωση της παράδοσης του προς υιοθεσία παιδιού στους υποψήφιους θετούς γονείς, όταν αυτή γίνεται απευθείας από τους φυσικούς γονείς, ο ένας μήνας και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Επίσης, με άλλες διατάξεις, πρέπει να σας πω ότι αυστηροποιείται -είναι ένα άλλο κομμάτι του νομοσχεδίου- η ποινική μεταχείριση όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων. Αυτό είναι, επίσης, πάρα πολύ σπουδαίο, γιατί έχει να κάνει με προσωρινές διαταγές για εργατικές απαιτήσεις ή σε αποφάσεις για είσπραξη της διατροφής.
Στα τελευταία άρθρα, επίσης, του νομοσχεδίου καταργείται ο θεσμός του επόπτη ανακριτών, ενώ σε άλλο άρθρο καθορίζεται στον ένα χρόνο η διάρκεια της θητείας των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι αποσπώνται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για την εκτέλεση νομοπαρασκευαστικού έργου, με δυνατότητα ανανέωσης της θητείας αυτής μέχρι τη συμπλήρωση, κατά ανώτατο όριο, της πενταετίας.
Τέλος, ένα άλλο ζήτημα που ρυθμίζεται στο παρόν νομοσχέδιο, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι το εξής. Δεδομένης της βαθμιαίας αύξησης των θέσεων των Αντιπροέδρων και Συμβούλων της Επικρατείας, αυξάνεται αντιστοίχως και το όριο απαρτίας για τη σύνθεση της ολομέλειας του δικαστηρίου, καθιστώντας τη διάσκεψη, με αυτόν τον τρόπο, αναποτελεσματική. Για το λόγο αυτό ορίζεται ως όριο απαρτίας τα είκοσι επτά μέλη με αποφασιστική ψήφο. Ο αριθμός αυτός θα παραμένει σταθερός, ανεξάρτητα δηλαδή από τις τυχόν εκάστοτε αυξήσεις του αριθμού των μελών με αποφασιστική ψήφο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτή ήταν από την πλευρά μου, μία σύντομη, συνοπτική, ελπίζω και περιεκτική και παράλληλα επεξηγηματική, παρουσίαση του νομοσχεδίου και νομίζω ότι αξίζει τον κόπο, ομοφώνως, η Βουλή των Ελλήνων να το υπερψηφίσει.
Σας ευχαριστώ.
(Συζήτηση επί της αρχής)
"Μεταρρυθμίσεις για την οικογένεια, το παιδί, την κοινωνία και άλλες διατάξεις"
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Σήμερα, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, συζητούμε ένα νομοσχέδιο εξαιρετικής σημασίας για την ελληνική κοινωνία και ειδικότερα για την ελληνική οικογένεια, ένα νομοσχέδιο το οποίο περιλαμβάνει αλλαγές στο ισχύον οικογενειακό δίκαιο, ένα νομοσχέδιο που αποδεικνύει ότι η ελληνική κοινωνία αλλάζει, διαμορφώνεται από καινούργιες ανάγκες και ο νομοθέτης -όπως οφείλει να κάνει- ακούει αυτές τις αλλαγές, προσαρμόζεται στις ανάγκες και στις απαιτήσεις της κοινωνίας.
Το νομοσχέδιο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αποτελείται από εικοσιοκτώ άρθρα, από τρία κεφάλαια, από τρεις θεματικές ενότητες. Το πρώτο κεφάλαιο περιλαμβάνει τα άρθρα 1 έως 13 και αναφέρεται στο λεγόμενο "σύμφωνο συμβίωσης".
Το δεύτερο κεφάλαιο, το οποίο αφορούν τα άρθρα 14 έως 19, αναφέρεται σε τροποποιήσεις του Αστικού Κώδικα για την υιοθεσία, ξεκινώντας έτσι καινοτόμες παρεμβάσεις σε ένα κομμάτι του Αστικού Κώδικα που αφορά τις υιοθεσίες, που αφορά την ελληνική κοινωνία.
Στο τρίτο κεφάλαιο, και ειδικότερα στα άρθρα 20 έως 28, περιλαμβάνει το παρόν νομοσχέδιο διατάξεις οι οποίες έχουν να κάνουν με την αυστηροποίηση της ποινικής μεταχείρισης όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων και εισάγονται, βεβαίως και μεταβατικές διατάξεις για την εφαρμογή του νομοσχεδίου.
Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περνώ αμέσως στο πρώτο κεφάλαιο, το οποίο ασχολείται με το σύμφωνο συμβίωσης. Η συμβίωση προσώπων διαφορετικού φύλου χωρίς να έχουν έλθει σε κοινωνία γάμου εμφανίζεται στις σημερινές κοινωνίες διεθνώς, με μεγαλύτερη συχνότητα από αυτήν που συνέβαινε στο παρελθόν. Αυτό είναι μια πραγματικότητα.
Ο λόγος, λοιπόν, που οδηγεί στη συμβίωση είναι κυρίως η επιλογή πολλών ζευγαριών που επιθυμούν μεν τη μόνιμη συμβίωση, αλλά σε μια μορφή, η οποία είναι διαφορετική από αυτή την οποία γεννά ο γάμος.
Πρέπει να σας πω με στοιχεία, αγαπητοί συνάδελφοι, ότι στην Ελλάδα, στη χώρα μας, υπολογίζεται και οι υπολογισμοί αυτοί ακουμπούν, αν θέλετε, στην έρευνα του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, ότι το ποσοστό των γυναικών, αλλά και των συμπολιτών μας, γενικότερα, οι οποίοι επιλέγουν να συμβιώσουν εκτός γάμου, με μόνιμη συμβίωση, έστω και με διαφορά, στην ηλικιακή ομάδα από τα 18 έως τα 24 χρόνια, έχει τριπλασιαστεί τα τελευταία χρόνια και αυτό είναι μια πραγματικότητα και είναι αδήριτη ανάγκη να νομοθετήσουμε πάνω σ' αυτό το ζήτημα.
Μπορεί σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες τα ποσοστά αυτά στην πατρίδα μας να είναι ακόμα χαμηλά, γιατί ας μην ξεχνάμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι η ελληνική κοινωνία είναι ως επί το πλείστον παραδοσιακή στα ζητήματα αυτά. Όμως, παρόλα αυτά, τα ποσοστά έχουν αυξητική τάση και η λεγόμενη ελεύθερη συμβίωση, δηλαδή, η συμβίωση χωρίς καμία νομική υποχρέωση -και προσέξτε το αυτό, θέλω να το υπογραμμίσω, η συμβίωση χωρίς καμία νομική υποχρέωση- που σημαίνει ότι κανείς είναι ανεξέλεγκτος, αν θέλετε και αυθαιρέτως λειτουργεί μέσα σε ένα τέτοιο πλαίσιο σε σχέση με τις υποχρεώσεις του απέναντι σε αυτή την συμβίωση, αποτελεί και στην Ελλάδα πλέον μια πραγματικότητα για τα νεαρά, ιδίως, ζευγάρια.
Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο που προκύπτει είναι ότι πως περίπου το 5% των παιδιών σήμερα στην Ελλάδα -με αυξητικές τάσεις αυτό το ποσοστό που σας ανέφερα- υπολογίζεται από την EUROSTAT με στοιχεία του 2004, ότι προέρχονται από αυτές τις ελεύθερες συμβιώσεις, δηλαδή, χωρίς κανενός είδους γάμο, θρησκευτικό ή πολιτικό. Στις άλλες χώρες του ευρωπαϊκού νότου, το ποσοστό των παιδιών εκτός γάμου ανέρχεται στο 10%, ενώ στις σκανδιναβικές χώρες το αντίστοιχο ποσοστό παιδιών που γεννιούνται χωρίς γάμο φθάνει στο 50%.
Στην Ελλάδα, στη χώρα μας, τα στοιχεία τα οποία έχουμε στη διάθεσή μας λένε ότι τα παιδιά τα οποία γεννήθηκαν εκτός γάμου τα τελευταία χρόνια, ξεπερνούν -συγκρατείστε το νούμερο- τις εκατόν είκοσι χιλιάδες, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Την ίδια ώρα, θα πρέπει εμείς να αναλογιστούμε -και έχουμε ευθύνη επ' αυτού- τον αριθμό εκείνο των γυναικών οι οποίες εγκαταλείπονται μετά από χρόνια ελεύθερης συμβίωσης, χωρίς δικαιώματα, χωρίς προστασία, όπως επίσης και τον αριθμό των γυναικών αυτών οι οποίες εγκαταλείφθηκαν με παιδιά, αποτελώντας τις λεγόμενες μονογονεΐκές οικογένειες, οι οποίες σήμερα φθάνουν σε αρκετές χιλιάδες και πρέπει να σας πω ότι η τάση είναι αυξητική, δηλαδή, διαρκώς αυξάνονται.
Αυτή η βαθμιαία, λοιπόν, μεταστροφή και η εξέλιξη των κοινωνικών ηθών, αλλά και των αντίστοιχων αντιλήψεων στο πεδίο της εξώγαμης συμβίωσης, γέννησε την αδήριτη ανάγκη, κατά τη γνώμη μας, για νομοθετική αναγνώριση και ρύθμιση της πραγματικής αυτής κατάστασης, η οποία ενδημεί, η οποία υπάρχει στην ελληνική κοινωνία και οδήγησε τις περισσότερες ευρωπαϊκές νομοθεσίες στη θέσπιση σχετικών νόμων προστασίας και κατοχύρωσης νομικών δικαιωμάτων των μελών αυτής της συμβίωσης εκτός γάμου.
Αυτή την ανάγκη, λοιπόν, αναγνωρίζει σήμερα η ελληνική Κυβέρνηση, αυτή την ανάγκη αφουγκράστηκε η Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας και το αρμόδιο Υπουργείο Δικαιοσύνης προχώρησε στη σύνταξη του παρόντος νομοσχεδίου.
Πρέπει να σημειωθεί ότι και το ελληνικό δίκαιο, από την πλευρά του, δεν έμεινε αδιάφορο όλα αυτά τα χρόνια μέχρι σήμερα απέναντι στη λεγόμενη "ελεύθερη ένωση". Είχε ήδη -πρέπει να σας πω- από το ν. 1329/1983 αναφερθεί είχε γίνει αναφορά στο φαινόμενο αυτό, έστω με έμμεσο τρόπο -πατούμε, όμως, επ' αυτού σήμερα- αλλά και με αποδοχή ορισμένων συνεπειών που επέσυρε η ύπαρξη αυτού του νομοθετικού πλαισίου στη διατροφή διαζευγμένων συζύγων και αναφέρομαι ειδικότερα στο άρθρο 1444 του Αστικού Κώδικα.
Στη συνέχεια, πρέπει να σας πω ότι ο νεότερος νομοθέτης με τη διάταξη του άρθρου 1456 παράγραφος 1 του Αστικού Κώδικα, προχώρησε ακόμα περισσότερο, παρέχοντας στους, ετερόφυλους πάντα, συντρόφους που ζουν ως άγαμο ζεύγος σε ελεύθερη ένωση, το δικαίωμα απόκτησης τέκνου, απόκτησης παιδιού με μεθόδους ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Την ίδια θέση απέναντι στην εξώγαμη συμβίωση επανέλαβε και ο ν. 3305/2005 για την εφαρμογή των μεθόδων της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής, παραδείγματος χάριν, το άρθρο 7 παράγραφοι 6 και 7, άρθρο 8 παράγραφος 2.
Κύριε Πρόεδρε και κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, βεβαίως, σε καμία περίπτωση η σύναψη του συμφώνου συμβίωσης δεν επιχειρεί -και θέλω να το τονίσω προς όλες τις κατευθύνσεις αυτό- να αντικαταστήσει, να υποκαταστήσει, όπως θέλετε χαρακτηρίστε το, τον θρησκευτικό ή τον πολιτικό γάμο, τον γάμο, γενικότερα. Γιατί ο γάμος για μας αποτελεί μία σταθερή αξία στην ελληνική κοινωνία και βεβαίως, έχει τη θέση που του αρμόζει.
Εκείνο που έχει ως στόχο του, το διακύβευμα, δηλαδή, του συμφώνου της ελεύθερης συμβίωσης, είναι ότι αφενός μεν παρέχει στα νέα ζευγάρια μία ακόμα επιλογή, σε σχέση με αυτή του γάμου. Κυρίως, όμως, έχει ως στόχο να προστατεύσει τις γυναίκες. Κυρίως, όμως, το διακύβευμα είναι τα παιδιά τα οποία προέρχονται από μακροχρόνιες συμβιώσεις.
Το σύμφωνο, λοιπόν, συμβίωσης έχει σκοπό να ρυθμίσει μία πραγματικότητα, έχει σκοπό να ρυθμίσει ένα υπαρκτό κοινωνικό φαινόμενο, να περιορίσει τις αρνητικές του συνέπειες και τις επιπτώσεις στη κοινωνία και να τις μετατρέψει σε υποχρεώσεις, να κάνει τους πολίτες περισσότερο υπεύθυνους ως προς τα θέματα και τα κοινωνικά προβλήματα που προκύπτουν από αυτή τους την κοινή συμβίωση, να γνωρίζουν ότι υπάρχουν υποχρεώσεις πλέον οι οποίες υποχρεώσεις οι οποίες προσδιορίζονται με νόμο από την πολιτεία.
Επομένως, εκείνο που θα πρέπει να κρατήσουμε είναι πως η διάταξη για το σύμφωνο συμβίωσης δίνει έμφαση στη ρύθμιση των συνεπειών, άρα και των υποχρεώσεων που προκύπτουν απ' αυτήν τη συμβίωση, όπως είναι τα παιδιά τα οποία αποκτώνται, όπως είναι η προστασία της μητέρας, αλλά και της γυναίκας, όπως είναι οι περιουσιακές, αλλά και οι κληρονομικές σχέσεις.
Δεν ακολουθούμε, πρέπει να σας πω, τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά νομοθετήματα, σε ό,τι αφορά στην ελεύθερη συμβίωση, αλλά αντίθετα οι δικές μας ρυθμίσεις περιλαμβάνουν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περισσότερες δικλείδες ασφαλείας, δικλείδες προστασίας, τόσο σε νομικό επίπεδο, όσο και σε δικαστικό επίπεδο, στο δικαστικό έλεγχο πλέον.
Πρέπει να σας πω ότι όλη αυτή η περιγραφή που σας έκανα του σχεδίου νόμου που έρχεται προς συζήτηση σήμερα στην Ολομέλεια της Βουλής των Ελλήνων, αφορά το πρώτο κεφάλαιο.
Τώρα, θα μου επιτρέψετε να διεξέλθω κωδικοποιημένα το δεύτερο κεφάλαιο, το οποίο έχει να κάνει με τα άρθρα από 14 έως 19, όπως αυτά τροποποιούνται από τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα και αφορά το κεφάλαιο και αφορούν τα συγκεκριμένα άρθρα, αφενός μεν το διαζύγιο, αφετέρου δε την υιοθεσία.
Όσον αφορά το διαζύγιο, όλοι γνωρίζουμε, αγαπητοί συνάδελφοι, τη σημερινή κατάσταση, την επιβράδυνση δηλαδή στη λύση των γάμων, αυτών που έχουν επιλέξει να λύσουν τους γάμους τους, στις χρονοβόρες διαδικασίες οι οποίες κυρίως οφείλονταν στην αύξηση του φόρτου των υποθέσεων στα δικαστήρια. Αυτό είναι μια πραγματικότητα.
Με το παρόν, λοιπόν, σχέδιο νόμου καθιερώνεται η διετής διάσταση των συζύγων, αντί της ισχύουσας μέχρι σήμερα τετραετούς διάστασης των συζύγων, όσον αφορά το αυτόματο διαζύγιο.
Επίσης, εισάγεται μία άλλη σημαντική διάταξη, όπου δίνεται η δυνατότητα στον πατέρα -και προσέξτε το αυτό- ο οποίος αναγνωρίζει το τέκνο εκούσια ή δικαστικά, με οποιοδήποτε τρόπο δηλαδή, να μπορεί να συνασκεί τη γονική μέριμνα, εφόσον υπάρχει συμφωνία με τη μητέρα.
Επίσης, δίνεται η δυνατότητα άσκησης της γονικής μέριμνας και από τον πατέρα, ο οποίος έχει αντιδικήσει για το θέμα, όσον αφορά την αναγνώριση του τέκνου, στην περίπτωση που υπάρχει προς τούτο συμφωνία των γονέων.
Υιοθεσίες: Πρέπει να σας πω ότι ένα μεγάλο, ένα μείζον κοινωνικό θέμα είναι το ζήτημα των υιοθεσιών. Χρονοβόρες διαδικασίες, υιοθεσίες κάτω από το τραπέζι, έλλειμμα νομοθεσίας μέχρι τώρα επί του θέματος αυτού, άρα, λοιπόν, εδώ η Κυβέρνηση παρεμβαίνει.
Με τις νέες διατάξεις ρυθμίζονται θέματα της διαδικασίας της υιοθεσίας ενώπιον του δικαστηρίου. Και πρέπει να τονίσω εξαρχής, για να είμαι δίκαιη, ότι τώρα ξεκινά να ρυθμίζεται το θέμα νομοθετικά, τώρα ανοίγει το θέμα των υιοθεσιών και τώρα θα προχωρήσουμε, μετά απ' αυτό το νομοσχέδιο και στην εναρμόνιση της χώρας μας με τη Σύμβαση της Χάγης που ρυθμίζει τα ζητήματα αυτά, ώστε να προχωρήσουμε σε μία ολοκληρωμένη νομοθετική ρύθμιση που θα περιλαμβάνει όλα τα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία.
Πάντως, με το παρόν νομοσχέδιο ρυθμίζονται πρώτον, η αναπλήρωση της συναίνεσης των γονέων, η οποία έχει να κάνει με τη συναίνεση για την υιοθεσία του παιδιού τους, δεύτερον, η δυνητική ακρόαση των συγγενών του υιοθετούμενου, εάν κριθεί απαραίτητο και τρίτον, η δυνατότητα απάλειψης του κύριου ονόματος του υιοθετούμενου, δηλαδή παράλληλα με τη δυνατότητα της προσθήκης και νέου κυρίου ονόματος του θετού τέκνου, θα προβλέπεται πλέον και η δυνατότητα να απαλειφθεί το κύριο όνομα που έφερε το τέκνο πριν από την υιοθεσία, εφόσον, όμως, η απάλειψη επιβάλλεται για το συμφέρον του.
Με τις μεταβατικές διατάξεις του σχεδίου νόμου, δηλαδή το άρθρο 20, διευρύνεται η διεθνής δικαιοδοσία των ελληνικών δικαστηρίων, ώστε αυτά, δηλαδή τα ελληνικά δικαστήρια, να είναι αρμόδια να δικάζουν υποθέσεις υιοθεσίας και όταν ο υιοθετών ή ο υιοθετούμενος, κύριε Πρόεδρε και αγαπητοί συνάδελφοι, είναι ελληνικής ιθαγένειας.
Τέλος, στο τρίτο κεφάλαιο, άρθρα από 20 έως και 28, ρυθμίζεται το ζήτημα της διεθνούς δικαιοδοσίας των ελληνικών δικαστηρίων στις περιπτώσεις εκείνες που δεν υφίσταται μεν ο σύνδεσμος της συνήθους διαμονής του υιοθετούντος ή του υιοθετουμένου στην ελληνική επικράτεια, ωστόσο, οι τελευταίοι ή ένας απ' αυτούς έχουν την ελληνική ιθαγένεια.
Επίσης, για πρώτη φορά πρέπει να σας πω ότι ορίζεται ως χρόνος προθεσμίας για την ανακοίνωση της παράδοσης του προς υιοθεσία παιδιού στους υποψήφιους θετούς γονείς, όταν αυτή γίνεται απευθείας από τους φυσικούς γονείς, ο ένας μήνας και αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό.
Επίσης, με άλλες διατάξεις, πρέπει να σας πω ότι αυστηροποιείται -είναι ένα άλλο κομμάτι του νομοσχεδίου- η ποινική μεταχείριση όσων παραβιάζουν προσωρινές διαταγές δικαστηρίων. Αυτό είναι, επίσης, πάρα πολύ σπουδαίο, γιατί έχει να κάνει με προσωρινές διαταγές για εργατικές απαιτήσεις ή σε αποφάσεις για είσπραξη της διατροφής.
Στα τελευταία άρθρα, επίσης, του νομοσχεδίου καταργείται ο θεσμός του επόπτη ανακριτών, ενώ σε άλλο άρθρο καθορίζεται στον ένα χρόνο η διάρκεια της θητείας των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι αποσπώνται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης για την εκτέλεση νομοπαρασκευαστικού έργου, με δυνατότητα ανανέωσης της θητείας αυτής μέχρι τη συμπλήρωση, κατά ανώτατο όριο, της πενταετίας.
Τέλος, ένα άλλο ζήτημα που ρυθμίζεται στο παρόν νομοσχέδιο, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι το εξής. Δεδομένης της βαθμιαίας αύξησης των θέσεων των Αντιπροέδρων και Συμβούλων της Επικρατείας, αυξάνεται αντιστοίχως και το όριο απαρτίας για τη σύνθεση της ολομέλειας του δικαστηρίου, καθιστώντας τη διάσκεψη, με αυτόν τον τρόπο, αναποτελεσματική. Για το λόγο αυτό ορίζεται ως όριο απαρτίας τα είκοσι επτά μέλη με αποφασιστική ψήφο. Ο αριθμός αυτός θα παραμένει σταθερός, ανεξάρτητα δηλαδή από τις τυχόν εκάστοτε αυξήσεις του αριθμού των μελών με αποφασιστική ψήφο.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, αυτή ήταν από την πλευρά μου, μία σύντομη, συνοπτική, ελπίζω και περιεκτική και παράλληλα επεξηγηματική, παρουσίαση του νομοσχεδίου και νομίζω ότι αξίζει τον κόπο, ομοφώνως, η Βουλή των Ελλήνων να το υπερψηφίσει.
Σας ευχαριστώ.
"Βελτίωση και επιτάχυνση των διαδικασιών της δίκης στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και άλλες διατάξεις" ...
ΣΗΜΕΙΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΒΟΥΛΗΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ
"Βελτίωση και επιτάχυνση των διαδικασιών της δίκης στα τακτικά
διοικητικά δικαστήρια και άλλες διατάξεις"
Τετάρτη 16 Απριλίου 2008
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ:
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξετάζουμε σήμερα ένα πραγματικά πολύ σημαντικό νομοσχέδιο, ένα νομοσχέδιο που το αναμέναμε και ένα νομοσχέδιο το οποίο αφορά στην βελτίωση και την επιτάχυνση των διαδικασιών στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και -θα προσέθετα εγώ- ένα νομοσχέδιο το οποίο συμβάλλει στην απλούστευση των διαδικασιών δίκης.
Ο μεγάλος αριθμός υποθέσεων, η συσσώρευση υποθέσεων που εκκρεμούν, οι συνεχείς αναβολές των δικών και η τεράστια γραφειοκρατία που πλήττει τις διαδικασίες, έχουν συνθέσει με γλαφυρό τρόπο μια δικαστική πραγματικότητα η οποία είναι απαράδεκτη για μια ευρωπαϊκή χώρα. Η υφιστάμενη κατάσταση, τι συμβαίνει, δηλαδή, σήμερα, αναγκάζει την Κυβέρνηση να πάρει τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία.
Επικαλούμενη τα στοιχεία της αιτιολογικής έκθεσης, σας λέω ότι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, στα διοικητικά πρωτοδικεία εισάγονται κάθε χρόνο πάνω από εκατό χιλιάδες υποθέσεις. Από αυτές, περατώνονται από τους πεντακόσιους περίπου Προέδρους Πρωτοδικών και Πρωτοδίκες περί τις ογδόντα πέντε χιλιάδες υποθέσεις.
Συνεπώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το έλλειμμα των υποθέσεων που δεν εκδικάζεται, αντιλαμβάνεστε πως ανέρχεται κάθε χρονιά σε πάνω από τριάντα χιλιάδες υποθέσεις, με συνέπεια υποθέσεις που εκκρεμούσαν στα διοικητικά δικαστήρια στις 31-12-2005 να ανέρχονται σε 259.601, την 31-12-2006 σε 309.174 και την 31-12-2007 σε 351.146 υποθέσεις. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους.
Είναι προφανές, λοιπόν, πως αν δεν ληφθούν τα αναγκαία και απαραίτητα μέτρα, το πρόβλημα θα καταστεί δυσεπίλυτο. Το νομοσχέδιο αυτό τεχνικά αποτελείται από εβδομήντα εννέα άρθρα τα οποία ουσιαστικά μοιράζονται, κατανέμονται σε έξι κεφάλαια.
Στο πρώτο κεφάλαιο, στο οποίο περιλαμβάνονται τα άρθρα 1 έως 37, προτείνονται οι αναγκαίες τροποποιήσεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.
Στο δεύτερο κεφάλαιο, που αφορά τα άρθρα 38 έως και 51, έχουμε διατάξεις οι οποίες αποσκοπούν στην επιτάχυνση της διοικητικής δίκης.
Στο τρίτο κεφάλαιο, που αφορά τα άρθρα 52 έως 57, περιλαμβάνονται οι αναγκαίες εκείνες αλλαγές που αφορούν στην λειτουργία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και σε θέματα τακτικής διοικητικής δικαιοσύνης.
Στο δε τέταρτο κεφάλαιο, που αφορά στα άρθρα 58 έως 63, ρυθμίζονται ζητήματα πολύ σημαντικά που αφορούν τη σωφρονιστική πολιτική της χώρας.
Στο πέμπτο κεφάλαιο, που έχει να κάνει με τα άρθρα 64 έως 68, ρυθμίζονται θέματα του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Μεγάρων.
Στο τελευταίο κεφάλαιο, από άρθρα 69 έως 79, αντιμετωπίζονται διάφορα επιμέρους θέματα που αφορούν στη λειτουργία της δικαιοσύνης εν γένει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είμαι υποχρεωμένη να παρουσιάσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία τις βασικές καινοτομίες του νομοσχεδίου, για να αντιληφθούμε τι ακριβώς πραγματεύεται και με ποιο τρόπο η Κυβέρνηση νομοθετεί όσον αφορά την αναγκαία αυτή νομοθετική πρωτοβουλία που πήραμε για την επιτάχυνση των διαδικασιών της δίκης στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και τη βελτίωσή της, καθώς και τις υπόλοιπες διατάξεις.
Οι βασικότερες, λοιπόν, καινοτομίες του νομοσχεδίου είναι οι εξής. Πρώτη καινοτομία. Καθιερώνεται ο θεσμός της λεγόμενης πρότυπης δίκης, η εφαρμογή του οποίου στη γερμανική διοικητική δικονομία έχει αποδειχθεί απολύτως πετυχημένη και έχει συμβάλει αποτελεσματικά στην ταχύτερη εκδίκαση των υποθέσεων και κατά συνέπεια, στην εξυπηρέτηση των πολιτών.
Κατά το νέο αυτό θεσμό, δηλαδή, το θεσμό της πρότυπης δίκης, ουσιαστικά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρέχεται στο Γενικό Επίτροπο της Επικράτειας στα διοικητικά δικαστήρια η δυνατότητα να ζητά τον κατά προτίμηση προσδιορισμό δικασίμου για υποθέσεις όπου ανακύπτουν νέα νομικά ζητήματα τα οποία χαρακτηρίζονται από μείζονα σπουδαιότητα ή αφορούν μεγάλο αριθμό εκκρεμών υποθέσεων. Το επιλαμβανόμενο, λοιπόν, δικαστήριο υποχρεούται να εκδώσει την απόφαση εντός τεσσάρων μηνών.
Συνεπώς, η μείζονος σημασίας, σπουδαιότητας υπόθεση μπορεί σε συντομότατες προθεσμίες, με αίτηση αναιρέσεως, να αχθεί ενώπιον του Συμβουλίου επί της Επικρατείας και να επιληφθεί αμετακλήτως.
Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι με το θεσμό της πρότυπης δίκης έχουμε δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με το ισχύον καθεστώς. Το πρώτο συγκριτικό πλεονέκτημα είναι ότι αφενός μεν ενισχύεται η ασφάλεια του δικαίου, αφού περιορίζεται ο κίνδυνος έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων. Κατ' άλλους, αυτό θεωρείται υγεία. Εγώ θέλω να πω όλες τις απόψεις. Η Κυβέρνηση πιστεύει, όμως, ότι ενισχύεται η ασφάλεια του δικαίου.
Αφετέρου, το δεύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα είναι ότι απαλλάσσονται από σημαντικό φόρτο τα πρωτοβάθμια, κυρίως, δικαστήρια, τα οποία πολλές φορές κατακλύζονται από εκατοντάδες ή και χιλιάδες, όμοιου περιεχομένου ένδικα βοηθήματα.
Να θυμίσω εδώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για όσους ενδεχομένως το έχουν λησμονήσει, τις υποθέσεις του ΛΑΦΚΑ, τις υποθέσεις του οικογενειακού επιδόματος των δημοσίων υπαλλήλων και άλλες.
Δεύτερη καινοτομία. Ως δεύτερη καινοτομία του νομοσχεδίου είναι το γεγονός ότι επεκτείνεται και στις διοικητικές διαφορές ουσίας. Θα πρέπει να σας πω ότι ο θεσμός αυτός εφαρμόζεται με επιτυχία από το 1999 για τις ακυρωτικές αποφάσεις ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο θεσμός της απορρίψεως, δηλαδή, με απόφαση που λαμβάνεται σε συμβούλιο, άρα, όχι με την μορφή δικαστικής απόφασης των ενδίκων μέσων που είναι προφανώς απαράδεκτα ή αβάσιμα.
Άρα, επεκτείνεται και στις διοικητικές διαφορές ουσίας ο θεσμός της απόρριψης.
Με την απλούστευση δηλαδή, τι θέλουμε να κάνουμε; Το λέω γιατί ακούστηκαν πολλά και επικρίθηκε η Κυβέρνηση γι' αυτό. Εμάς μας ενδιαφέρει το εξής: Με την απλούστευση των διαδικασιών επιδιώκεται η επιτάχυνση στην έκδοση των αποφάσεων. Προβλέπεται, όμως, πάντως ότι αν εμμένει ο διάδικος, αν επιμένει ο διάδικος, η υπόθεση εκδικάζεται, αλλά με την καταβολή του τριπλάσιου παραβόλου από το προβλεπόμενο.
Ο παραπάνω θεσμός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν εισάγεται για πρώτη φορά. Εφαρμόζεται και στον Άρειο Πάγο. Είναι το άρθρο 571 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και είναι ευρύτατα διαδεδομένος στα αλλοδαπά δίκαια.
Πρέπει δε να σας πω συγκεκριμένα και να το υπογραμμίσω ότι στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σχεδόν το 80% των υποθέσεων απορρίπτονται σε συμβούλιο, ως προδήλως απαράδεκτες ή αβάσιμες.
Τρίτη καινοτομία. Περιορίζεται η δυνατότητα των διαδίκων να ζητούν συνεχείς αναβολές κατά τη συζήτηση μιας υπόθεσης, με αποτέλεσμα να έχουμε παρέλκυση της δίκης, να έχουμε πολλές φορές καθυστερήσεις. Αυτό πλέον σταματά.
Για τι πράγμα νομοθετούμε εμείς; Λέμε ότι η συζήτηση πλέον μπορεί να αναβληθεί με αίτηση του διαδίκου μόνο μια φορά, με δυνατότητα μάλιστα του δικαστηρίου να επιδικάσει, σε βάρος του αιτούντος την αναβολή, τα έξοδα της δίκης.
Τέταρτη καινοτομία. Καταργούνται όλες οι διατάξεις -κι εδώ πρέπει να υπογραμμίσω ότι αυτό είναι εξόχως σημαντικό- οι οποίες προβλέπουν υπέρ του δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, κατά παραβίαση της αρχής της δικονομικής ισότητας, την αναστολή εκτέλεσης τελεσίδικων κατά αυτών δικαστικών αποφάσεων, μέχρις ότου αυτές καταστούν αμετάκλητες.
Η ρύθμιση αυτή, πέραν της ισότητας των διαδίκων, λειτουργεί ως αντικίνητρο για το δημόσιο στο να καταθέτει αφειδώς, ακόμη και για λυμένα νομικά ζητήματα, αιτήσεις αναιρέσεως, προκειμένου να καθυστερήσει την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων.
Πέμπτη καινοτομία. Παρέχεται για πρώτη φορά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι -και το υπογραμμίζω αυτό- στην ελληνική έννομη τάξη το δικαίωμα στο διάδικο να αντιταχθεί στη χρήση και δημοσιοποίηση του ονόματός του, σε σχέση με ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα -είναι το άρθρο 2 του νόμου 2472/97- που τον αφορούν και να χρησιμοποιούνται, αντί των στοιχείων της ταυτότητάς του, για να προστατευθεί, κωδικά ψηφία ή αριθμοί.
Με τον τρόπο αυτό, κατά την κρίση του Προέδρου του οικείου δικαστικού σχηματισμού, δεν αποκαλύπτονται τα στοιχεία της ταυτότητας, παραδείγματος χάριν, για να μην παρεξηγηθούμε θα πω ακριβώς τι εννοούμε, ασθενών του AIDS, ατόμων με ψυχικές νόσους κ.λπ., στοιχεία που είναι άκρως ευαίσθητα και τα οποία δεν αφορούν τους πολλούς, αλλά αφορούν εκείνον με τον οποίο έχουν να κάνουν.
Έκτη καινοτομία. Τίθενται περιορισμοί στο όριο του εκκλητού των αποφάσεων και αναπροσαρμόζονται σε εύλογα όρια τα παράβολα δίκης.
Η επικρατούσα φιλοσοφία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, του νομοσχεδίου είναι τα διοικητικά δικαστήρια πλέον να απασχολούνται σε δύο βαθμούς μόνο με τις σημαντικότερες υποθέσεις. Για το λόγο αυτό αναπροσαρμόζεται το όριο του εκκλητού των πρωτοβάθμιων αποφάσεων και προβλέπεται ότι οι μικρού αντικειμένου διαφορές, μέχρι δηλαδή και τα 5.000 ευρώ, δεν υπόκεινται, εκτός ειδικών περιπτώσεων, σε έφεση. Το όριο αυτό ορίζεται πλέον στο ποσό των 3.000 ευρώ, όταν πρόκειται για κοινωνικοασφαλιστικές ή για διαφορές από αποδοχές του προσωπικού του δημοσίου ή των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
Περαιτέρω αναπροσαρμόζονται σε εύλογα όρια τα ποσά των παραβόλων. Για ποιο λόγο έχει καθιερωθεί το παράβολο στην ισχύουσα νομοθεσία; Προκειμένου να αποτρέπει τους διαδίκους από την άσκηση επιπόλαιων και αστήρικτων ενδίκων βοηθημάτων και μάλιστα, ας μου επιτρέψετε την έκφραση, "για ψύλλου πήδημα".
Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει η πρόσβαση στα δικαστήρια να εκφυλιστεί σε πολυτελή διαδικασία και κυρίως, μόνο για τους οικονομικά ισχυρούς. Άρα, η Κυβέρνηση με τον τρόπο που νομοθετεί, προσπαθεί να εφαρμόσει αυτό που η φράση λέει "και τούτο ποιείν κακείνο μη αφιέναι". Δηλαδή και να προσφεύγει ο πολίτης, αλλά για σπουδαίο και σημαντικό λόγο, στην προστασία της δικαιοσύνης και από την άλλη πλευρά, να μην αποτελεί αυτό προνόμιο μόνο των πλουσίων. Γίνεται συνεπώς μία λελογισμένη αύξηση των παραβόλων, όχι όμως σε σημείο τέτοιο που να μπαίνουν δυσχερείς φραγμοί στο δικαίωμα δικαστικής προστασίας των πολιτών.
Έβδομη καινοτομία και πολύ σημαντική, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Εισάγεται για πρώτη φορά στην ελληνική πραγματικότητα ο θεσμός της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και παρέχεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής και διακίνησης δικογράφων και εν γένει δικαστικών εγγράφων.
Έτσι ο δικηγόρος θα μπορεί από το γραφείο του, έχοντας βεβαίως ηλεκτρονική σφραγίδα που θα τον ταυτοποιεί, να καταθέτει την αγωγή του ή άλλα ένδικα βοηθήματα. Στη συνέχεια μάλιστα, θα μπορεί να παρακολουθεί μέσω του υπολογιστή του την πορεία της υπόθεσης, δηλαδή πότε αυτή θα εκδικαστεί, πότε θα εκδοθεί η απόφαση, πότε θα δημοσιευθεί κ.λπ., χωρίς να είναι υποχρεωμένος να τρέχει στο δικαστήριο και να συνωστίζεται στις γραμματείες. Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι η ηλεκτρονική κατάθεση των δικογράφων θα συμβάλλει αποφασιστικά στην επιτάχυνση των δικών, στη μείωση της γραφειοκρατίας, στον περιορισμό της ταλαιπωρίας των διαδίκων και των δικηγόρων και στην εξοικονόμηση γραμματειακού προσωπικού των δικαστηρίων.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης θεσμοθετείται και η δυνατότητα να εξετάζονται εκτός ακροατηρίου, με την παρουσία βεβαίως πάντοτε δικαστή και με ταυτόχρονη μετάδοση της εικόνας και του ήχου στην αίθουσα συνεδριάσεως του δικαστηρίου, μάρτυρες, πραγματογνώμονες και διάδικοι.
Όγδοη καινοτομία. Αναπροσαρμόζεται στο ποσό των 20.000 ευρώ από 2.000.000 δραχμές η καθ' ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς διοικητικού πρωτοδικείου, ενώ η εκδίκαση των σχετικών εφέσεων περιέρχεται στα εφετεία από τα τριμελή πρωτοδικεία.
Γιατί γίνεται αυτό; Γίνεται διότι στο πλαίσιο της κοινωνικής αποστολής του κράτους και της ευαισθησίας προς τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού, παρέχεται η δυνατότητα στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, εφόσον ο διοικούμενος θεμελιώνει πράγματι αδυναμία ή ιδιαίτερη δυσχέρεια προς αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών διαβίωσης του ίδιου ή της οικογένειάς του, να κηρύξει εν όλω ή εν μέρει προσωρινά εκτελεστή την απόφασή του και να του καταβληθούν άμεσα από το κράτος τα χρήματα που διεκδικεί.
Δέκατη ουσιαστική καινοτομία. Αυτό είναι ουσιαστικά ζήτημα επίλυσης οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών που αυξάνονται κατά εβδομήντα. Από αυτές οι σαράντα δύο αφορούν στον κλάδο των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων και οι είκοσι οκτώ στον κλάδο των διοικητικών δικαστηρίων. Είναι, όμως, σημαντική ανακούφιση.
Ενδέκατη καινοτομία. Μεταφέρονται κατηγορίες υποθέσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας, είτε στα διοικητικά εφετεία ως ακυρωτικές, είτε στα διοικητικά πρωτοδικεία ως διαφορές ουσίας, με στόχο αφενός μεν την αποσυμφόρηση του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου από κατηγορίες υποθέσεων που η φύση και η σπουδαιότητά τους δεν δικαιολογούν την απ' ευθείας εκδίκασή τους από αυτό και αφετέρου, την ταχύτερη και βελτιωμένη απονομή της δικαιοσύνης με την αποκέντρωση του μηχανισμού της.
Τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με μέτρα που ήδη έχουμε λάβει, όπως ο εκσυγχρονισμός του πληροφοριακού συστήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, η εγκατάσταση πληροφοριακού συστήματος στα μεγαλύτερα διοικητικά πρωτοδικεία και εφετεία, η πλήρωση των κενών θέσεων των διοικητικών πρωτοδικών που επιτεύχθηκε με την αύξηση των εισαγομένων στην Εθνική Σχολή Δικαστών, καθώς και η αύξηση των θέσεων των διοικητικών δικαστών, εκτιμάται ότι θα συνεισφέρουν σημαντικά στην επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης στον πρώτο και στο δεύτερο βαθμό.
Τέλος, εκτιμούμε ότι ο χρόνος για την έκδοση αποφάσεων από τα διοικητικά πρωτοδικεία θα μειωθεί τουλάχιστον κατά ένα έτος, από τρία χρόνια δηλαδή σε δύο χρόνια και εκτιμούμε επίσης, ότι με την εφαρμογή των ρυθμίσεων του προτεινομένου σχεδίου νόμου, ο χρόνος για την έκδοση απόφασης από τα διοικητικά εφετεία θα μειωθεί στο ένα έτος, ενώ θα μειωθούν κατά οκτακόσιες περίπου οι υποθέσεις που εισάγονται ετησίως στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Κατά συνέπεια, θεωρούμε ότι το παρόν σχέδιο νόμου λύνει προβλήματα, θεωρούμε ότι επιτυγχάνει το σκοπό για τον οποίο αναλήφθηκε η νομοθετική πρωτοβουλία, εισάγει σημαντικές καινοτομίες και γι' αυτό το λόγο πρέπει να υπερψηφιστεί.
Σας ευχαριστώ.
[…]
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ:
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Δεν ξέρω αν ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος απουσιάζει αυτήν την στιγμή από την Εθνική Αντιπροσωπεία, νηστεύει. Πάντως, είμαι βέβαιη πως είναι θιασώτης του να βαφτίζει το κρέας ως ψάρι. Διότι τον πύργο της Βαβέλ, δηλαδή την πολιτική δολιχοδρομία και την πολιτική πολυγλωσσία, την οποία πραγματικά παρουσίασε και σε αυτήν την Αίθουσα το ΠΑΣΟΚ, προσπάθησε μέσα από την στείρα άρνηση να τη βαφτίσει δήθεν ως θεσμική αντίσταση. Ένα θεσμό ρηξικέλευθο, καινοτόμο, ουσιαστικό, ο οποίος εφαρμόζεται με πολύ μεγάλη επιτυχία, παραδείγματος χάριν στη Γερμανία αλλά και αλλού, ο κ. Βενιζέλος τον χαρακτήρισε ευθέως και αμέσως αντισυνταγματικό.
Η απάντηση στον κ. Βενιζέλο είναι η εξής. Πρώτον, η Κυβέρνηση και το καθ' ύλην αρμόδιο Υπουργείο διαβουλεύθηκε. Το Συμβούλιο της Επικρατείας και οι πάντες απεφάνθησαν θετικά. Δεύτερον, ως έγκριτος νομικός όφειλε να γνωρίζει ότι από την πρότυπη δίκη δεν δημιουργείται δεδικασμένο, αλλά νομολογιακό προηγούμενο. Κατά συνέπεια, η θεσμική επίκληση κατά της συνταγματικότητας ενός θεσμού, όλο αυτό το οικοδόμημα του κ. Βενιζέλου, ενώ δήθεν είναι εξαιρετικός ο θεσμός και τον αποδέχεται και τον υποστηρίζει, είναι για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, για να δικαιολογήσει γιατί λέει "όχι" το ΠΑΣΟΚ στείρα αντιπολιτευόμενο την Κυβέρνηση σε ένα νομοσχέδιο, το οποίο πραγματικά οδηγεί και στη βελτίωση και στην επιτάχυνση και στη δικαιότερη απονομή δικαιοσύνης και δικαίου στους πολίτες, οι οποίοι κυρίως και πρωτίστως όσον αφορά τη διοικητική δικαιοσύνη, θίγονται κυρίως από τη διοίκηση και βεβαίως πιο συγκεκριμένα και ειδικότερα από τη διοίκηση εκείνη, η οποία λειτουργεί πλημμελώς εκδίδοντας πράξεις, οι οποίες όχι σπάνια αδικούν τους φορολογούμενους και τους ασφαλισμένους, οι οποίοι στη συνέχεια θα πρέπει να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη, για να βρουν το δίκαιό τους.
Προσέξτε τώρα το ανακόλουθο και αυτό που σας είπα περί νηστείας του κ. Βενιζέλου με την τάση του να βαφτίζει τη στείρα αντιπαράθεση ως δήθεν θεσμική αντίσταση. Δεν μου λέτε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και θα ήθελα να είναι εδώ ο κ. Βενιζέλος, για να απαντήσει στο επιχείρημα: Αυτό το σχέδιο νόμου, το οποίο σε λίγο θα τεθεί σε ψηφοφορία, δεν πιέζει πρώτον τη διοίκηση, την οποία όλοι μας επικρίνουμε για την έκδοση τέτοιων πλημμελών πράξεων σε βάρος των φορολογουμένων πολιτών; Ασφαλέστατα και την πιέζει. Δεν είναι ο στόχος, για να μην αδικούνται οι πολίτες, να πιέζεται η διοίκηση, να μη θεωρεί πλέον ότι μπορεί αβρόχοις ποσί και χωρίς κανένα κόστος να εκδίδει αποφάσεις, οι οποίες θίγουν τους πολίτες και οι οποίοι στην προσπάθειά τους να βρουν το δίκιο τους συνακόλουθα και επακόλουθα προσφεύγουν στη διοικητική δικαιοσύνη, για να το βρουν; Άρα, λοιπόν, ο στόχος και η φιλοσοφία του νομοθέτη -στην προκειμένη περίπτωση της Κυβέρνησης που έχει και τη νομοθετική πρωτοβουλία- είναι ακριβώς να πιέσει τη διοίκηση, όταν αυτή ασκεί πλημμελώς τα καθήκοντά της. Αυτό είναι το πρώτο επιχείρημα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το δεύτερο επιχείρημα είναι το εξής: η διοίκηση αποδυναμώνεται, απογυμνώνεται και σε περίπτωση που ως διάδικος μετέχει με τον ιδιώτη σε διοικητική δίκη, αυτή η δίκη πλέον γίνεται επί ίσοις όροις. Αυτό γίνεται για πρώτη φορά στην ελληνική πραγματικότητα, αυτό γίνεται για πρώτη φορά στην ελληνική Διοικητική Δικαιοσύνη. Και εξηγούμαι: Καταργούνται όλες εκείνες οι διατάξεις, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι οποίες προβλέπουν υπέρ του δημοσίου αλλά και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου κατά παραβίαση της αρχής της δικονομικής ισότητας. Και εδώ δεν είδα κανένα από τους κυρίους συναδέλφους του ΠΑ.ΣΟ.Κ., δεν είδα τον έγκριτο συνταγματολόγο και δημοσιολογούντα κ. Βενιζέλο να έχει άποψη επ' αυτού στα χρόνια της διακυβέρνησης επί των ημερών που κυβερνούσε το ΠΑ.ΣΟ.Κ.. Για πρώτη φορά, λοιπόν, αυτή η κατά παραβίαση της αρχής της δικονομικής ισότητας εύνοια υπέρ του δημοσίου καταργείται από αυτήν την Κυβέρνηση με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και αναστέλλει μάλιστα την εκτέλεση όλων των τελεσίδικων κατ' αυτών δικαστικών αποφάσεων μέχρις ότου καταστούν αμετάκλητες.
Η ρύθμιση αυτή, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πέραν της ισότητας των διαδίκων, λειτουργεί ως αντικίνητρο για το δημόσιο στο να καταθέτει αφειδώς και ευκόλως -και πολυτελώς ακόμη αν θέλετε- ακόμη και για λυμένα νομικά ζητήματα αιτήσεις αναιρέσεως, προκειμένου να καθυστερεί την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι, ενώ πιέζουμε τη διοίκηση να μην λειτουργεί πλημμελώς εκδίδοντας πράξεις οι οποίες σπανίως ή όχι αδικούν τους φορολογουμένους πολίτες, από την άλλη πλευρά εφαρμόζουμε την αρχή της δικονομικής ισότητας ανάμεσα στο δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα του δημοσίου δικαίου και στον ιδιώτη. Και ο κ. Βενιζέλος, επειδή δεν μπορεί να δικαιολογήσει αλλιώς τη στάση του κόμματός του, πέραν της στείρας άρνησης και της στείρας αντιπαράθεσης, παρά το γεγονός -και το υπογραμμίζω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι- ότι σχεδόν το σύνολο των συναδέλφων όχι μόνο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αλλά και της λοιπής Αντιπολίτευσης, των κομμάτων όλων των πτερύγων της Βουλής αποδέχονται τις θετικές διατάξεις.
Και εν πάση περιπτώσει ερωτώ και αντιστρέφω το επιχείρημα: Πώς είναι δυνατόν να επικαλείται αντισυνταγματικότητα ο κ. Βενιζέλος για συγκεκριμένες διατάξεις και ιδίως για το θεσμό της πρότυπης δίκης, όταν οι θεσμοί έχουν λειτουργήσει και έχουν αποφανθεί επ' αυτού; Πριν στη διαβούλευση πώς είναι δυνατόν να λέει πως το νομοσχέδιο δεν κινείται στη σωστή κατεύθυνση και το καταψηφίζει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., την ώρα που όλοι οι αρμόδιοι φορείς μίλησαν για κοινωνική ειρήνη και μίλησε και για θεσμική και εταιρική ειρήνη ο κ. Βενιζέλος; Και ερωτώ: Όταν συμπράττουν οι δικαστές, όταν συμπράττουν οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας, όταν συμπράττουν όλοι εκείνοι οι οποίοι εμπλέκονται στην απονομή της Διοικητικής Δικαιοσύνης και λένε "ναι, είναι θετικό το νομοσχέδιο" και έχει επιτευχθεί αυτό το οποίο ζητούσε ο κ. Βενιζέλος, δηλαδή τη θεσμική συμμετοχή, τη θεσμική ειρήνη, πώς απ' αυτό το Βήμα ισχυρίζεται ότι δεν ψηφίζει ένα νομοσχέδιο, το οποίο τυγχάνει και αυτής της θεσμικής αποδοχής και αυτής της θεσμικής ειρήνης;
Τα τερτίπια του τύπου ότι ο Υπουργός και η Κυβέρνηση πρέπει να ανακαλέσει, γιατί δήθεν αντιστρατεύονται το θεσμό του ΑΣΕΠ, να με συγχωρήσετε, αλλά θα χρησιμοποιήσω τη φράση που λέει ο λαός ότι "στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλούν για σκοινί", πολύ περισσότερο δε που, κύριοι συνάδελφοι του ΠΑ.ΣΟ.Κ., απαντώντας στον κ. Βενιζέλο, λέω το εξής: Τι είναι αυξημένης τυπικής ισχύος, το Σύνταγμα που είναι ο καταστατικός και θεμελιώδης χάρτης της χώρας ή εκτελεστικοί του κράτους νόμοι; Και εξηγούμαι: Στο άρθρο 103 του Συντάγματος -το είπαμε, το ξαναείπαμε, να το πω για μία τελευταία φορά- δεν τίθεται θέμα παράκαμψης του ΑΣΕΠ, αυτό το οποίο ειπώθηκε εδώ από την πλευρά του κυρίου Υπουργού, διότι απλά επικαλεστήκαμε τον καταστατικό και θεμελιώδη Συνταγματικό Χάρτη της χώρας, το Σύνταγμα δηλαδή, ο οποίος ορίζει στο άρθρο 103 συγκεκριμένα τους όρους και τις προϋποθέσεις για την πρόσληψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού. Και αν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος έχει ταχθεί στην υπηρεσία του Συντάγματος και στη διακονία του θεωρεί πως ένας απλός νόμος, όπως και αν λέγεται αυτός, είναι υπέρτερος και έχει αυξημένη θεσμική ισχύ σε σχέση με το Σύνταγμα, με συγχωρείτε πάρα πολύ, αλλά δεν ξέρω πώς το υπηρετεί.
Τέλος, κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε, θέλω να πω το εξής. Πραγματικά εδώ υπάρχει το εξής πολιτικό θέμα, διότι επί της ουσίας έχει απαντήσει ο κύριος Υπουργός σ' όλα τα ζητήματα που ετέθησαν. Υπάρχει το εξής πολιτικό θέμα. Υπάρχει μία μεταρρύθμιση και στο θέμα της διοικητικής δικαιοσύνης. Ο κ. Βενιζέλος είπε, ότι αυτή η θεσμική μεταρρύθμιση πρέπει να έχει μια στρατηγική. Αυτή η στρατηγική της θεσμικής μεταρρύθμισης και στη διοικητική δικαιοσύνη και σ' όλα τα επίπεδα της δικαιοσύνης έχει ξεκινήσει βήμα-βήμα και αποδεικνύεται στην πράξη πως το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι για μία ακόμη φορά απόν.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε, κυρία Παπακώστα.
Ολόκληρο το κείμενο των πρακτικών μπορείτε να το βρείτε στη διεύθυνση:
http://www.parliament.gr/ergasies/showfile.asp?file=syne080416.txt
"Βελτίωση και επιτάχυνση των διαδικασιών της δίκης στα τακτικά
διοικητικά δικαστήρια και άλλες διατάξεις"
Τετάρτη 16 Απριλίου 2008
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΤΟΥ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟΥ:
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Κύριε Πρόεδρε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξετάζουμε σήμερα ένα πραγματικά πολύ σημαντικό νομοσχέδιο, ένα νομοσχέδιο που το αναμέναμε και ένα νομοσχέδιο το οποίο αφορά στην βελτίωση και την επιτάχυνση των διαδικασιών στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και -θα προσέθετα εγώ- ένα νομοσχέδιο το οποίο συμβάλλει στην απλούστευση των διαδικασιών δίκης.
Ο μεγάλος αριθμός υποθέσεων, η συσσώρευση υποθέσεων που εκκρεμούν, οι συνεχείς αναβολές των δικών και η τεράστια γραφειοκρατία που πλήττει τις διαδικασίες, έχουν συνθέσει με γλαφυρό τρόπο μια δικαστική πραγματικότητα η οποία είναι απαράδεκτη για μια ευρωπαϊκή χώρα. Η υφιστάμενη κατάσταση, τι συμβαίνει, δηλαδή, σήμερα, αναγκάζει την Κυβέρνηση να πάρει τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία.
Επικαλούμενη τα στοιχεία της αιτιολογικής έκθεσης, σας λέω ότι, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία, στα διοικητικά πρωτοδικεία εισάγονται κάθε χρόνο πάνω από εκατό χιλιάδες υποθέσεις. Από αυτές, περατώνονται από τους πεντακόσιους περίπου Προέδρους Πρωτοδικών και Πρωτοδίκες περί τις ογδόντα πέντε χιλιάδες υποθέσεις.
Συνεπώς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το έλλειμμα των υποθέσεων που δεν εκδικάζεται, αντιλαμβάνεστε πως ανέρχεται κάθε χρονιά σε πάνω από τριάντα χιλιάδες υποθέσεις, με συνέπεια υποθέσεις που εκκρεμούσαν στα διοικητικά δικαστήρια στις 31-12-2005 να ανέρχονται σε 259.601, την 31-12-2006 σε 309.174 και την 31-12-2007 σε 351.146 υποθέσεις. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους.
Είναι προφανές, λοιπόν, πως αν δεν ληφθούν τα αναγκαία και απαραίτητα μέτρα, το πρόβλημα θα καταστεί δυσεπίλυτο. Το νομοσχέδιο αυτό τεχνικά αποτελείται από εβδομήντα εννέα άρθρα τα οποία ουσιαστικά μοιράζονται, κατανέμονται σε έξι κεφάλαια.
Στο πρώτο κεφάλαιο, στο οποίο περιλαμβάνονται τα άρθρα 1 έως 37, προτείνονται οι αναγκαίες τροποποιήσεις του Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.
Στο δεύτερο κεφάλαιο, που αφορά τα άρθρα 38 έως και 51, έχουμε διατάξεις οι οποίες αποσκοπούν στην επιτάχυνση της διοικητικής δίκης.
Στο τρίτο κεφάλαιο, που αφορά τα άρθρα 52 έως 57, περιλαμβάνονται οι αναγκαίες εκείνες αλλαγές που αφορούν στην λειτουργία του Ελεγκτικού Συνεδρίου, καθώς και σε θέματα τακτικής διοικητικής δικαιοσύνης.
Στο δε τέταρτο κεφάλαιο, που αφορά στα άρθρα 58 έως 63, ρυθμίζονται ζητήματα πολύ σημαντικά που αφορούν τη σωφρονιστική πολιτική της χώρας.
Στο πέμπτο κεφάλαιο, που έχει να κάνει με τα άρθρα 64 έως 68, ρυθμίζονται θέματα του Ταμείου Χρηματοδότησης Δικαστικών Μεγάρων.
Στο τελευταίο κεφάλαιο, από άρθρα 69 έως 79, αντιμετωπίζονται διάφορα επιμέρους θέματα που αφορούν στη λειτουργία της δικαιοσύνης εν γένει.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είμαι υποχρεωμένη να παρουσιάσω στην Εθνική Αντιπροσωπεία τις βασικές καινοτομίες του νομοσχεδίου, για να αντιληφθούμε τι ακριβώς πραγματεύεται και με ποιο τρόπο η Κυβέρνηση νομοθετεί όσον αφορά την αναγκαία αυτή νομοθετική πρωτοβουλία που πήραμε για την επιτάχυνση των διαδικασιών της δίκης στα τακτικά διοικητικά δικαστήρια και τη βελτίωσή της, καθώς και τις υπόλοιπες διατάξεις.
Οι βασικότερες, λοιπόν, καινοτομίες του νομοσχεδίου είναι οι εξής. Πρώτη καινοτομία. Καθιερώνεται ο θεσμός της λεγόμενης πρότυπης δίκης, η εφαρμογή του οποίου στη γερμανική διοικητική δικονομία έχει αποδειχθεί απολύτως πετυχημένη και έχει συμβάλει αποτελεσματικά στην ταχύτερη εκδίκαση των υποθέσεων και κατά συνέπεια, στην εξυπηρέτηση των πολιτών.
Κατά το νέο αυτό θεσμό, δηλαδή, το θεσμό της πρότυπης δίκης, ουσιαστικά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, παρέχεται στο Γενικό Επίτροπο της Επικράτειας στα διοικητικά δικαστήρια η δυνατότητα να ζητά τον κατά προτίμηση προσδιορισμό δικασίμου για υποθέσεις όπου ανακύπτουν νέα νομικά ζητήματα τα οποία χαρακτηρίζονται από μείζονα σπουδαιότητα ή αφορούν μεγάλο αριθμό εκκρεμών υποθέσεων. Το επιλαμβανόμενο, λοιπόν, δικαστήριο υποχρεούται να εκδώσει την απόφαση εντός τεσσάρων μηνών.
Συνεπώς, η μείζονος σημασίας, σπουδαιότητας υπόθεση μπορεί σε συντομότατες προθεσμίες, με αίτηση αναιρέσεως, να αχθεί ενώπιον του Συμβουλίου επί της Επικρατείας και να επιληφθεί αμετακλήτως.
Θα πρέπει να σημειωθεί, επίσης, ότι με το θεσμό της πρότυπης δίκης έχουμε δύο συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με το ισχύον καθεστώς. Το πρώτο συγκριτικό πλεονέκτημα είναι ότι αφενός μεν ενισχύεται η ασφάλεια του δικαίου, αφού περιορίζεται ο κίνδυνος έκδοσης αντιφατικών αποφάσεων. Κατ' άλλους, αυτό θεωρείται υγεία. Εγώ θέλω να πω όλες τις απόψεις. Η Κυβέρνηση πιστεύει, όμως, ότι ενισχύεται η ασφάλεια του δικαίου.
Αφετέρου, το δεύτερο συγκριτικό πλεονέκτημα είναι ότι απαλλάσσονται από σημαντικό φόρτο τα πρωτοβάθμια, κυρίως, δικαστήρια, τα οποία πολλές φορές κατακλύζονται από εκατοντάδες ή και χιλιάδες, όμοιου περιεχομένου ένδικα βοηθήματα.
Να θυμίσω εδώ, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, για όσους ενδεχομένως το έχουν λησμονήσει, τις υποθέσεις του ΛΑΦΚΑ, τις υποθέσεις του οικογενειακού επιδόματος των δημοσίων υπαλλήλων και άλλες.
Δεύτερη καινοτομία. Ως δεύτερη καινοτομία του νομοσχεδίου είναι το γεγονός ότι επεκτείνεται και στις διοικητικές διαφορές ουσίας. Θα πρέπει να σας πω ότι ο θεσμός αυτός εφαρμόζεται με επιτυχία από το 1999 για τις ακυρωτικές αποφάσεις ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, ο θεσμός της απορρίψεως, δηλαδή, με απόφαση που λαμβάνεται σε συμβούλιο, άρα, όχι με την μορφή δικαστικής απόφασης των ενδίκων μέσων που είναι προφανώς απαράδεκτα ή αβάσιμα.
Άρα, επεκτείνεται και στις διοικητικές διαφορές ουσίας ο θεσμός της απόρριψης.
Με την απλούστευση δηλαδή, τι θέλουμε να κάνουμε; Το λέω γιατί ακούστηκαν πολλά και επικρίθηκε η Κυβέρνηση γι' αυτό. Εμάς μας ενδιαφέρει το εξής: Με την απλούστευση των διαδικασιών επιδιώκεται η επιτάχυνση στην έκδοση των αποφάσεων. Προβλέπεται, όμως, πάντως ότι αν εμμένει ο διάδικος, αν επιμένει ο διάδικος, η υπόθεση εκδικάζεται, αλλά με την καταβολή του τριπλάσιου παραβόλου από το προβλεπόμενο.
Ο παραπάνω θεσμός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν εισάγεται για πρώτη φορά. Εφαρμόζεται και στον Άρειο Πάγο. Είναι το άρθρο 571 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και είναι ευρύτατα διαδεδομένος στα αλλοδαπά δίκαια.
Πρέπει δε να σας πω συγκεκριμένα και να το υπογραμμίσω ότι στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σχεδόν το 80% των υποθέσεων απορρίπτονται σε συμβούλιο, ως προδήλως απαράδεκτες ή αβάσιμες.
Τρίτη καινοτομία. Περιορίζεται η δυνατότητα των διαδίκων να ζητούν συνεχείς αναβολές κατά τη συζήτηση μιας υπόθεσης, με αποτέλεσμα να έχουμε παρέλκυση της δίκης, να έχουμε πολλές φορές καθυστερήσεις. Αυτό πλέον σταματά.
Για τι πράγμα νομοθετούμε εμείς; Λέμε ότι η συζήτηση πλέον μπορεί να αναβληθεί με αίτηση του διαδίκου μόνο μια φορά, με δυνατότητα μάλιστα του δικαστηρίου να επιδικάσει, σε βάρος του αιτούντος την αναβολή, τα έξοδα της δίκης.
Τέταρτη καινοτομία. Καταργούνται όλες οι διατάξεις -κι εδώ πρέπει να υπογραμμίσω ότι αυτό είναι εξόχως σημαντικό- οι οποίες προβλέπουν υπέρ του δημοσίου και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, κατά παραβίαση της αρχής της δικονομικής ισότητας, την αναστολή εκτέλεσης τελεσίδικων κατά αυτών δικαστικών αποφάσεων, μέχρις ότου αυτές καταστούν αμετάκλητες.
Η ρύθμιση αυτή, πέραν της ισότητας των διαδίκων, λειτουργεί ως αντικίνητρο για το δημόσιο στο να καταθέτει αφειδώς, ακόμη και για λυμένα νομικά ζητήματα, αιτήσεις αναιρέσεως, προκειμένου να καθυστερήσει την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων.
Πέμπτη καινοτομία. Παρέχεται για πρώτη φορά, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι -και το υπογραμμίζω αυτό- στην ελληνική έννομη τάξη το δικαίωμα στο διάδικο να αντιταχθεί στη χρήση και δημοσιοποίηση του ονόματός του, σε σχέση με ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα -είναι το άρθρο 2 του νόμου 2472/97- που τον αφορούν και να χρησιμοποιούνται, αντί των στοιχείων της ταυτότητάς του, για να προστατευθεί, κωδικά ψηφία ή αριθμοί.
Με τον τρόπο αυτό, κατά την κρίση του Προέδρου του οικείου δικαστικού σχηματισμού, δεν αποκαλύπτονται τα στοιχεία της ταυτότητας, παραδείγματος χάριν, για να μην παρεξηγηθούμε θα πω ακριβώς τι εννοούμε, ασθενών του AIDS, ατόμων με ψυχικές νόσους κ.λπ., στοιχεία που είναι άκρως ευαίσθητα και τα οποία δεν αφορούν τους πολλούς, αλλά αφορούν εκείνον με τον οποίο έχουν να κάνουν.
Έκτη καινοτομία. Τίθενται περιορισμοί στο όριο του εκκλητού των αποφάσεων και αναπροσαρμόζονται σε εύλογα όρια τα παράβολα δίκης.
Η επικρατούσα φιλοσοφία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, του νομοσχεδίου είναι τα διοικητικά δικαστήρια πλέον να απασχολούνται σε δύο βαθμούς μόνο με τις σημαντικότερες υποθέσεις. Για το λόγο αυτό αναπροσαρμόζεται το όριο του εκκλητού των πρωτοβάθμιων αποφάσεων και προβλέπεται ότι οι μικρού αντικειμένου διαφορές, μέχρι δηλαδή και τα 5.000 ευρώ, δεν υπόκεινται, εκτός ειδικών περιπτώσεων, σε έφεση. Το όριο αυτό ορίζεται πλέον στο ποσό των 3.000 ευρώ, όταν πρόκειται για κοινωνικοασφαλιστικές ή για διαφορές από αποδοχές του προσωπικού του δημοσίου ή των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου.
Περαιτέρω αναπροσαρμόζονται σε εύλογα όρια τα ποσά των παραβόλων. Για ποιο λόγο έχει καθιερωθεί το παράβολο στην ισχύουσα νομοθεσία; Προκειμένου να αποτρέπει τους διαδίκους από την άσκηση επιπόλαιων και αστήρικτων ενδίκων βοηθημάτων και μάλιστα, ας μου επιτρέψετε την έκφραση, "για ψύλλου πήδημα".
Από την άλλη πλευρά, δεν πρέπει η πρόσβαση στα δικαστήρια να εκφυλιστεί σε πολυτελή διαδικασία και κυρίως, μόνο για τους οικονομικά ισχυρούς. Άρα, η Κυβέρνηση με τον τρόπο που νομοθετεί, προσπαθεί να εφαρμόσει αυτό που η φράση λέει "και τούτο ποιείν κακείνο μη αφιέναι". Δηλαδή και να προσφεύγει ο πολίτης, αλλά για σπουδαίο και σημαντικό λόγο, στην προστασία της δικαιοσύνης και από την άλλη πλευρά, να μην αποτελεί αυτό προνόμιο μόνο των πλουσίων. Γίνεται συνεπώς μία λελογισμένη αύξηση των παραβόλων, όχι όμως σε σημείο τέτοιο που να μπαίνουν δυσχερείς φραγμοί στο δικαίωμα δικαστικής προστασίας των πολιτών.
Έβδομη καινοτομία και πολύ σημαντική, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι. Εισάγεται για πρώτη φορά στην ελληνική πραγματικότητα ο θεσμός της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης και παρέχεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής υποβολής και διακίνησης δικογράφων και εν γένει δικαστικών εγγράφων.
Έτσι ο δικηγόρος θα μπορεί από το γραφείο του, έχοντας βεβαίως ηλεκτρονική σφραγίδα που θα τον ταυτοποιεί, να καταθέτει την αγωγή του ή άλλα ένδικα βοηθήματα. Στη συνέχεια μάλιστα, θα μπορεί να παρακολουθεί μέσω του υπολογιστή του την πορεία της υπόθεσης, δηλαδή πότε αυτή θα εκδικαστεί, πότε θα εκδοθεί η απόφαση, πότε θα δημοσιευθεί κ.λπ., χωρίς να είναι υποχρεωμένος να τρέχει στο δικαστήριο και να συνωστίζεται στις γραμματείες. Είναι δεδομένο, λοιπόν, ότι η ηλεκτρονική κατάθεση των δικογράφων θα συμβάλλει αποφασιστικά στην επιτάχυνση των δικών, στη μείωση της γραφειοκρατίας, στον περιορισμό της ταλαιπωρίας των διαδίκων και των δικηγόρων και στην εξοικονόμηση γραμματειακού προσωπικού των δικαστηρίων.
Στο πλαίσιο, λοιπόν, της ηλεκτρονικής δικαιοσύνης θεσμοθετείται και η δυνατότητα να εξετάζονται εκτός ακροατηρίου, με την παρουσία βεβαίως πάντοτε δικαστή και με ταυτόχρονη μετάδοση της εικόνας και του ήχου στην αίθουσα συνεδριάσεως του δικαστηρίου, μάρτυρες, πραγματογνώμονες και διάδικοι.
Όγδοη καινοτομία. Αναπροσαρμόζεται στο ποσό των 20.000 ευρώ από 2.000.000 δραχμές η καθ' ύλην αρμοδιότητα του μονομελούς διοικητικού πρωτοδικείου, ενώ η εκδίκαση των σχετικών εφέσεων περιέρχεται στα εφετεία από τα τριμελή πρωτοδικεία.
Γιατί γίνεται αυτό; Γίνεται διότι στο πλαίσιο της κοινωνικής αποστολής του κράτους και της ευαισθησίας προς τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού, παρέχεται η δυνατότητα στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο, εφόσον ο διοικούμενος θεμελιώνει πράγματι αδυναμία ή ιδιαίτερη δυσχέρεια προς αντιμετώπιση των άμεσων αναγκών διαβίωσης του ίδιου ή της οικογένειάς του, να κηρύξει εν όλω ή εν μέρει προσωρινά εκτελεστή την απόφασή του και να του καταβληθούν άμεσα από το κράτος τα χρήματα που διεκδικεί.
Δέκατη ουσιαστική καινοτομία. Αυτό είναι ουσιαστικά ζήτημα επίλυσης οργανικών θέσεων των δικαστικών λειτουργών που αυξάνονται κατά εβδομήντα. Από αυτές οι σαράντα δύο αφορούν στον κλάδο των πολιτικών και ποινικών δικαστηρίων και οι είκοσι οκτώ στον κλάδο των διοικητικών δικαστηρίων. Είναι, όμως, σημαντική ανακούφιση.
Ενδέκατη καινοτομία. Μεταφέρονται κατηγορίες υποθέσεων από το Συμβούλιο της Επικρατείας, είτε στα διοικητικά εφετεία ως ακυρωτικές, είτε στα διοικητικά πρωτοδικεία ως διαφορές ουσίας, με στόχο αφενός μεν την αποσυμφόρηση του Ανώτατου Διοικητικού Δικαστηρίου από κατηγορίες υποθέσεων που η φύση και η σπουδαιότητά τους δεν δικαιολογούν την απ' ευθείας εκδίκασή τους από αυτό και αφετέρου, την ταχύτερη και βελτιωμένη απονομή της δικαιοσύνης με την αποκέντρωση του μηχανισμού της.
Τα μέτρα αυτά, σε συνδυασμό με μέτρα που ήδη έχουμε λάβει, όπως ο εκσυγχρονισμός του πληροφοριακού συστήματος του Συμβουλίου της Επικρατείας, η εγκατάσταση πληροφοριακού συστήματος στα μεγαλύτερα διοικητικά πρωτοδικεία και εφετεία, η πλήρωση των κενών θέσεων των διοικητικών πρωτοδικών που επιτεύχθηκε με την αύξηση των εισαγομένων στην Εθνική Σχολή Δικαστών, καθώς και η αύξηση των θέσεων των διοικητικών δικαστών, εκτιμάται ότι θα συνεισφέρουν σημαντικά στην επιτάχυνση της διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης στον πρώτο και στο δεύτερο βαθμό.
Τέλος, εκτιμούμε ότι ο χρόνος για την έκδοση αποφάσεων από τα διοικητικά πρωτοδικεία θα μειωθεί τουλάχιστον κατά ένα έτος, από τρία χρόνια δηλαδή σε δύο χρόνια και εκτιμούμε επίσης, ότι με την εφαρμογή των ρυθμίσεων του προτεινομένου σχεδίου νόμου, ο χρόνος για την έκδοση απόφασης από τα διοικητικά εφετεία θα μειωθεί στο ένα έτος, ενώ θα μειωθούν κατά οκτακόσιες περίπου οι υποθέσεις που εισάγονται ετησίως στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Κατά συνέπεια, θεωρούμε ότι το παρόν σχέδιο νόμου λύνει προβλήματα, θεωρούμε ότι επιτυγχάνει το σκοπό για τον οποίο αναλήφθηκε η νομοθετική πρωτοβουλία, εισάγει σημαντικές καινοτομίες και γι' αυτό το λόγο πρέπει να υπερψηφιστεί.
Σας ευχαριστώ.
[…]
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ:
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Δεν ξέρω αν ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος απουσιάζει αυτήν την στιγμή από την Εθνική Αντιπροσωπεία, νηστεύει. Πάντως, είμαι βέβαιη πως είναι θιασώτης του να βαφτίζει το κρέας ως ψάρι. Διότι τον πύργο της Βαβέλ, δηλαδή την πολιτική δολιχοδρομία και την πολιτική πολυγλωσσία, την οποία πραγματικά παρουσίασε και σε αυτήν την Αίθουσα το ΠΑΣΟΚ, προσπάθησε μέσα από την στείρα άρνηση να τη βαφτίσει δήθεν ως θεσμική αντίσταση. Ένα θεσμό ρηξικέλευθο, καινοτόμο, ουσιαστικό, ο οποίος εφαρμόζεται με πολύ μεγάλη επιτυχία, παραδείγματος χάριν στη Γερμανία αλλά και αλλού, ο κ. Βενιζέλος τον χαρακτήρισε ευθέως και αμέσως αντισυνταγματικό.
Η απάντηση στον κ. Βενιζέλο είναι η εξής. Πρώτον, η Κυβέρνηση και το καθ' ύλην αρμόδιο Υπουργείο διαβουλεύθηκε. Το Συμβούλιο της Επικρατείας και οι πάντες απεφάνθησαν θετικά. Δεύτερον, ως έγκριτος νομικός όφειλε να γνωρίζει ότι από την πρότυπη δίκη δεν δημιουργείται δεδικασμένο, αλλά νομολογιακό προηγούμενο. Κατά συνέπεια, η θεσμική επίκληση κατά της συνταγματικότητας ενός θεσμού, όλο αυτό το οικοδόμημα του κ. Βενιζέλου, ενώ δήθεν είναι εξαιρετικός ο θεσμός και τον αποδέχεται και τον υποστηρίζει, είναι για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, για να δικαιολογήσει γιατί λέει "όχι" το ΠΑΣΟΚ στείρα αντιπολιτευόμενο την Κυβέρνηση σε ένα νομοσχέδιο, το οποίο πραγματικά οδηγεί και στη βελτίωση και στην επιτάχυνση και στη δικαιότερη απονομή δικαιοσύνης και δικαίου στους πολίτες, οι οποίοι κυρίως και πρωτίστως όσον αφορά τη διοικητική δικαιοσύνη, θίγονται κυρίως από τη διοίκηση και βεβαίως πιο συγκεκριμένα και ειδικότερα από τη διοίκηση εκείνη, η οποία λειτουργεί πλημμελώς εκδίδοντας πράξεις, οι οποίες όχι σπάνια αδικούν τους φορολογούμενους και τους ασφαλισμένους, οι οποίοι στη συνέχεια θα πρέπει να προσφεύγουν στη δικαιοσύνη, για να βρουν το δίκαιό τους.
Προσέξτε τώρα το ανακόλουθο και αυτό που σας είπα περί νηστείας του κ. Βενιζέλου με την τάση του να βαφτίζει τη στείρα αντιπαράθεση ως δήθεν θεσμική αντίσταση. Δεν μου λέτε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, και θα ήθελα να είναι εδώ ο κ. Βενιζέλος, για να απαντήσει στο επιχείρημα: Αυτό το σχέδιο νόμου, το οποίο σε λίγο θα τεθεί σε ψηφοφορία, δεν πιέζει πρώτον τη διοίκηση, την οποία όλοι μας επικρίνουμε για την έκδοση τέτοιων πλημμελών πράξεων σε βάρος των φορολογουμένων πολιτών; Ασφαλέστατα και την πιέζει. Δεν είναι ο στόχος, για να μην αδικούνται οι πολίτες, να πιέζεται η διοίκηση, να μη θεωρεί πλέον ότι μπορεί αβρόχοις ποσί και χωρίς κανένα κόστος να εκδίδει αποφάσεις, οι οποίες θίγουν τους πολίτες και οι οποίοι στην προσπάθειά τους να βρουν το δίκιο τους συνακόλουθα και επακόλουθα προσφεύγουν στη διοικητική δικαιοσύνη, για να το βρουν; Άρα, λοιπόν, ο στόχος και η φιλοσοφία του νομοθέτη -στην προκειμένη περίπτωση της Κυβέρνησης που έχει και τη νομοθετική πρωτοβουλία- είναι ακριβώς να πιέσει τη διοίκηση, όταν αυτή ασκεί πλημμελώς τα καθήκοντά της. Αυτό είναι το πρώτο επιχείρημα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, το δεύτερο επιχείρημα είναι το εξής: η διοίκηση αποδυναμώνεται, απογυμνώνεται και σε περίπτωση που ως διάδικος μετέχει με τον ιδιώτη σε διοικητική δίκη, αυτή η δίκη πλέον γίνεται επί ίσοις όροις. Αυτό γίνεται για πρώτη φορά στην ελληνική πραγματικότητα, αυτό γίνεται για πρώτη φορά στην ελληνική Διοικητική Δικαιοσύνη. Και εξηγούμαι: Καταργούνται όλες εκείνες οι διατάξεις, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, οι οποίες προβλέπουν υπέρ του δημοσίου αλλά και των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου κατά παραβίαση της αρχής της δικονομικής ισότητας. Και εδώ δεν είδα κανένα από τους κυρίους συναδέλφους του ΠΑ.ΣΟ.Κ., δεν είδα τον έγκριτο συνταγματολόγο και δημοσιολογούντα κ. Βενιζέλο να έχει άποψη επ' αυτού στα χρόνια της διακυβέρνησης επί των ημερών που κυβερνούσε το ΠΑ.ΣΟ.Κ.. Για πρώτη φορά, λοιπόν, αυτή η κατά παραβίαση της αρχής της δικονομικής ισότητας εύνοια υπέρ του δημοσίου καταργείται από αυτήν την Κυβέρνηση με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο και αναστέλλει μάλιστα την εκτέλεση όλων των τελεσίδικων κατ' αυτών δικαστικών αποφάσεων μέχρις ότου καταστούν αμετάκλητες.
Η ρύθμιση αυτή, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, πέραν της ισότητας των διαδίκων, λειτουργεί ως αντικίνητρο για το δημόσιο στο να καταθέτει αφειδώς και ευκόλως -και πολυτελώς ακόμη αν θέλετε- ακόμη και για λυμένα νομικά ζητήματα αιτήσεις αναιρέσεως, προκειμένου να καθυστερεί την εκτέλεση των δικαστικών αποφάσεων. Αντιλαμβάνεστε, λοιπόν, ότι, ενώ πιέζουμε τη διοίκηση να μην λειτουργεί πλημμελώς εκδίδοντας πράξεις οι οποίες σπανίως ή όχι αδικούν τους φορολογουμένους πολίτες, από την άλλη πλευρά εφαρμόζουμε την αρχή της δικονομικής ισότητας ανάμεσα στο δημόσιο και τα νομικά πρόσωπα του δημοσίου δικαίου και στον ιδιώτη. Και ο κ. Βενιζέλος, επειδή δεν μπορεί να δικαιολογήσει αλλιώς τη στάση του κόμματός του, πέραν της στείρας άρνησης και της στείρας αντιπαράθεσης, παρά το γεγονός -και το υπογραμμίζω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι- ότι σχεδόν το σύνολο των συναδέλφων όχι μόνο της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης αλλά και της λοιπής Αντιπολίτευσης, των κομμάτων όλων των πτερύγων της Βουλής αποδέχονται τις θετικές διατάξεις.
Και εν πάση περιπτώσει ερωτώ και αντιστρέφω το επιχείρημα: Πώς είναι δυνατόν να επικαλείται αντισυνταγματικότητα ο κ. Βενιζέλος για συγκεκριμένες διατάξεις και ιδίως για το θεσμό της πρότυπης δίκης, όταν οι θεσμοί έχουν λειτουργήσει και έχουν αποφανθεί επ' αυτού; Πριν στη διαβούλευση πώς είναι δυνατόν να λέει πως το νομοσχέδιο δεν κινείται στη σωστή κατεύθυνση και το καταψηφίζει το ΠΑ.ΣΟ.Κ., την ώρα που όλοι οι αρμόδιοι φορείς μίλησαν για κοινωνική ειρήνη και μίλησε και για θεσμική και εταιρική ειρήνη ο κ. Βενιζέλος; Και ερωτώ: Όταν συμπράττουν οι δικαστές, όταν συμπράττουν οι δικηγορικοί σύλλογοι της χώρας, όταν συμπράττουν όλοι εκείνοι οι οποίοι εμπλέκονται στην απονομή της Διοικητικής Δικαιοσύνης και λένε "ναι, είναι θετικό το νομοσχέδιο" και έχει επιτευχθεί αυτό το οποίο ζητούσε ο κ. Βενιζέλος, δηλαδή τη θεσμική συμμετοχή, τη θεσμική ειρήνη, πώς απ' αυτό το Βήμα ισχυρίζεται ότι δεν ψηφίζει ένα νομοσχέδιο, το οποίο τυγχάνει και αυτής της θεσμικής αποδοχής και αυτής της θεσμικής ειρήνης;
Τα τερτίπια του τύπου ότι ο Υπουργός και η Κυβέρνηση πρέπει να ανακαλέσει, γιατί δήθεν αντιστρατεύονται το θεσμό του ΑΣΕΠ, να με συγχωρήσετε, αλλά θα χρησιμοποιήσω τη φράση που λέει ο λαός ότι "στο σπίτι του κρεμασμένου δεν μιλούν για σκοινί", πολύ περισσότερο δε που, κύριοι συνάδελφοι του ΠΑ.ΣΟ.Κ., απαντώντας στον κ. Βενιζέλο, λέω το εξής: Τι είναι αυξημένης τυπικής ισχύος, το Σύνταγμα που είναι ο καταστατικός και θεμελιώδης χάρτης της χώρας ή εκτελεστικοί του κράτους νόμοι; Και εξηγούμαι: Στο άρθρο 103 του Συντάγματος -το είπαμε, το ξαναείπαμε, να το πω για μία τελευταία φορά- δεν τίθεται θέμα παράκαμψης του ΑΣΕΠ, αυτό το οποίο ειπώθηκε εδώ από την πλευρά του κυρίου Υπουργού, διότι απλά επικαλεστήκαμε τον καταστατικό και θεμελιώδη Συνταγματικό Χάρτη της χώρας, το Σύνταγμα δηλαδή, ο οποίος ορίζει στο άρθρο 103 συγκεκριμένα τους όρους και τις προϋποθέσεις για την πρόσληψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού. Και αν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο κ. Βενιζέλος, ο οποίος έχει ταχθεί στην υπηρεσία του Συντάγματος και στη διακονία του θεωρεί πως ένας απλός νόμος, όπως και αν λέγεται αυτός, είναι υπέρτερος και έχει αυξημένη θεσμική ισχύ σε σχέση με το Σύνταγμα, με συγχωρείτε πάρα πολύ, αλλά δεν ξέρω πώς το υπηρετεί.
Τέλος, κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε, θέλω να πω το εξής. Πραγματικά εδώ υπάρχει το εξής πολιτικό θέμα, διότι επί της ουσίας έχει απαντήσει ο κύριος Υπουργός σ' όλα τα ζητήματα που ετέθησαν. Υπάρχει το εξής πολιτικό θέμα. Υπάρχει μία μεταρρύθμιση και στο θέμα της διοικητικής δικαιοσύνης. Ο κ. Βενιζέλος είπε, ότι αυτή η θεσμική μεταρρύθμιση πρέπει να έχει μια στρατηγική. Αυτή η στρατηγική της θεσμικής μεταρρύθμισης και στη διοικητική δικαιοσύνη και σ' όλα τα επίπεδα της δικαιοσύνης έχει ξεκινήσει βήμα-βήμα και αποδεικνύεται στην πράξη πως το ΠΑ.ΣΟ.Κ. είναι για μία ακόμη φορά απόν.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Γεώργιος Σούρλας): Ευχαριστούμε, κυρία Παπακώστα.
Ολόκληρο το κείμενο των πρακτικών μπορείτε να το βρείτε στη διεύθυνση:
http://www.parliament.gr/ergasies/showfile.asp?file=syne080416.txt
ΙΒ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΣΥΝΟΔΟΣ Α΄ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ ΘΕΡΟΥΣ 2008 "ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ και άλλες διατάξεις" ...
ΙΒ΄ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΔΟΣ Α΄
ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΘΕΡΟΥΣ 2008
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ και άλλες διατάξεις"
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ και άλλες διατάξεις"
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΤΗΣ ΝΔ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ
Τρίτη, 22.7.2008
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξετάζουμε σήμερα ένα νομοσχέδιο, το οποίο αφορά ουσιαστικά το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία της Εθνικής Σχολής Δικαστών, μιας σχολής η οποία είναι σχετικά νέα, η οποία ιδρύθηκε με το ν. 2236/1994, κύριοι συνάδελφοι, της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και ετέθη σε λειτουργία το 1995.
Σκοπός, λοιπόν, αυτής της σχολής, είναι η επιλογή και η κατάρτιση αλλά και η επιμόρφωση των νέων δικαστών, η επιμόρφωση των ήδη υπηρετούντων, καθώς και η εν γένει αναβάθμιση του επιπέδου της παρεχόμενης στον ελληνικό λαό δικαιοσύνης. Ωστόσο, αγαπητοί συνάδελφοι, από τότε μέχρι σήμερα έχουν ήδη κυλίσει δεκατρία ολόκληρα χρόνια και βεβαίως οι διαρκώς μεταβαλλόμενες και ταχέως εξελισσόμενες κοινωνικές συνθήκες, αναδεικνύουν και την ανάγκη εκσυγχρονισμού του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου και επικαιροποίησής του κατά συνέπεια στις σύγχρονες απαιτήσεις όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής κοινωνίας μιας και η χώρα μας μετέχει στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, λοιπόν -άρα η Κυβέρνηση η οποία έχει και τη νομοθετική πρωτοβουλία- στο πλαίσιο του ιδιαίτερου καθήκοντός του για την εύρυθμη λειτουργία και οργάνωση της δικαιοσύνης που είναι το πρώτο μέλημα αλλά και για την ορθότερη και ταχύτερη απονομή της που είναι το δεύτερο και κρίσιμο ζήτημα, επιχειρεί μ' αυτό το σχέδιο νόμου πρώτον, την αναδιοργάνωση και δεύτερον και ταυτόχρονα αν θέλετε, την αναβάθμιση της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών. Έτσι προικίζει η Κυβέρνηση αυτήν τη σχολή μ' ένα σύγχρονο, μ' ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την περαιτέρω ανάπτυξή της, έτσι ώστε η σχολή αυτή με επιτυχία, με αποτελεσματικότητα, να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες της εποχής και να συνεχίσει με νέα πνοή το δημιουργικό της έργο.
Πρέπει να σας πω κάνοντας την ανάλυση επί της αρχής για τη φιλοσοφία και το σκεπτικό του νομοθέτη, ότι τα χαρακτηριστικά στοιχεία τα οποία διατρέχουν το νέο νομοθετικό πλαίσιο, είναι κατά τη γνώμη μου τα εξής τρία.
Το πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα, είναι το άνοιγμα της σχολής προς την κοινωνία. Είναι εξαιρετικά σημαντικό αν λάβει κάποιος υπ' όψιν του ότι οι γνώσεις της κοινής πείρας, η εμπειρία δηλαδή την οποία πρέπει να έχουν οι δικαστικοί λειτουργοί της χώρας για την ταχύτερη, για την πλέον ουσιαστικότερη και αποτελεσματικότερη και δικαιότερη απονομή της δικαιοσύνης, συναρτάται απολύτως αγαπητοί συνάδελφοι και με την κοινωνική εμπειρία, την οποία πρέπει ο δικαστικός λειτουργός ως στοιχείο sine qua non να έχει παράλληλα βεβαίως με την επιστημονική κατάρτιση, τη νομική παιδεία, το ήθος και όλα τα άλλα στοιχεία τα οποία συνθέτουν αν θέλετε το προφίλ ενός σύγχρονου, ενός μοντέρνου, ενός επικαιροποιημένου στη γνώση του δικαστή, ο οποίος ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.
Άρα το πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα, το οποίο με το παρόν σχέδιο νόμου δίνει -αν θέλετε- αυτήν τη δυνατότητα, είναι το άνοιγμα της Σχολής Δικαστικών Λειτουργών προς την κοινωνία. Το δεύτερο, εξ ίσου κρίσιμο και σημαντικό και όχι ήσσονος σημασίας, επομένως σημαντικό χαρακτηριστικό γνώρισμα που διατρέχει το παρόν σχέδιο νόμου, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός αυτής της σχολής, της σχολής Δικαστικών Λειτουργών και το τρίτο και πολύ ουσιαστικό χαρακτηριστικό γνώρισμα, είναι η μεγαλύτερη διαφάνεια που είναι και το ζητούμενο. Άρα, λοιπόν, τεχνικά μπορώ να σας πω, όπως έχετε δει και εσείς, προς όλες τις πτέρυγες της Βουλής ότι το παρόν σχέδιο νόμου, είναι διαρθρωμένο σε έξι κεφάλαια και αποτελείται από πενήντα ένα άρθρα.
Θέλω να σας πω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι με τις ρυθμίσεις του πρώτου κεφαλαίου, όπου πρώτο κεφάλαιο έχουμε τα άρθρα 1 έως 8, τροποποιείται επί το ορθολογικότερο η διοικητική οργάνωση της σχολής. Αυτό είναι το πρώτο. Στη συνέχεια, με τα άρθρα αυτά, προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες των οργάνων διοίκησής της, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αποφύγουμε τις δυσλειτουργίες, τις αδυναμίες, οι οποίες παρατηρήθηκαν στο παρελθόν, διότι αυτή είναι και η δουλειά του νομοθέτη, αυτή είναι και η δουλειά της Βουλής ως ανεξάρτητης νομοθετικής εξουσίας, τις αδυναμίες, τα κενά τα οποία υπάρχουν με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία να καλύπτονται απολύτως, ώστε διαπιστωμένα προβλήματα πλέον να μην υφίστανται, αφού θεραπεύονται με το νέο σχέδιο νόμου.
Επίσης, θεωρούμε ότι είναι σωστή η διάταξη εκείνη η οποία υπάρχει μέσα στο παρόν σχέδιο νόμου, αγαπητοί συνάδελφοι, κατά την οποία μετονομάζεται η σχολή από Εθνική Σχολή Δικαστών σε Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών. Θα πει κάποιος: "Μα είναι θέμα προς ρύθμιση από το νέο σχέδιο νόμου;". Η απάντηση είναι "ναι". Για ποιο λόγο; Υπάρχει η φιλοσοφία του νομοθέτη, που λέει ότι ο τίτλος αυτής της σχολής πρέπει να είναι ακριβέστερος, αφού καταρτίζει και επιμορφώνει αυτούς οι οποίοι προώρισται να διοριστούν σε θέσεις δοκίμων εισαγγελικών λειτουργών. Κατά συνέπεια, λοιπόν, είναι πολύ πιο δόκιμος, πολύ πιο ακριβής και πολύ πιο σωστός ο όρος Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, κατά συνέπεια, λοιπόν, μετονομάζεται η σχολή από Εθνική Σχολή Δικαστών σε Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών.
Σημαντικότατες, επίσης, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι οι ρυθμίσεις του Β΄ αλλά και του Γ΄ κεφαλαίου, όπου Β΄ κεφάλαιο, αναφερόμαστε στα άρθρα 9 έως και 16 και στο Γ΄ κεφάλαιο, αναφερόμαστε στα άρθρα 17 έως και 31, όπου εδώ οι ρυθμίσεις αυτές καθορίζουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των υποψηφίων δικαστών, καθορίζουν τη διαδικασία της επιλογής τους, καθορίζουν το περιεχόμενο της εκπαίδευσής τους, όπου εδώ θα πρέπει να πω ότι σημαντική καινοτομία, η οποία εισάγεται από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που έχει και τη νομοθετική πρωτοβουλία άλλωστε, είναι ότι για πρώτη φορά, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα -που είναι σωστό να απαιτείται και να δίνεται- στην πρακτική εξάσκηση. Εξασφαλίζεται, δηλαδή, ειδικότερα για πρώτη φορά η δυνατότητα συμμετοχής στο διαγωνισμό ανθρώπων, οι οποίοι έχουν προηγουμένως μια στοιχειώδη πρακτική εξάσκηση, παράλληλα με το άνοιγμα στην κοινωνία, ώστε να μπορούμε να έχουμε δικαστικούς λειτουργούς, οι οποίοι θα πάρουν εκείνα τα οποία απαιτούνται και κρίνονται ως αναγκαία από τη διεύθυνση σπουδών και από το πρόγραμμα σπουδών περαιτέρω μέσα στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, ώστε, όπως είπα και πριν, να δημιουργήσουν το προφίλ του δικαστικού λειτουργού εκείνου, που έχει ανάγκη σήμερα η ελληνική κοινωνία.
Πρέπει όμως να πω και εδώ δεν το έχει επισημάνει κανείς και θεωρώ ότι οφείλουμε όλοι να το αναδείξουμε, πέρα από ιδεολογικές προσεγγίσεις, διαφοροποιήσεις, ενστάσεις ή επιφυλάξεις ή διαφορετική πολιτική οπτική, το γεγονός ότι για πρώτη φορά, αγαπητοί συνάδελφοι, μ' αυτό το σχέδιο νόμου, εξασφαλίζεται η δυνατότητα συμμετοχής στο διαγωνισμό υποψηφίου με έλλειψη φυσικών σωματικών δεξιοτήτων, η οποία κατά την κρίση της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής, δεν εμποδίζει το άτομο αυτό με αναπηρία στην άσκηση των δικαστικών του καθηκόντων.
Θεωρούμε ότι είναι εξόχως καινοτόμα η ρύθμιση αυτή. Θεωρούμε ότι παύουν να αποκλείονται εκείνες οι κατηγορίες των συμπολιτών μας οι οποίες είχαν αυτές τις φυσικές, σωματικές αδυναμίες ή αναπηρίες και νομίζω ότι είναι μια διάταξη, η οποία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Έχω την εντύπωση -για να μη πω την πεποίθηση- ότι απηχεί το διακομματικό πνεύμα όλων των πτερύγων της Βουλής, όσον αφορά την επικύρωση και την υπερψήφισή της.
Προσδιορίζεται επίσης με τις ρυθμίσεις του δευτέρου και του τρίτου κεφαλαίου, η υπηρεσιακή κατάσταση των σπουδαστών κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους.
Στο τέταρτο κεφάλαιο, αγαπητοί συνάδελφοι, δηλαδή τα άρθρα 32 έως 42 του σχεδίου, αφορούν στην επιμόρφωση των εν ενεργεία δικαστικών λειτουργών. Για λόγους πληρότητας και λειτουργικής ενότητας, οι ρυθμίσεις που αναφέρονται στη διαρκή ή διά βίου επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι είναι ήδη διορισμένοι και ήδη υπηρετούν στις δικαστικές υπηρεσίες της χώρας, εντάσσονται στον οργανικό νόμο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών.
Παράλληλα, αγαπητοί συνάδελφοι, οι ρυθμίσεις αυτές, αναπροσαρμόζονται στα σημερινά δεδομένα, έτσι όπως απαιτεί η Βουλή των Ελλήνων, έτσι όπως απαιτεί η ελληνική κοινωνία, έτσι όπως απαιτεί ο σύγχρονος ρόλος απονομής της δικαιοσύνης από την πλευρά των δικαστικών λειτουργών.
Αυτές, λοιπόν, οι ρυθμίσεις αναπροσαρμόζονται και απαντούν στις σημερινές ανάγκες, αλλά και στα σημερινά δεδομένα, με βάση ποια στοιχεία; Με βάση την εμπειρία, η οποία έχει αποκτηθεί από την εφαρμογή των προγραμμάτων επιμόρφωσης και την αξιολόγησή τους από όσους πήραν μέρος σ' αυτά.
Αξιοποιούνται τέλος οι ιδέες και οι γνώσεις των στελεχών της σχολής, οι οποίες έχουν εν τω μεταξύ αποκτηθεί από τις επαφές που είχαν με στελέχη ομολόγων φορέων της αλλοδαπής, όπως για παράδειγμα της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών της Γαλλίας ή της Σχολής Δικαστών της Ισπανίας ή του ευρωπαϊκού δικτύου για τη δικαστική εκπαίδευση ή της Ακαδημίας Ευρωπαϊκού Δικαίου και του ευρωπαϊκού δικτύου ανταλλαγής πληροφοριών, μεταξύ των υπευθύνων ή των φορέων, που παρέχουν δικαστική εκπαίδευση και αναφέρομαι βεβαίως στο δίκτυο της Λισαβόνας.
Επίσης, με το παρόν σχέδιο νόμου, προβλέπεται η οργάνωση από τη σχολή -είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με αντίστοιχους δικαστικούς ή εκπαιδευτικούς φορείς των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης- ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης και επιμόρφωσης δικαστικών λειτουργών των κρατών αυτών ή τρίτων χωρών, καθώς και η συμμετοχή της σχολής για το σκοπό αυτό, στις αντίστοιχες δραστηριότητες του ευρωπαϊκού δικτύου για τη δικαστική εκπαίδευση, της Ακαδημίας Ευρωπαϊκού Δικαίου και του ευρωπαϊκού δικτύου ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των υπευθύνων ή των φορέων που παρέχουν δικαστική εκπαίδευση στο δίκτυο της Λισαβόνας που αναφέρθηκα πριν.
Αυτό είναι στην πράξη επίσης το άνοιγμα της σχολής, όχι μόνο στην ελληνική κοινωνία, αλλά και στον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό και το ευρωπαϊκό της γίγνεσθαι.
Με τις νέες αυτές ρυθμίσεις, στα κεφάλαια που σας προανέφερα, η επιμορφωτική δραστηριότητα της σχολής με αδρές πινελιές διευρύνεται, προκειμένου να καταστεί δυνατό, όπως όλοι οι υπηρετούντες δικαστικοί λειτουργοί να ενημερώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ως προς τις εξελίξεις στο χώρο της νομικής επιστήμης. Φυσικά είναι βέβαιο ότι με την επιμόρφωση, θα μπορούν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις του λειτουργήματός τους.
Στην επιτροπή, αγαπητοί συνάδελφοι, με έμφαση, με ένταση και -έχω την αίσθηση- με εξάντληση του χρόνου ο οποίος απαιτήθηκε, συζητήσαμε όλες οι πτέρυγες της Βουλής, για όλες εκείνες τις προϋποθέσεις τις οποίες απαιτούν τα κόμματα, απαιτεί η Εθνική Αντιπροσωπεία και επιβάλλεται να έχουν οι σημερινοί δικαστικοί λειτουργοί, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της κοινωνίας.
Ακόμη και στις πλέον απαιτητικές αιτιάσεις εκείνων οι οποίοι είπαν ότι οι δικαστικοί λειτουργοί δεν θα πρέπει να είναι αποκομμένοι από την κοινωνία, ότι θα πρέπει να έχουν την κοινωνική εμπειρία, τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, τις γνώσεις εκείνες οι οποίες απαιτούνται, για να τους συνδέουν με τον παλμό της κοινωνίας κατά την απονομή της δικαιοσύνης, νομίζω πως το νομοσχέδιο αυτό, απαντά με τον πλέον πειστικό τρόπο.
Έχω την εντύπωση ότι οι όποιες αγωνίες -που είναι λογικό να υπάρχουν- η όποια ευαισθησία -που είναι αυτονόητο να υφίσταται- απαντώνται με τον καλύτερο τρόπο στις ρυθμίσεις των άρθρων των κεφαλαίων που σας προανέφερα.
Με το πέμπτο κεφάλαιο -όπου πέμπτο κεφάλαιο αναφερόμαστε στα άρθρα 43 έως 46- ρυθμίζονται τα σχετικά με το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό της σχολής καθώς και με τα πρόσωπα εκείνα, τα οποία είναι επιφορτισμένα με την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών.
Εδώ με το παρόν σχέδιο νόμου, θεσπίζεται διαφανής διαδικασία επιλογής των διδασκόντων. Αυτό είναι το πρώτο μέλημα του σχεδίου νόμου. Για το λόγο αυτό λοιπόν -θα τα δούμε βεβαίως και στη συζήτηση κατ' άρθρον- προβλέπεται ότι σε όλα τα δικαστήρια και τις εισαγγελίες της χώρας, στους προέδρους των νομικών τμημάτων, των νομικών σχολών και στους προέδρους των δικηγορικών συλλόγων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, θα αποστέλλεται εγκαίρως και δη τον Σεπτέμβριο κάθε έτους, η σχετική ανακοίνωση, με την οποία θα καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να διδάξουν στη σχολή και βεβαίως θα συνοδεύεται η αίτησή τους από το απαραίτητο βιογραφικό σημείωμα, όπως είναι προφανές, με τα τυπικά προσόντα, με την εμπειρία τους σε αντικείμενα της κατάρτισης που παρέχει η σχολή. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα ίδρυσης νέων κατευθύνσεων, εισαγγελέων και ειρηνοδικών για την ακρίβεια, και θεσπίζονται και μεταβατικές διατάξεις, για την ομαλή εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου, που θα έχουμε την ευκαιρία αύριο στην κατ' άρθρον συζήτηση ειδικότερα να αναφερθούμε.
Τέλος, στο ακροτελεύτιο κεφάλαιο, στο έκτο, άρθρα 47 έως 51, περιέχονται ρυθμίσεις, που αντιμετωπίζουν λειτουργικά ζητήματα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και ορίζεται ο χρόνος ενάρξεως ισχύος του νόμου.
Κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε και αγαπητοί συνάδελφοι, θέλω να πω ότι σε εποχές όπου η δικαιοσύνη βάλλεται και βάλλεται κατά την άποψή μου πολιτικά αδίκως, έρχεται η Κυβέρνηση με μια σειρά νομοθετημάτων, να αποκαταστήσει το τρωθέν κύρος και την αξιοπιστία των δικαστικών λειτουργών της χώρας, οι οποίοι βάλλονται αδίκως γιατί εκτελούν τα καθήκοντά τους και νομίζω ότι τα πολιτικά κόμματα που το επιχειρούν, δεν προσφέρουν καλή υπηρεσία στον τόπο και έχω την αίσθηση ότι σήμερα μας δίνεται πεδίον δόξης λαμπρόν, για να αναθεωρήσουμε εκείνες τις πολιτικές τις επιθετικές, τις άδικες, τις άκαιρες και τις ανοίκειες, σε βάρος των δικαστικών λειτουργών της χώρας, ώστε, πραγματικά, να αφήσουμε τη δικαιοσύνη απερίσπαστη και ανεξάρτητη, να ασκήσει το έργο της, όπως και η Βουλη ασκεί το δικό της νομοθετικό έργο, στο πλαίσιο ενός κράτους-δικαίου, μιας δημοκρατίας η οποία σέβεται τη διάκριση των εξουσιών!
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ:
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Θέλω λοιπόν να πω ότι ουδείς συνάδελφος από την Αντιπολίτευση -είτε από την Αξιωματική είτε από τα λοιπά κόμματα της Βουλής- αισθάνθηκε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την ανάγκη να ασχοληθεί με το παρόν σχέδιο νόμου.
Οι συμπολίτες μας, οι οποίοι παρακολουθούν τις εργασίες της Βουλής, εξέλεξαν την Κυβέρνηση για να κυβερνά και την Αντιπολίτευση για να ασκεί βεβαίως την κριτική της. Όπως ξέρετε στη δημοκρατία -διότι πολύς λόγος έγινε περί δημοκρατίας, αλλά από την αντίθετη όχθη- ελέγχεται και κρίνεται η Κυβέρνηση, αλλά ελέγχεται και κρίνεται και η Αντιπολίτευση, Αξιωματική και ελάσσων Αντιπολίτευση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι -διότι απευθύνομαι, κύριε Πρόεδρε, με την έννοια της σύνθεσης του ελληνικού Κοινοβουλίου και όχι με την έννοια της παρουσίας, η οποία μπορεί να είναι ωσεί η φυσική παρουσία και γι' αυτό εξακολουθώ να αναφέρομαι έτσι στην προσφώνησή μου- οφείλετε να δικαιολογήσετε για ποιον λόγο αλλάξατε άποψη στην Ολομέλεια για την υπερψήφιση του παρόντος σχεδίου νόμου, το οποίο είναι ένα εξαιρετικό νομοθέτημα.
Κρυφτήκατε, οχυρωθήκατε, υπεκφύγατε, υπαναχωρήσατε, δειλιάσατε, δεν τολμάτε να δικαιολογήσετε για ποιο λόγο αλλάξατε άποψη, κάνοντας επίκληση μιας τροπολογίας η οποία ήρθε με βάση τον Κανονισμό της Βουλής, τον οποίο το σύνολο των κομμάτων της Βουλής υπερψήφισε και είναι κοινοβουλευτική πρακτική, νόμιμη και προσήκουσα.
Οι τροπολογίες έρχονται όπως ο Κανονισμός της Βουλής ορίζει. Οι τροπολογίες αποτελούν τμήμα της νομοθετικής εργασίας της Βουλής. Κατά συνέπεια, λοιπόν, οχυρώνεστε πίσω από μια τροπολογία την οποία μπορείτε να βάλετε -είναι δικαίωμά σας- αλλά δεν μπορείτε να αλλάζετε στάση χωρίς να δίνετε λόγο, γιατί μέχρι προχθές στην επιτροπή, που έγινε εξαντλητικός και ουσιαστικός διάλογος, ήσασταν υπέρ του νομοσχεδίου, τουλάχιστον οι περισσότερες πτέρυγες της Βουλής.
Η Κυβέρνηση, η εισηγήτρια, τα μέλη της Συμπολίτευσης, η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας αποδέχτηκαν προτάσεις που κάνατε και αποτελούν μέρος του νομοσχεδίου το οποίο θα ψηφιστεί και εσείς έρχεστε και κάνετε οβιδιακές μεταβολές και στροφές εκατόν ογδόντα μοιρών, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ότι συμπεριφέρεστε ωσεί ανευθύνως, για να μην πω εντελώς ανευθύνως πολιτικά. Αυτό, αγαπητοί συνάδελφοι, ο ελληνικός λαός το βλέπει. Ο ελληνικός λαός αντιλαμβάνεται περί τίνος πρόκειται εδώ, διότι περί όνου σκιάς ο λόγος.
Εν πάση περιπτώσει, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν προσφέρετε καλές υπηρεσίες στη δικαιοσύνη ούτε στους δικαστές, κυρίως η Αξιωματική Αντιπολίτευση μετά το ατόπημα, μετά την ανοίκειο επίθεση, μετά την αδικαιολόγητη, την αντιδημοκρατική, αν θέλετε, αυτή επίθεση σε βάρος της ανεξάρτητης δικαιοσύνης.
Διότι ή σεβόμεθα τη δημοκρατία, τη διάκριση των εξουσιών, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τη σεβόμεθα πάντοτε, διαρκώς, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις ή επιλέγουμε πότε θα τη σεβαστούμε, πότε θα της επιτεθούμε, πότε θα της στερήσουμε το δικαίωμα να εκφράζεται ελευθέρως και ανεξαρτήτως, ανάλογα με την πολιτική συγκυρία, ανάλογα με τι πολιτικές σκοπιμότητες θέλουμε να υπηρετήσουμε.
Και εσείς δεν ζητήσατε συγνώμη από τον ελληνικό λαό και τη δημοκρατία και δεν κάνατε την αυτοκριτική σας με το να πείτε "κακώς γεμίσαμε την Αθήνα με αφίσες, οι οποίες στρέφονται σε βάρος της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης".
Αγαπητοί συνάδελφοι, γιατί το ΠΑ.ΣΟ.Κ., το δεύτερο μεγάλο κόμμα, η Αξιωματική Αντιπολίτευση της χώρας, επέλεξε με αφίσες να πλήξει τη δικαιοσύνη; Διότι επιχειρείτε να τρομοκρατήσετε, διότι επιχειρείτε να τρομάξετε τους δικαστές της χώρας και επιχειρείτε να τους φιμώσετε στην έκφραση της ελεύθερης και ανεξάρτητης φωνής τους.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)
Αυτή είναι η αλήθεια και κάποιος πρέπει να βγει να σας τα πει, διότι νομίζω πως έχει περισσεύσει το θράσος -όχι το θάρρος- απέναντι σε εκείνους, οι οποίοι υπηρετούν τη δικαιοσύνη και στους οποίους προσπαθείτε να παρέμβετε με έμμεσο ή με άμεσο τρόπο.
Για το νομοσχέδιο, λοιπόν, ούτε κουβέντα. Δικαιολογία για την αλλαγή της στάσης σας; Καμμία απολύτως. Αγαπητοί συνάδελφοι, και εκτός θέματος είστε σήμερα και δεν παράγετε πολιτική και παράγετε -βεβαίως και προφανέστατα- παραπολιτική. Αλλά ο ελληνικός λαός δεν σας εξέλεξε για να είστε εδώ παράγοντας παραπολιτικής, αλλά πολιτικής. Στην παραγωγή πολιτικής εμετρήθητε, εζυγίσθητε και ευρέθητε ελλιποβαρείς.
Όσον αφορά το ΣΥ.ΡΙΖ.Α., υπάρχει ο ν. 1868/1989 άρθρο 4 με την υπογραφή "Υπουργός Κουβέλης, Υπουργός Δικαιοσύνης". Να μην χρησιμοποιεί και να μην εκμεταλλεύεται το όνομα ενός εξαίρετου καθ' όλα συναδέλφου και έγκριτου νομικού και καλού Υπουργού Δικαιοσύνης τότε, το κόμμα του, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. σήμερα λέγοντας μάλιστα απόντος -χρησιμοποιώ το ίδιο επιχείρημα- ότι δήθεν είναι απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό, απέναντι στην ίδια του την υπογραφή.
Σοβαρότητα, λοιπόν, υπευθυνότητα, για να έχετε το δικαίωμα στη συνέχεια με σοβαρότητα και με αξιοπιστία να απευθύνεστε στην Κυβέρνηση και για να μπορούμε να σας παίρνουμε υπ' όψιν μας σοβαρά. Διότι η σοβαρότητα και η αξιοπιστία των πολιτικών επιχειρημάτων, της πολιτικής στάσης και συμπεριφοράς είναι εκείνη η οποία αναδεικνύει στη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και στις μετοχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, στις οποίες συμμετέχουμε όλες και όλοι εδώ, όλες οι πτέρυγες της Βουλής, τις καλές μετοχές, τις μετοχές οι οποίες κάνουν limit up και τις μετοχές οι οποίες limit down.
Και αυτή την ώρα πρέπει να σας πω -λυπούμαι βαθύτατα γι' αυτό, διότι βγαίνει συνολικά μια θλιβερή εικόνα του πολιτικού κόσμου- ότι επικαλείστε σκανδαλολογία, επικαλείστε σκάνδαλα, επικαλείστε εμπλοκή και παρέμβασης της Κυβέρνησης, χωρίς ούτε ένα στοιχείο!
Είπε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προηγουμένως, εκ μέρους της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, μία σειρά -δήθεν- από περιπτώσεις, οι οποίες αριθμητικά και ονομαστικά ακούγονταν -καμμία δεν εδράζεται επί πραγματικών περιστατικών- με ανέριστα και έωλα επιχειρήματα...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Κυρία Παπακώστα, ολοκληρώστε σας παρακαλώ.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ζητώ την ίδια μεταχείριση, κύριε Πρόεδρε, που επιφυλάξατε για τους καλούς μου συναδέλφους και ουδεμία αντίρρηση έφερα προηγουμένως.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Έχω δώσει και σε εσάς περισσότερο χρόνο. Θα σας παρακαλέσω να ολοκληρώσετε. Έχουμε φθάσει στα οκτώ λεπτά.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Το γνωρίζω, κύριε Πρόεδρε και προς τα εκεί κατατείνω. Αυτή είναι η πρόθεσή μου και ο στόχος μου. Δεν θα μείνω εσαεί στο Βήμα. Για όνομα του Θεού!
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΕΠΠΑΣ: Εμείς θα θέλαμε να μείνετε!
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Σας ευχαριστώ πολύ. Έχω, λοιπόν, την έγκριση του Σώματος, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Αυτό ως απειλή μας το λέτε;
(Γέλια στην Αίθουσα)
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Όχι, κύριε Πρόεδρε, ως απειλή. Απειλή συνιστά η πολιτική...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Βλέπω ότι η επιθυμία των συναδέλφων είναι να μείνετε πολύ περισσότερο. Ο Κανονισμός δεν το επιτρέπει.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Η δική μου επιθυμία, κύριε Πρόεδρε, είναι να είμαι χρήσιμη και ωφέλιμη στον τόπο μου. Αυτή είναι η επιθυμία της Κυβέρνησης και του συγκεκριμένου Υπουργείου Δικαιοσύνης που έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία.
Ως απειλή όμως επικρέμαται επί των κεφαλών μας, κύριε Πρόεδρε, η κάθε μορφής επίθεση, προσπάθεια τρομοκράτησης, σπίλωσης και φίμωσης της δικαιοσύνης και αυτό δεν προσφέρει καλή υπηρεσία στον τόπο.
Και επειδή ακριβώς ο ελληνικός λαός έχει την απαίτηση οι πολιτικοί του να έχουν δυνατή τη φωνή, καθαρή τη συνείδησή τους, με τέτοιο θάρρος, σθένος και στεντορεία τη φωνή προσέρχομαι σ' αυτό το Βήμα, με σεβασμό στο Προεδρείο της Βουλής, στον Κανονισμό της Βουλής, στη θέση μου με την τιμή που μου επιφύλαξε το κόμμα μου να είμαι εισηγήτρια αυτού του σημαντικού νομοσχεδίου και στους συναδέλφους μου, κύριε Πρόεδρε, να πω ότι πραγματικά έχοντας ήσυχη τη συνείδησή μου είναι λάθος αυτό το οποίο συμβαίνει τώρα.
Οφείλετε και έχετε καιρό να αναθεωρήσετε. Οφείλετε να κάνετε πίσω στις επιθέσεις προς τη δικαιοσύνη. Οφείλετε να υπερψηφίσετε ένα νομοσχέδιο, το οποίο είπατε ότι θα το υπερψηφίσετε και οφείλετε να διατηρήσετε την κριτική σας και τις επιφυλάξεις σας με τρόπο χρήσιμο, εποικοδομητικό και στα πλαίσια του Συντάγματος, των κανόνων του δημοκρατικού πολιτεύματος και με σεβασμό στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΕΔΡΕΥΟΜΕΝΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ
ΣΥΝΟΔΟΣ Α΄
ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΚΟΠΗΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ
ΘΕΡΟΥΣ 2008
ΠΡΑΚΤΙΚΑ ΟΛΟΜΕΛΕΙΑΣ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ και άλλες διατάξεις"
"ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ και άλλες διατάξεις"
ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΡΧΗΣ
ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ ΤΗΣ ΝΔ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ
Τρίτη, 22.7.2008
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξετάζουμε σήμερα ένα νομοσχέδιο, το οποίο αφορά ουσιαστικά το νομοθετικό πλαίσιο που διέπει τη λειτουργία της Εθνικής Σχολής Δικαστών, μιας σχολής η οποία είναι σχετικά νέα, η οποία ιδρύθηκε με το ν. 2236/1994, κύριοι συνάδελφοι, της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και ετέθη σε λειτουργία το 1995.
Σκοπός, λοιπόν, αυτής της σχολής, είναι η επιλογή και η κατάρτιση αλλά και η επιμόρφωση των νέων δικαστών, η επιμόρφωση των ήδη υπηρετούντων, καθώς και η εν γένει αναβάθμιση του επιπέδου της παρεχόμενης στον ελληνικό λαό δικαιοσύνης. Ωστόσο, αγαπητοί συνάδελφοι, από τότε μέχρι σήμερα έχουν ήδη κυλίσει δεκατρία ολόκληρα χρόνια και βεβαίως οι διαρκώς μεταβαλλόμενες και ταχέως εξελισσόμενες κοινωνικές συνθήκες, αναδεικνύουν και την ανάγκη εκσυγχρονισμού του υπάρχοντος νομοθετικού πλαισίου και επικαιροποίησής του κατά συνέπεια στις σύγχρονες απαιτήσεις όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της ευρωπαϊκής κοινωνίας μιας και η χώρα μας μετέχει στο ευρωπαϊκό γίγνεσθαι.
Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, λοιπόν -άρα η Κυβέρνηση η οποία έχει και τη νομοθετική πρωτοβουλία- στο πλαίσιο του ιδιαίτερου καθήκοντός του για την εύρυθμη λειτουργία και οργάνωση της δικαιοσύνης που είναι το πρώτο μέλημα αλλά και για την ορθότερη και ταχύτερη απονομή της που είναι το δεύτερο και κρίσιμο ζήτημα, επιχειρεί μ' αυτό το σχέδιο νόμου πρώτον, την αναδιοργάνωση και δεύτερον και ταυτόχρονα αν θέλετε, την αναβάθμιση της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών. Έτσι προικίζει η Κυβέρνηση αυτήν τη σχολή μ' ένα σύγχρονο, μ' ένα ολοκληρωμένο νομοθετικό πλαίσιο, το οποίο θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την περαιτέρω ανάπτυξή της, έτσι ώστε η σχολή αυτή με επιτυχία, με αποτελεσματικότητα, να ανταποκριθεί στις σημερινές ανάγκες της εποχής και να συνεχίσει με νέα πνοή το δημιουργικό της έργο.
Πρέπει να σας πω κάνοντας την ανάλυση επί της αρχής για τη φιλοσοφία και το σκεπτικό του νομοθέτη, ότι τα χαρακτηριστικά στοιχεία τα οποία διατρέχουν το νέο νομοθετικό πλαίσιο, είναι κατά τη γνώμη μου τα εξής τρία.
Το πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα, είναι το άνοιγμα της σχολής προς την κοινωνία. Είναι εξαιρετικά σημαντικό αν λάβει κάποιος υπ' όψιν του ότι οι γνώσεις της κοινής πείρας, η εμπειρία δηλαδή την οποία πρέπει να έχουν οι δικαστικοί λειτουργοί της χώρας για την ταχύτερη, για την πλέον ουσιαστικότερη και αποτελεσματικότερη και δικαιότερη απονομή της δικαιοσύνης, συναρτάται απολύτως αγαπητοί συνάδελφοι και με την κοινωνική εμπειρία, την οποία πρέπει ο δικαστικός λειτουργός ως στοιχείο sine qua non να έχει παράλληλα βεβαίως με την επιστημονική κατάρτιση, τη νομική παιδεία, το ήθος και όλα τα άλλα στοιχεία τα οποία συνθέτουν αν θέλετε το προφίλ ενός σύγχρονου, ενός μοντέρνου, ενός επικαιροποιημένου στη γνώση του δικαστή, ο οποίος ανταποκρίνεται στις ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας.
Άρα το πρώτο χαρακτηριστικό γνώρισμα, το οποίο με το παρόν σχέδιο νόμου δίνει -αν θέλετε- αυτήν τη δυνατότητα, είναι το άνοιγμα της Σχολής Δικαστικών Λειτουργών προς την κοινωνία. Το δεύτερο, εξ ίσου κρίσιμο και σημαντικό και όχι ήσσονος σημασίας, επομένως σημαντικό χαρακτηριστικό γνώρισμα που διατρέχει το παρόν σχέδιο νόμου, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός αυτής της σχολής, της σχολής Δικαστικών Λειτουργών και το τρίτο και πολύ ουσιαστικό χαρακτηριστικό γνώρισμα, είναι η μεγαλύτερη διαφάνεια που είναι και το ζητούμενο. Άρα, λοιπόν, τεχνικά μπορώ να σας πω, όπως έχετε δει και εσείς, προς όλες τις πτέρυγες της Βουλής ότι το παρόν σχέδιο νόμου, είναι διαρθρωμένο σε έξι κεφάλαια και αποτελείται από πενήντα ένα άρθρα.
Θέλω να σας πω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι με τις ρυθμίσεις του πρώτου κεφαλαίου, όπου πρώτο κεφάλαιο έχουμε τα άρθρα 1 έως 8, τροποποιείται επί το ορθολογικότερο η διοικητική οργάνωση της σχολής. Αυτό είναι το πρώτο. Στη συνέχεια, με τα άρθρα αυτά, προσδιορίζονται οι αρμοδιότητες των οργάνων διοίκησής της, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αποφύγουμε τις δυσλειτουργίες, τις αδυναμίες, οι οποίες παρατηρήθηκαν στο παρελθόν, διότι αυτή είναι και η δουλειά του νομοθέτη, αυτή είναι και η δουλειά της Βουλής ως ανεξάρτητης νομοθετικής εξουσίας, τις αδυναμίες, τα κενά τα οποία υπάρχουν με τη νέα νομοθετική πρωτοβουλία να καλύπτονται απολύτως, ώστε διαπιστωμένα προβλήματα πλέον να μην υφίστανται, αφού θεραπεύονται με το νέο σχέδιο νόμου.
Επίσης, θεωρούμε ότι είναι σωστή η διάταξη εκείνη η οποία υπάρχει μέσα στο παρόν σχέδιο νόμου, αγαπητοί συνάδελφοι, κατά την οποία μετονομάζεται η σχολή από Εθνική Σχολή Δικαστών σε Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών. Θα πει κάποιος: "Μα είναι θέμα προς ρύθμιση από το νέο σχέδιο νόμου;". Η απάντηση είναι "ναι". Για ποιο λόγο; Υπάρχει η φιλοσοφία του νομοθέτη, που λέει ότι ο τίτλος αυτής της σχολής πρέπει να είναι ακριβέστερος, αφού καταρτίζει και επιμορφώνει αυτούς οι οποίοι προώρισται να διοριστούν σε θέσεις δοκίμων εισαγγελικών λειτουργών. Κατά συνέπεια, λοιπόν, είναι πολύ πιο δόκιμος, πολύ πιο ακριβής και πολύ πιο σωστός ο όρος Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, κατά συνέπεια, λοιπόν, μετονομάζεται η σχολή από Εθνική Σχολή Δικαστών σε Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών.
Σημαντικότατες, επίσης, αγαπητοί συνάδελφοι, είναι οι ρυθμίσεις του Β΄ αλλά και του Γ΄ κεφαλαίου, όπου Β΄ κεφάλαιο, αναφερόμαστε στα άρθρα 9 έως και 16 και στο Γ΄ κεφάλαιο, αναφερόμαστε στα άρθρα 17 έως και 31, όπου εδώ οι ρυθμίσεις αυτές καθορίζουν τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των υποψηφίων δικαστών, καθορίζουν τη διαδικασία της επιλογής τους, καθορίζουν το περιεχόμενο της εκπαίδευσής τους, όπου εδώ θα πρέπει να πω ότι σημαντική καινοτομία, η οποία εισάγεται από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, που έχει και τη νομοθετική πρωτοβουλία άλλωστε, είναι ότι για πρώτη φορά, δίνεται ιδιαίτερη βαρύτητα -που είναι σωστό να απαιτείται και να δίνεται- στην πρακτική εξάσκηση. Εξασφαλίζεται, δηλαδή, ειδικότερα για πρώτη φορά η δυνατότητα συμμετοχής στο διαγωνισμό ανθρώπων, οι οποίοι έχουν προηγουμένως μια στοιχειώδη πρακτική εξάσκηση, παράλληλα με το άνοιγμα στην κοινωνία, ώστε να μπορούμε να έχουμε δικαστικούς λειτουργούς, οι οποίοι θα πάρουν εκείνα τα οποία απαιτούνται και κρίνονται ως αναγκαία από τη διεύθυνση σπουδών και από το πρόγραμμα σπουδών περαιτέρω μέσα στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, ώστε, όπως είπα και πριν, να δημιουργήσουν το προφίλ του δικαστικού λειτουργού εκείνου, που έχει ανάγκη σήμερα η ελληνική κοινωνία.
Πρέπει όμως να πω και εδώ δεν το έχει επισημάνει κανείς και θεωρώ ότι οφείλουμε όλοι να το αναδείξουμε, πέρα από ιδεολογικές προσεγγίσεις, διαφοροποιήσεις, ενστάσεις ή επιφυλάξεις ή διαφορετική πολιτική οπτική, το γεγονός ότι για πρώτη φορά, αγαπητοί συνάδελφοι, μ' αυτό το σχέδιο νόμου, εξασφαλίζεται η δυνατότητα συμμετοχής στο διαγωνισμό υποψηφίου με έλλειψη φυσικών σωματικών δεξιοτήτων, η οποία κατά την κρίση της αρμόδιας υγειονομικής επιτροπής, δεν εμποδίζει το άτομο αυτό με αναπηρία στην άσκηση των δικαστικών του καθηκόντων.
Θεωρούμε ότι είναι εξόχως καινοτόμα η ρύθμιση αυτή. Θεωρούμε ότι παύουν να αποκλείονται εκείνες οι κατηγορίες των συμπολιτών μας οι οποίες είχαν αυτές τις φυσικές, σωματικές αδυναμίες ή αναπηρίες και νομίζω ότι είναι μια διάταξη, η οποία κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Έχω την εντύπωση -για να μη πω την πεποίθηση- ότι απηχεί το διακομματικό πνεύμα όλων των πτερύγων της Βουλής, όσον αφορά την επικύρωση και την υπερψήφισή της.
Προσδιορίζεται επίσης με τις ρυθμίσεις του δευτέρου και του τρίτου κεφαλαίου, η υπηρεσιακή κατάσταση των σπουδαστών κατά τη διάρκεια της φοίτησής τους.
Στο τέταρτο κεφάλαιο, αγαπητοί συνάδελφοι, δηλαδή τα άρθρα 32 έως 42 του σχεδίου, αφορούν στην επιμόρφωση των εν ενεργεία δικαστικών λειτουργών. Για λόγους πληρότητας και λειτουργικής ενότητας, οι ρυθμίσεις που αναφέρονται στη διαρκή ή διά βίου επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών, οι οποίοι είναι ήδη διορισμένοι και ήδη υπηρετούν στις δικαστικές υπηρεσίες της χώρας, εντάσσονται στον οργανικό νόμο της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών.
Παράλληλα, αγαπητοί συνάδελφοι, οι ρυθμίσεις αυτές, αναπροσαρμόζονται στα σημερινά δεδομένα, έτσι όπως απαιτεί η Βουλή των Ελλήνων, έτσι όπως απαιτεί η ελληνική κοινωνία, έτσι όπως απαιτεί ο σύγχρονος ρόλος απονομής της δικαιοσύνης από την πλευρά των δικαστικών λειτουργών.
Αυτές, λοιπόν, οι ρυθμίσεις αναπροσαρμόζονται και απαντούν στις σημερινές ανάγκες, αλλά και στα σημερινά δεδομένα, με βάση ποια στοιχεία; Με βάση την εμπειρία, η οποία έχει αποκτηθεί από την εφαρμογή των προγραμμάτων επιμόρφωσης και την αξιολόγησή τους από όσους πήραν μέρος σ' αυτά.
Αξιοποιούνται τέλος οι ιδέες και οι γνώσεις των στελεχών της σχολής, οι οποίες έχουν εν τω μεταξύ αποκτηθεί από τις επαφές που είχαν με στελέχη ομολόγων φορέων της αλλοδαπής, όπως για παράδειγμα της Εθνικής Σχολής Δικαστικών Λειτουργών της Γαλλίας ή της Σχολής Δικαστών της Ισπανίας ή του ευρωπαϊκού δικτύου για τη δικαστική εκπαίδευση ή της Ακαδημίας Ευρωπαϊκού Δικαίου και του ευρωπαϊκού δικτύου ανταλλαγής πληροφοριών, μεταξύ των υπευθύνων ή των φορέων, που παρέχουν δικαστική εκπαίδευση και αναφέρομαι βεβαίως στο δίκτυο της Λισαβόνας.
Επίσης, με το παρόν σχέδιο νόμου, προβλέπεται η οργάνωση από τη σχολή -είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με αντίστοιχους δικαστικούς ή εκπαιδευτικούς φορείς των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης- ειδικών προγραμμάτων κατάρτισης και επιμόρφωσης δικαστικών λειτουργών των κρατών αυτών ή τρίτων χωρών, καθώς και η συμμετοχή της σχολής για το σκοπό αυτό, στις αντίστοιχες δραστηριότητες του ευρωπαϊκού δικτύου για τη δικαστική εκπαίδευση, της Ακαδημίας Ευρωπαϊκού Δικαίου και του ευρωπαϊκού δικτύου ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των υπευθύνων ή των φορέων που παρέχουν δικαστική εκπαίδευση στο δίκτυο της Λισαβόνας που αναφέρθηκα πριν.
Αυτό είναι στην πράξη επίσης το άνοιγμα της σχολής, όχι μόνο στην ελληνική κοινωνία, αλλά και στον ευρωπαϊκό της προσανατολισμό και το ευρωπαϊκό της γίγνεσθαι.
Με τις νέες αυτές ρυθμίσεις, στα κεφάλαια που σας προανέφερα, η επιμορφωτική δραστηριότητα της σχολής με αδρές πινελιές διευρύνεται, προκειμένου να καταστεί δυνατό, όπως όλοι οι υπηρετούντες δικαστικοί λειτουργοί να ενημερώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα ως προς τις εξελίξεις στο χώρο της νομικής επιστήμης. Φυσικά είναι βέβαιο ότι με την επιμόρφωση, θα μπορούν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στις διαρκώς αυξανόμενες απαιτήσεις του λειτουργήματός τους.
Στην επιτροπή, αγαπητοί συνάδελφοι, με έμφαση, με ένταση και -έχω την αίσθηση- με εξάντληση του χρόνου ο οποίος απαιτήθηκε, συζητήσαμε όλες οι πτέρυγες της Βουλής, για όλες εκείνες τις προϋποθέσεις τις οποίες απαιτούν τα κόμματα, απαιτεί η Εθνική Αντιπροσωπεία και επιβάλλεται να έχουν οι σημερινοί δικαστικοί λειτουργοί, για να ανταποκριθούν στις ανάγκες της κοινωνίας.
Ακόμη και στις πλέον απαιτητικές αιτιάσεις εκείνων οι οποίοι είπαν ότι οι δικαστικοί λειτουργοί δεν θα πρέπει να είναι αποκομμένοι από την κοινωνία, ότι θα πρέπει να έχουν την κοινωνική εμπειρία, τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό, τις γνώσεις εκείνες οι οποίες απαιτούνται, για να τους συνδέουν με τον παλμό της κοινωνίας κατά την απονομή της δικαιοσύνης, νομίζω πως το νομοσχέδιο αυτό, απαντά με τον πλέον πειστικό τρόπο.
Έχω την εντύπωση ότι οι όποιες αγωνίες -που είναι λογικό να υπάρχουν- η όποια ευαισθησία -που είναι αυτονόητο να υφίσταται- απαντώνται με τον καλύτερο τρόπο στις ρυθμίσεις των άρθρων των κεφαλαίων που σας προανέφερα.
Με το πέμπτο κεφάλαιο -όπου πέμπτο κεφάλαιο αναφερόμαστε στα άρθρα 43 έως 46- ρυθμίζονται τα σχετικά με το διδακτικό και διοικητικό προσωπικό της σχολής καθώς και με τα πρόσωπα εκείνα, τα οποία είναι επιφορτισμένα με την επιμόρφωση των δικαστικών λειτουργών.
Εδώ με το παρόν σχέδιο νόμου, θεσπίζεται διαφανής διαδικασία επιλογής των διδασκόντων. Αυτό είναι το πρώτο μέλημα του σχεδίου νόμου. Για το λόγο αυτό λοιπόν -θα τα δούμε βεβαίως και στη συζήτηση κατ' άρθρον- προβλέπεται ότι σε όλα τα δικαστήρια και τις εισαγγελίες της χώρας, στους προέδρους των νομικών τμημάτων, των νομικών σχολών και στους προέδρους των δικηγορικών συλλόγων Αθηνών και Θεσσαλονίκης, θα αποστέλλεται εγκαίρως και δη τον Σεπτέμβριο κάθε έτους, η σχετική ανακοίνωση, με την οποία θα καλούνται οι ενδιαφερόμενοι να διδάξουν στη σχολή και βεβαίως θα συνοδεύεται η αίτησή τους από το απαραίτητο βιογραφικό σημείωμα, όπως είναι προφανές, με τα τυπικά προσόντα, με την εμπειρία τους σε αντικείμενα της κατάρτισης που παρέχει η σχολή. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα ίδρυσης νέων κατευθύνσεων, εισαγγελέων και ειρηνοδικών για την ακρίβεια, και θεσπίζονται και μεταβατικές διατάξεις, για την ομαλή εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου, που θα έχουμε την ευκαιρία αύριο στην κατ' άρθρον συζήτηση ειδικότερα να αναφερθούμε.
Τέλος, στο ακροτελεύτιο κεφάλαιο, στο έκτο, άρθρα 47 έως 51, περιέχονται ρυθμίσεις, που αντιμετωπίζουν λειτουργικά ζητήματα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και ορίζεται ο χρόνος ενάρξεως ισχύος του νόμου.
Κλείνοντας, κύριε Πρόεδρε και αγαπητοί συνάδελφοι, θέλω να πω ότι σε εποχές όπου η δικαιοσύνη βάλλεται και βάλλεται κατά την άποψή μου πολιτικά αδίκως, έρχεται η Κυβέρνηση με μια σειρά νομοθετημάτων, να αποκαταστήσει το τρωθέν κύρος και την αξιοπιστία των δικαστικών λειτουργών της χώρας, οι οποίοι βάλλονται αδίκως γιατί εκτελούν τα καθήκοντά τους και νομίζω ότι τα πολιτικά κόμματα που το επιχειρούν, δεν προσφέρουν καλή υπηρεσία στον τόπο και έχω την αίσθηση ότι σήμερα μας δίνεται πεδίον δόξης λαμπρόν, για να αναθεωρήσουμε εκείνες τις πολιτικές τις επιθετικές, τις άδικες, τις άκαιρες και τις ανοίκειες, σε βάρος των δικαστικών λειτουργών της χώρας, ώστε, πραγματικά, να αφήσουμε τη δικαιοσύνη απερίσπαστη και ανεξάρτητη, να ασκήσει το έργο της, όπως και η Βουλη ασκεί το δικό της νομοθετικό έργο, στο πλαίσιο ενός κράτους-δικαίου, μιας δημοκρατίας η οποία σέβεται τη διάκριση των εξουσιών!
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΔΕΥΤΕΡΟΛΟΓΙΑ:
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ευχαριστώ πολύ, κύριε Πρόεδρε.
Θέλω λοιπόν να πω ότι ουδείς συνάδελφος από την Αντιπολίτευση -είτε από την Αξιωματική είτε από τα λοιπά κόμματα της Βουλής- αισθάνθηκε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την ανάγκη να ασχοληθεί με το παρόν σχέδιο νόμου.
Οι συμπολίτες μας, οι οποίοι παρακολουθούν τις εργασίες της Βουλής, εξέλεξαν την Κυβέρνηση για να κυβερνά και την Αντιπολίτευση για να ασκεί βεβαίως την κριτική της. Όπως ξέρετε στη δημοκρατία -διότι πολύς λόγος έγινε περί δημοκρατίας, αλλά από την αντίθετη όχθη- ελέγχεται και κρίνεται η Κυβέρνηση, αλλά ελέγχεται και κρίνεται και η Αντιπολίτευση, Αξιωματική και ελάσσων Αντιπολίτευση.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι -διότι απευθύνομαι, κύριε Πρόεδρε, με την έννοια της σύνθεσης του ελληνικού Κοινοβουλίου και όχι με την έννοια της παρουσίας, η οποία μπορεί να είναι ωσεί η φυσική παρουσία και γι' αυτό εξακολουθώ να αναφέρομαι έτσι στην προσφώνησή μου- οφείλετε να δικαιολογήσετε για ποιον λόγο αλλάξατε άποψη στην Ολομέλεια για την υπερψήφιση του παρόντος σχεδίου νόμου, το οποίο είναι ένα εξαιρετικό νομοθέτημα.
Κρυφτήκατε, οχυρωθήκατε, υπεκφύγατε, υπαναχωρήσατε, δειλιάσατε, δεν τολμάτε να δικαιολογήσετε για ποιο λόγο αλλάξατε άποψη, κάνοντας επίκληση μιας τροπολογίας η οποία ήρθε με βάση τον Κανονισμό της Βουλής, τον οποίο το σύνολο των κομμάτων της Βουλής υπερψήφισε και είναι κοινοβουλευτική πρακτική, νόμιμη και προσήκουσα.
Οι τροπολογίες έρχονται όπως ο Κανονισμός της Βουλής ορίζει. Οι τροπολογίες αποτελούν τμήμα της νομοθετικής εργασίας της Βουλής. Κατά συνέπεια, λοιπόν, οχυρώνεστε πίσω από μια τροπολογία την οποία μπορείτε να βάλετε -είναι δικαίωμά σας- αλλά δεν μπορείτε να αλλάζετε στάση χωρίς να δίνετε λόγο, γιατί μέχρι προχθές στην επιτροπή, που έγινε εξαντλητικός και ουσιαστικός διάλογος, ήσασταν υπέρ του νομοσχεδίου, τουλάχιστον οι περισσότερες πτέρυγες της Βουλής.
Η Κυβέρνηση, η εισηγήτρια, τα μέλη της Συμπολίτευσης, η Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας αποδέχτηκαν προτάσεις που κάνατε και αποτελούν μέρος του νομοσχεδίου το οποίο θα ψηφιστεί και εσείς έρχεστε και κάνετε οβιδιακές μεταβολές και στροφές εκατόν ογδόντα μοιρών, αποδεικνύοντας για μια ακόμη φορά ότι συμπεριφέρεστε ωσεί ανευθύνως, για να μην πω εντελώς ανευθύνως πολιτικά. Αυτό, αγαπητοί συνάδελφοι, ο ελληνικός λαός το βλέπει. Ο ελληνικός λαός αντιλαμβάνεται περί τίνος πρόκειται εδώ, διότι περί όνου σκιάς ο λόγος.
Εν πάση περιπτώσει, αγαπητοί συνάδελφοι, δεν προσφέρετε καλές υπηρεσίες στη δικαιοσύνη ούτε στους δικαστές, κυρίως η Αξιωματική Αντιπολίτευση μετά το ατόπημα, μετά την ανοίκειο επίθεση, μετά την αδικαιολόγητη, την αντιδημοκρατική, αν θέλετε, αυτή επίθεση σε βάρος της ανεξάρτητης δικαιοσύνης.
Διότι ή σεβόμεθα τη δημοκρατία, τη διάκριση των εξουσιών, την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης και τη σεβόμεθα πάντοτε, διαρκώς, χωρίς αστερίσκους και υποσημειώσεις ή επιλέγουμε πότε θα τη σεβαστούμε, πότε θα της επιτεθούμε, πότε θα της στερήσουμε το δικαίωμα να εκφράζεται ελευθέρως και ανεξαρτήτως, ανάλογα με την πολιτική συγκυρία, ανάλογα με τι πολιτικές σκοπιμότητες θέλουμε να υπηρετήσουμε.
Και εσείς δεν ζητήσατε συγνώμη από τον ελληνικό λαό και τη δημοκρατία και δεν κάνατε την αυτοκριτική σας με το να πείτε "κακώς γεμίσαμε την Αθήνα με αφίσες, οι οποίες στρέφονται σε βάρος της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης".
Αγαπητοί συνάδελφοι, γιατί το ΠΑ.ΣΟ.Κ., το δεύτερο μεγάλο κόμμα, η Αξιωματική Αντιπολίτευση της χώρας, επέλεξε με αφίσες να πλήξει τη δικαιοσύνη; Διότι επιχειρείτε να τρομοκρατήσετε, διότι επιχειρείτε να τρομάξετε τους δικαστές της χώρας και επιχειρείτε να τους φιμώσετε στην έκφραση της ελεύθερης και ανεξάρτητης φωνής τους.
(Στο σημείο αυτό κτυπάει το κουδούνι λήξεως του χρόνου ομιλίας της κυρίας Βουλευτού)
Αυτή είναι η αλήθεια και κάποιος πρέπει να βγει να σας τα πει, διότι νομίζω πως έχει περισσεύσει το θράσος -όχι το θάρρος- απέναντι σε εκείνους, οι οποίοι υπηρετούν τη δικαιοσύνη και στους οποίους προσπαθείτε να παρέμβετε με έμμεσο ή με άμεσο τρόπο.
Για το νομοσχέδιο, λοιπόν, ούτε κουβέντα. Δικαιολογία για την αλλαγή της στάσης σας; Καμμία απολύτως. Αγαπητοί συνάδελφοι, και εκτός θέματος είστε σήμερα και δεν παράγετε πολιτική και παράγετε -βεβαίως και προφανέστατα- παραπολιτική. Αλλά ο ελληνικός λαός δεν σας εξέλεξε για να είστε εδώ παράγοντας παραπολιτικής, αλλά πολιτικής. Στην παραγωγή πολιτικής εμετρήθητε, εζυγίσθητε και ευρέθητε ελλιποβαρείς.
Όσον αφορά το ΣΥ.ΡΙΖ.Α., υπάρχει ο ν. 1868/1989 άρθρο 4 με την υπογραφή "Υπουργός Κουβέλης, Υπουργός Δικαιοσύνης". Να μην χρησιμοποιεί και να μην εκμεταλλεύεται το όνομα ενός εξαίρετου καθ' όλα συναδέλφου και έγκριτου νομικού και καλού Υπουργού Δικαιοσύνης τότε, το κόμμα του, ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. σήμερα λέγοντας μάλιστα απόντος -χρησιμοποιώ το ίδιο επιχείρημα- ότι δήθεν είναι απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό, απέναντι στην ίδια του την υπογραφή.
Σοβαρότητα, λοιπόν, υπευθυνότητα, για να έχετε το δικαίωμα στη συνέχεια με σοβαρότητα και με αξιοπιστία να απευθύνεστε στην Κυβέρνηση και για να μπορούμε να σας παίρνουμε υπ' όψιν μας σοβαρά. Διότι η σοβαρότητα και η αξιοπιστία των πολιτικών επιχειρημάτων, της πολιτικής στάσης και συμπεριφοράς είναι εκείνη η οποία αναδεικνύει στη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας, αλλά και στις μετοχές της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, στις οποίες συμμετέχουμε όλες και όλοι εδώ, όλες οι πτέρυγες της Βουλής, τις καλές μετοχές, τις μετοχές οι οποίες κάνουν limit up και τις μετοχές οι οποίες limit down.
Και αυτή την ώρα πρέπει να σας πω -λυπούμαι βαθύτατα γι' αυτό, διότι βγαίνει συνολικά μια θλιβερή εικόνα του πολιτικού κόσμου- ότι επικαλείστε σκανδαλολογία, επικαλείστε σκάνδαλα, επικαλείστε εμπλοκή και παρέμβασης της Κυβέρνησης, χωρίς ούτε ένα στοιχείο!
Είπε ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. προηγουμένως, εκ μέρους της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης, μία σειρά -δήθεν- από περιπτώσεις, οι οποίες αριθμητικά και ονομαστικά ακούγονταν -καμμία δεν εδράζεται επί πραγματικών περιστατικών- με ανέριστα και έωλα επιχειρήματα...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Κυρία Παπακώστα, ολοκληρώστε σας παρακαλώ.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Ζητώ την ίδια μεταχείριση, κύριε Πρόεδρε, που επιφυλάξατε για τους καλούς μου συναδέλφους και ουδεμία αντίρρηση έφερα προηγουμένως.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Έχω δώσει και σε εσάς περισσότερο χρόνο. Θα σας παρακαλέσω να ολοκληρώσετε. Έχουμε φθάσει στα οκτώ λεπτά.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Το γνωρίζω, κύριε Πρόεδρε και προς τα εκεί κατατείνω. Αυτή είναι η πρόθεσή μου και ο στόχος μου. Δεν θα μείνω εσαεί στο Βήμα. Για όνομα του Θεού!
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΡΕΠΠΑΣ: Εμείς θα θέλαμε να μείνετε!
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Σας ευχαριστώ πολύ. Έχω, λοιπόν, την έγκριση του Σώματος, κύριε Πρόεδρε.
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Αυτό ως απειλή μας το λέτε;
(Γέλια στην Αίθουσα)
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Όχι, κύριε Πρόεδρε, ως απειλή. Απειλή συνιστά η πολιτική...
ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Φίλιππος Πετσάλνικος): Βλέπω ότι η επιθυμία των συναδέλφων είναι να μείνετε πολύ περισσότερο. Ο Κανονισμός δεν το επιτρέπει.
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ-ΣΙΔΗΡΟΠΟΥΛΟΥ: Η δική μου επιθυμία, κύριε Πρόεδρε, είναι να είμαι χρήσιμη και ωφέλιμη στον τόπο μου. Αυτή είναι η επιθυμία της Κυβέρνησης και του συγκεκριμένου Υπουργείου Δικαιοσύνης που έχει τη νομοθετική πρωτοβουλία.
Ως απειλή όμως επικρέμαται επί των κεφαλών μας, κύριε Πρόεδρε, η κάθε μορφής επίθεση, προσπάθεια τρομοκράτησης, σπίλωσης και φίμωσης της δικαιοσύνης και αυτό δεν προσφέρει καλή υπηρεσία στον τόπο.
Και επειδή ακριβώς ο ελληνικός λαός έχει την απαίτηση οι πολιτικοί του να έχουν δυνατή τη φωνή, καθαρή τη συνείδησή τους, με τέτοιο θάρρος, σθένος και στεντορεία τη φωνή προσέρχομαι σ' αυτό το Βήμα, με σεβασμό στο Προεδρείο της Βουλής, στον Κανονισμό της Βουλής, στη θέση μου με την τιμή που μου επιφύλαξε το κόμμα μου να είμαι εισηγήτρια αυτού του σημαντικού νομοσχεδίου και στους συναδέλφους μου, κύριε Πρόεδρε, να πω ότι πραγματικά έχοντας ήσυχη τη συνείδησή μου είναι λάθος αυτό το οποίο συμβαίνει τώρα.
Οφείλετε και έχετε καιρό να αναθεωρήσετε. Οφείλετε να κάνετε πίσω στις επιθέσεις προς τη δικαιοσύνη. Οφείλετε να υπερψηφίσετε ένα νομοσχέδιο, το οποίο είπατε ότι θα το υπερψηφίσετε και οφείλετε να διατηρήσετε την κριτική σας και τις επιφυλάξεις σας με τρόπο χρήσιμο, εποικοδομητικό και στα πλαίσια του Συντάγματος, των κανόνων του δημοκρατικού πολιτεύματος και με σεβασμό στην αρχή της διάκρισης των εξουσιών.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)
ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Κρατικός Προϋπολογισμός οικονομικού έτους 2008:
Ειδικής Εισηγήτριας επι του Προϋπολογισμού στην Ολομέλεια της Βουλής
"Προϋπολογισμός Κοινωνικής Πολιτικής - Προϋπολογισμός Προγραμμάτων"
Αθήνα, 16.12.2007
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου, την απάντηση -εμπιστευόμενος ξανά την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, για δεύτερη κυβερνητική θητεία- την έδωσε ο ελληνικός λαός.
Μετά, λοιπόν, απ' αυτές τις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου, συνεχίζουμε το μεταρρυθμιστικό μας πρόγραμμα με την ίδια αποφασιστικότητα με την οποία ξεκινήσαμε.
Ο Κρατικός Προϋπολογισμός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, του έτους 2008 αποτελεί ένα ακόμα βήμα στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται από την αρχή μάλιστα, της Κυβερνητικής μας θητείας για μια δυναμική οικονομία, για μια δίκαιη κοινωνία. Έχω την τιμή στο πλαίσιο της συζήτησης του Προϋπολογισμού του 2008 να εισηγηθώ δυο κρίσιμους τομείς, τα στοιχεία που αφορούν την κοινωνική πολιτική, τις κοινωνικές δράσεις του Προϋπολογισμού, και μια σημαντική καινοτομία που επιχειρείται μ' αυτόν τον Προϋπολογισμό -και θα ανέμενα τη γενναιότητα από τις πτέρυγες της Αντιπολίτευσης να την αναγνωρίσουν- τον Προϋπολογισμό των προγραμμάτων.
Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του Προϋπολογισμού και ο κοινωνικός χαρακτήρας του αναδεικνύουν και περιγράφουν με σαφήνεια, την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας, τη στόχευσή της, σε ποιο θεό πιστεύει, ότι πιστεύει στον άνθρωπο, στις δυνατότητές του και στο γεγονός ότι επιθυμεί και η στρατηγική της κατευθύνεται στο να διαχέονται τα αποτελέσματα της οικονομικής μας πολιτικής, κυρίως σ' εκείνους που τα έχουν περισσότερο ανάγκη και αναφέρομαι βεβαίως στις κοινωνικά και οικονομικά πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Ο Προϋπολογισμός των προγραμμάτων, από την άλλη πλευρά, αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση για τον εκσυγχρονισμό της δημοσιονομικής διαχείρισης, με στόχο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών. Κεντρική προτεραιότητα παραμένει η επιδίωξη της πλήρους απασχόλησης, της καταπολέμησης της ανεργίας -που είναι κεντρικός μας στόχος- κυρίως των νέων και των γυναικών, αλλά και των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, αλλά και η γενικότερη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς κοινωνικοοικονομικού επιπέδου διαβίωσης για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Ο Προϋπολογισμός του 2008, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε συνέχεια του προγράμματος μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζουμε ήδη από το 2004, πετυχαίνει τα εξής, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής με στοχευμένες δράσεις για τις ευαίσθητες ομάδες του κοινωνικού συνόλου, μέσω της ίδρυσης του Εθνικού Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής. Η πολιτική μας αυτή, αναδεικνύεται και επιβεβαιώνεται μέσα από χειροπιαστά αποτελέσματα, ειδικότερα στον τομέα της απασχόλησης. Το έτος 2007 η απασχόληση στο σύνολο της οικονομίας εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 1,8% και το ποσοστό της ανεργίας θα περιοριστεί στο 8,3%. Σε σχέση με το Μάρτιο του 2004 ο αριθμός των ανέργων τον Αύγουστο του 2007 μειώθηκε κατά 163.000 συμπολίτες μας, ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 315.000 συμπολίτες μας.
Η κοινωνική προστασία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξαιρετικά κρίσιμο και ευαίσθητο κομμάτι της πολιτικής μας, προτεραιότητα της κυβερνητικής μεταρρυθμιστικής μας προσπάθειας και κυρίως η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής αποτελεί τον κεντρικότερο, τον ουσιαστικότερο άξονα της πολιτικής μας. Όπως προκύπτει, λοιπόν, από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ο μέσος όρος των δαπανών, για να κάνουμε και την αντιστοίχηση, για να δούμε που βρίσκεται ο μύθος και που βρίσκεται η αλήθεια, ο μέσος όρος, λοιπόν, των δαπανών για την κοινωνική προστασία την τριετία 2004-2007 αυξήθηκε κατά 3.500.000.000 ευρώ ετησίως έναντι -η αντιστοίχιση που σας έλεγα προηγουμένως- 2.326.000.000 ευρώ ετησίως την περίοδο 1994-2004. Με τις αυξημένες δαπάνες για την κοινωνική προστασία που περιλαμβάνονται στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2008 δίνεται περαιτέρω ώθηση στην προσπάθεια για την εφαρμογή ενός συγκροτημένου σχεδίου για ουσιαστική και αποτελεσματική ενίσχυση του κοινωνικού κράτους δικαίου, ενός κράτους, το οποίο θέλουμε να οικοδομήσουμε με πυρήνα τον άνθρωπο και τα προβλήματά του.
Βασικό, λοιπόν, καινοτόμο στοιχείο για την αντιμετώπιση της φτώχιας είναι η ίδρυση του Εθνικού Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής και η καθιέρωση της εθνικής σύνταξης. Από τις γενικευμένες παροχές αμφίβολης αποτελεσματικότητας άκουσα την Εισηγήτρια του ΠΑ.ΣΟ.Κ. να το επικαλείται σαν επιχείρημα υπέρ της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Το καταθέτω ως αντεπιχείρημα: Από τα αποτελέσματα των πολιτικών με παροχές αμφίβολης αποτελεσματικότητας που επί τόσα χρόνια βίωσε η ελληνική κοινωνία, σήμερα προχωρούμε στην χρηματοδότηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων που παρέχουν στοχευμένες παρεμβάσεις για την οικονομική στήριξη όσων βρίσκονται κοντά στο όριο της φτώχιας βάσει συγκεκριμένων αντικειμενικών κριτηρίων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, για να είμαστε και συγκεκριμένοι, η αύξηση του βασικού επιδόματος ανεργίας στα 404 ευρώ, 55% του μισθού του ανειδίκευτου εργάτη, έναντι του 50% του 2007. Δεν είναι πολύ, αλλά είναι βήματα και κυρίως έχουν να κάνουν με την αξιοπιστία της Κυβέρνησης απέναντι στους συμπολίτες μας. Η ίδρυση, παράλληλα, και η ενεργοποίηση του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης που χρηματοδοτεί μέτρα ειδικής εισοδηματικής ενίσχυσης, ανέργων μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι προέρχονται από φθίνοντες οικονομικούς κλάδους σε περιοχές έντονης υποαπασχόλησης, παρέχουν μια ενιαία ομπρέλα προστασίας αντί των ως τώρα αποσπασματικών σχετικών παρεμβάσεων.
Με τον προϋπολογισμό του 2008 κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ουσιαστικά ολοκληρώνονται οι δεσμεύσεις της Κυβέρνησης όσον αφορά στην εισοδηματική στήριξη των συνταξιούχων με την αύξηση της κατώτερης βασικής σύνταξης του ΟΓΑ να φθάνει τα 330 ευρώ και του ΕΚΑΣ τα 230 ευρώ. Συνεχίζουμε την καταβολή των αναδρομικών του ΛΑΦΚΑ. Ξέχασε η κυρία γενική εισηγήτρια του ΠΑ.ΣΟ.Κ. να αναφερθεί στον παράνομο τρόπο παρακράτησης του ΛΑΦΚΑ επί των ημερών των κυβερνήσεων του χθες. Και βεβαίως αυτή η καταβολή των αναδρομικών του ΛΑΦΚΑ από την δική μας Κυβέρνηση ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2006 και ολοκληρώνεται το 2008 με την καταβολή δυο εξαμηνιαίων δόσεων.
Επίσης, στο πλαίσιο της κυβερνητικής μας δέσμευσης για τη σταδιακή εξομοίωση των τριτέκνων οικογενειών με τις πολύτεκνες, χορηγείται το πολυτεκνικό επίδομα και στις τρίτεκνες οικογένειες. Ακόμη προωθούνται νέες πολιτικές στήριξης για τις μονογονεϊκές οικογένειες που ήταν ξεχασμένες στο περιθώριο. Ουδείς ασχολήθηκε απ' όσους άσκησαν κριτική στην Νέα Δημοκρατία και με αυτούς τους ανθρώπους. Ασχολείται η Κυβέρνηση, την οποία εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός. Για την φροντίδα των αστέγων το ίδιο. Ασχολείται η Κυβέρνηση, την οποία εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός. Για την κοινωνική ένταξη των τσιγγάνων ασχολείται αυτή η Κυβέρνηση, την οποία εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός.
Οι θετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας δεν είναι αποκύημα του δικού μας κομματικού πατριωτισμού. Αναγνωρίστηκαν πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πάψαμε να είμαστε οι μπαταχτσήδες της Ευρώπης. Είμαστε ένα αξιόπιστο ευρωπαϊκό κράτος, με μια φερέγγυα οικονομική πολιτική που δίνει προοπτική στον τόπο, ανάπτυξη στον τόπο. Και είναι αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών, των διαρκών προσπαθειών αυτής της Κυβέρνησης. Είναι αποτέλεσμα ενός συγκροτημένου προγράμματος οικονομικής πολιτικής, ενός προγράμματος που εξελίσσεται με συνέχεια, με συνέπεια, μέσα στο χρόνο με διαφάνεια, με ετοιμότητα.
Τα θετικά αποτελέσματα αντανακλούν την οικονομική θέση της χώρας μας. Αντανακλούν στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Αυτό για μας έχει ιδιαίτερη σημασία. Από τον προϋπολογισμό του 2008 διατίθενται σημαντικότατα κονδύλια ίσως 950.000.000 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος για τη βελτίωση του εισοδήματος των οικονομικά ασθενέστερων που μας αφορούν. Αυτό το ποσό θα καλύψει την αύξηση των συντάξεων του ΟΓΑ και του ΕΚΑΣ. Την αύξηση του επιδόματος ανεργίας και τη χρηματοδότηση του Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής. Αυξημένες δαπάνες, ύψους 670.000.000 ευρώ, το 0,3% του Α.Ε.Π. προβλέπονται για τη βελτίωση του μισθολογίου και των συντάξεων των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, την καταβολή της έκτακτης παροχής στους δικαστικούς και τη χορήγηση του πολυτεκνικού επιδόματος στις τρίτεκνες οικογένειες.
Θέλουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα αποτελέσματα της πολιτικής μας να διαχέονται στην κοινωνία και να φθάνουν στους αποδέκτες τους που είναι οι συμπολίτες μας. Με αυτό τον προϋπολογισμό, υλοποιούμε στο ακέραιο τις σημαντικές δεσμεύσεις που αναλάβαμε απέναντι στους πολίτες.
1ον, αυξάνεται το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης από 1.1.08 κατά 35 ευρώ το μήνα και φθάνει στα 230 ευρώ. Ποσοστό αύξησης 18%.
2ον, αυξάνονται οι συντάξεις του ΟΓΑ από 1.1.08 κατά 52,25 ευρώ στα 330 ευρώ. Ποσοστό αύξησης 19%.
3ον, αυξάνεται το κατώτατο επίδομα ανεργίας κατά 36,5 ευρώ από 1.1.08 στα 404 ευρώ. Είναι αύξηση της τάξεως του 10%.
4ον, καταργείται πλήρως το χαρτόσημο στις μισθώσεις κατοικιών που μέχρι πρόπερσι ήταν της τάξεως του 3,6%.
5ον, συστήνεται το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής, οι πόροι του οποίου θα φθάσουν σταδιακά στην επόμενη τετραετία στα 2.000.000.000 ευρώ ετησίως.
6ον, διατίθενται για την υγεία από τον τακτικό Προϋπολογισμό κονδύλια αυξημένα κατά 9,4% σε σχέση με φέτος, δηλαδή αυξάνονται με ρυθμό υπερτριπλάσιο από τον πληθωρισμό.
7ον, διατίθενται για την παιδεία από τον τακτικό Προϋπολογισμό κονδύλια αυξημένα κατά 6,5% σε σχέση με το 2007, με ρυθμό υπερδιπλάσιο του πληθωρισμού.
8ον, χρηματοδοτείται ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα δημοσίων έργων που θα φτάσει στα 9,3 δισεκατομμύρια ευρώ αυξημένο κατά 6,9% σε σχέση με το 2007.
9ον, υλοποιούμε στο ακέραιο και σταδιακά τις δεσμεύσεις μας για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.
10ον, υλοποιούνται σταδιακά οι δεσμεύσεις της Κυβέρνησης για τους τριτέκνους όσον αφορά το πολυτεκνικό επίδομα.
11ο, υλοποιείται, όπως έχουμε δεσμευτεί, η μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα νοικοκυριά στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της φορολογικής μεταρρύθμισης. Από το 2009 τα μεσαία εισοδήματα φορολογούνται με συντελεστή 25% από 30% και 40% που ίσχυε έως σήμερα. Αυτό δεν το θεώρησε σκόπιμο να το επισημάνει η Γενική Εισηγήτρια της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και οι Εισηγητές των άλλων Κομμάτων.
Παράλληλα προχωρούμε στην κατάργηση του φόρου γονικών παροχών και κληρονομιών και της φορολογίας της πρώτης κατοικίας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ανέμενα μεγαλύτερη γενναιότητα από όσους ασκούν κριτική στη Κυβέρνηση και ορθώς το πράττουν, διότι ουδείς αναφέρθηκε σ' αυτό που προηγουμένως είπα, δηλαδή στο γεγονός ότι αυτός εδώ ο Προϋπολογισμός του 2008 περιλαμβάνει μία σημαντικότατη μεταρρύθμιση, τόσο στην κατάρτιση όσο και στην παρακολούθηση υλοποίησης του Προϋπολογισμού, τον Προϋπολογισμό των Προγραμμάτων.
Δεν αποτελεί μόνο διαφορετική αποτύπωση και παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού, αλλά συνεπάγεται συνολική διαφοροποίηση της άσκησης δημοσιονομικής διαχείρισης και κατ' επέκταση της λειτουργίας του δημόσιου τομέα.
Ο Προϋπολογισμός Κονδυλίων, όπως παρουσιάζεται μέχρι σήμερα, παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω ότι δεν απεικονίζει με σαφήνεια τις πολιτικές και τις δράσεις που χρηματοδοτούνται, καθώς επίσης και τους φορείς που τις υλοποιούν.
Η συναρμοδιότητα πολλές φορές φορέων χωρίς συντονισμό προκαλεί επικαλύψεις, σπατάλη πόρων και μειωμένη αποτελεσματικότητα. Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα, δεν υπήρξε επαρκής αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μέσα από τον Προϋπολογισμό Κονδυλίων που παράγονται από τις δημόσιες πολιτικές. Τώρα, οι αξιολογήσεις θα γίνονται με μετρήσιμους στόχους, με στόχο την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Ο Προϋπολογισμός Προγραμμάτων, λοιπόν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν αποτελεί μόνο διαφορετική αποτύπωση και παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού, αλλά συνεπάγεται συνολική διαφοροποίηση στην άσκηση της δημοσιονομικής μας πολιτικής, στη διαχείριση και κατ' επέκταση στη λειτουργία του δημόσιου τομέα.
Για την πετυχημένη εισαγωγή του, κύρια προϋπόθεση αποτελεί η συναίνεση και η ισχυρή βούληση τόσο της νομοθετικής όσο και της εκτελεστικής εξουσίας για τη μετάβαση στο νέο σύστημα. Στόχος μας, μέσα από τον Προϋπολογισμό των Προγραμμάτων, είναι η αποτελεσματικότερη, η πιο διαφανής διαχείριση των πόρων του δημοσίου με μετρήσιμα αποτελέσματα, μέσω της υιοθέτησης της μορφής του Προϋπολογισμού Προγραμμάτων.
Με τη νέα αυτή μορφή προϋπολογισμών, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καθίσταται εξαιρετικά εύκολη η καταγραφή και ο έλεγχος της αποδοτικότητας των δημοσίων δαπανών. Ελέγχεται η αποτελεσματικότητα των διαφόρων δράσεων και το κόστος κάθε προγράμματος. Παρέχεται η δυνατότητα πολυετούς προγραμματισμού και ενισχύεται η διαφάνεια -που είναι και το ζητούμενο- στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών παράλληλα με την αποτελεσματικότητα.
Στόχος για το 2008 είναι ο Προϋπολογισμός Προγραμμάτων να αποτελέσει τη βάση ενημέρωσης για τις αλλαγές που θα επιφέρει ο νέος τρόπος κατάρτισης, εκτέλεσης, παρακολούθησης και αξιολόγησης του Προϋπολογισμού, λήψεις αποφάσεων για διορθώσεις στο υφιστάμενο σύστημα κατάρτισης και παρακολούθησης του Τακτικού Προϋπολογισμού, διαλόγου με τα Υπουργεία και τους λοιπούς φορείς για τη βελτίωση και περαιτέρω ανάλυση του Εθνικού Σχεδίου Προγραμμάτων.
Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2008 συνοδεύεται και από μία ειδική έκδοση. Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού σε λειτουργίες και προγράμματα υπό τη μορφή του Εθνικού Σχεδίου Προγραμμάτων.
Ενδεικτικά θα σας αναφέρω το εξής, αποδεικνύοντας στην Εθνική Αντιπροσωπεία ότι η φιλοσοφία κατάρτισης του Προϋπολογισμού αλλάζει. Και αλλάζει γιατί αυτό αποτελεί ισχυρή βούληση αυτής της Κυβέρνησης. Σε κάθε πρόγραμμα καταγράφονται όλοι οι πόροι που διατίθενται για την επίτευξη των στόχων του, τόσο οι ανθρώπινοι όσο και οι υλικοί.
Συσχετίζονται οι πόροι, οι εισροές και τα αποτελέσματα, οι εκροές κάθε δράσης. Τίθενται ειδικοί και γενικοί στόχοι και όπου είναι εφικτό μετρήσιμοι δείκτες για να είναι δυνατή η αντικειμενική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που παράγονται.
Προάγεται, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο έλεγχος των δημοσίων δαπανών σε έλεγχο σκοπιμότητας και αποτελεσματικότητας, που δεν υπάρχει σήμερα.
Καθίσταται σαφές το κόστος κάθε προγράμματος και ο χρόνος διάρκειάς του, που δεν υπάρχει σήμερα. Παρέχεται η δυνατότητα πολυετούς προγραμματισμού.
Ενισχύεται η διαφάνεια στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών και οι φορολογούμενοι γνωρίζουν πού κατευθύνονται οι διαθέσιμοι πόροι, πού κατευθύνεται το προϊόν της φορολογίας.
Ενισχύεται η υπευθυνότητα των φορέων και η ατομική ευθύνη και δίνεται η δυνατότητα προσδιορισμού του κόστους ενός προγράμματος, ειδικά όταν υλοποιείται από πολλούς φορείς.
Το Εθνικό Σχέδιο Προγραμμάτων, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περιλαμβάνει την καταγραφή των λειτουργιών που χρηματοδοτεί η κεντρική διοίκηση, με ανάλυση σε προγράμματα και περιγραφή του περιεχομένου τους.
Θα σας πω ότι σε ό,τι αφορά τα έσοδα αξιοποιήθηκε η υφιστάμενη κατηγοριοποίηση των εσόδων. Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες αναπτύχθηκαν δώδεκα λειτουργίες που περιλαμβάνουν εβδομήντα τρία προγράμματα.
Εδώ θα μου επιτρέψετε να σας δώσω ενδεικτικά την ανάλυση των δράσεων. Στον Προϋπολογισμό Προγραμμάτων του 2008 παρουσιάζονται οι δαπάνες ανά πρόγραμμα και ανά φορέα υλοποίησης και αναλυτικά ακολουθεί η αποτύπωση των δώδεκα λειτουργιών που αφορούν τις δαπάνες και η συμμετοχή τους σε ποσοστό του Προϋπολογισμού του 2008, μέσα από το νέο τρόπο αποτύπωσης, καταγραφής, υλοποίησης του Προϋπολογισμού των Προγραμμάτων.
Ενδεικτικά θα σας αναφέρω:
Κωδικός 1. Λειτουργία: Δράσεις του Κράτους στο εξωτερικό. Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 3,4%.
Κωδικός νούμερο 2. Λειτουργία: Ειδικές δράσεις του Κράτους στο εσωτερικό.
Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 0,8%.
Κωδικός νούμερο 3. Λειτουργία: Τοπική Διακυβέρνηση. Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 7,8%.
Αγροτική ανάπτυξη: Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 2%.
Περιβάλλον και Οικισμός. Κατηγορηθήκαμε ότι για το περιβάλλον δεν υπάρχει μνεία στον Προϋπολογισμό. Ποσοστό : 0,4%.
Υποδομές και μεταφορές: 2,6%.
Υγεία και κοινωνική πολιτική: 25,7%.
Δημόσια ασφάλεια και Δικαιοσύνη: 3,3%.
Πολιτισμός-Θρησκεία- Αθλητισμός: 0,9%.
Παιδεία: 7,8%.
Οικονομικές σχέσεις και ανάπτυξη - δημόσιο χρέος: 39,5%.
Η παρακολούθηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της υλοποίησης, ανάπτυξης και εφαρμογής του Προϋπολογισμού της συγκεκριμένης λειτουργίας θα βοηθήσει ώστε να ληφθούν αποφάσεις για διορθώσεις στο υφιστάμενο σύστημα κατάρτισης και παρακολούθησης του Προϋπολογισμού, της τοποθέτησης στόχων, και της λήψης αποφάσεων, με στόχο τον σχεδιασμό των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, των τροποποιήσεων του θεσμικού πλαισίου και του καθορισμού χρονοδιαγράμματος των μεταρρυθμίσεων.
Παράλληλα οριοθετεί και τη βάση διαλόγου τόσο με τα Υπουργεία, όσο και με τους εμπλεκόμενους φορείς για τη βελτίωση και την περαιτέρω ανάλυση του Εθνικού Σχεδίου Προγραμμάτων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο Κρατικός Προϋπολογισμός του έτους 2008 είναι αποτέλεσμα μιας προσπάθειας συγκροτημένης, που έχει ξεκινήσει από την ημέρα που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου με στρατηγική και όραμα, μιας προσπάθειας να πετύχουμε τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την εδραίωση ενός πραγματικά κοινωνικού κράτους. Όμως γνωρίζουμε καλά πως για ένα πραγματικά κοινωνικό κράτος χρειάζεται και ισχυρή οικονομία, χρειάζονται δύσκολες, επίμονες, επώδυνες πολλές φορές προσπάθειες. Χρειάζεται όμως και ανάληψη πολιτικής ευθύνης, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, που δεν την είδαμε.
Επιλέξαμε αυτό το δρόμο τον ανηφορικό και με αυτόν συνεχίζουμε. Τηρούμε αυτό που υποσχεθήκαμε στην κοινωνία, στις Ελληνίδες και στους Έλληνες. Και επειδή χρωστώ μια απάντηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι και κύριε Πρόεδρε, για τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, θα πω το εξής. Στο ερώτημα γιατί ενώ η αύξηση των δαπανών κοινωνικής προστασίας την τελευταία δεκαετία ήταν σημαντική -καθώς αυτές ανήλθαν στο 26,3% του Α.Ε.Π. το 2003, πλησιάζοντας το μέσο ευρωπαϊκό όρο που ανέρχεται στο 28%- αυτές δεν απέδωσαν και δεν ανακούφισαν αυτούς στους οποίους απευθύνονταν, η απάντηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ότι τα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το κοινωνικό σύστημα προστασίας της χώρας μας και το γεγονός ότι δεν ασχολήθηκαν με αυτά οι κυβερνήσεις του χθες είναι η απάντηση για την αδυναμία στις κοινωνικές μεταβιβάσεις, τις οποίες ήθελαν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις να δώσουν προς την κοινωνία.
Με βάση λοιπόν όλα αυτά τα στοιχεία, θεωρώ πως αυτός ο Προϋπολογισμός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ένας προϋπολογισμός δίκαιος, ένας προϋπολογισμός με ανταποδοτικό χαρακτήρα, ένας προϋπολογισμός που στοχεύει στους οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερους και γι' αυτό ζητώ την υπερψήφισή του.
Σας ευχαριστώ.
Ειδικής Εισηγήτριας επι του Προϋπολογισμού στην Ολομέλεια της Βουλής
"Προϋπολογισμός Κοινωνικής Πολιτικής - Προϋπολογισμός Προγραμμάτων"
Αθήνα, 16.12.2007
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
Στις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου, την απάντηση -εμπιστευόμενος ξανά την Κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, για δεύτερη κυβερνητική θητεία- την έδωσε ο ελληνικός λαός.
Μετά, λοιπόν, απ' αυτές τις εκλογές της 16ης Σεπτεμβρίου, συνεχίζουμε το μεταρρυθμιστικό μας πρόγραμμα με την ίδια αποφασιστικότητα με την οποία ξεκινήσαμε.
Ο Κρατικός Προϋπολογισμός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, του έτους 2008 αποτελεί ένα ακόμα βήμα στη μεγάλη προσπάθεια που γίνεται από την αρχή μάλιστα, της Κυβερνητικής μας θητείας για μια δυναμική οικονομία, για μια δίκαιη κοινωνία. Έχω την τιμή στο πλαίσιο της συζήτησης του Προϋπολογισμού του 2008 να εισηγηθώ δυο κρίσιμους τομείς, τα στοιχεία που αφορούν την κοινωνική πολιτική, τις κοινωνικές δράσεις του Προϋπολογισμού, και μια σημαντική καινοτομία που επιχειρείται μ' αυτόν τον Προϋπολογισμό -και θα ανέμενα τη γενναιότητα από τις πτέρυγες της Αντιπολίτευσης να την αναγνωρίσουν- τον Προϋπολογισμό των προγραμμάτων.
Τα κοινωνικά χαρακτηριστικά του Προϋπολογισμού και ο κοινωνικός χαρακτήρας του αναδεικνύουν και περιγράφουν με σαφήνεια, την πολιτική της Νέας Δημοκρατίας, τη στόχευσή της, σε ποιο θεό πιστεύει, ότι πιστεύει στον άνθρωπο, στις δυνατότητές του και στο γεγονός ότι επιθυμεί και η στρατηγική της κατευθύνεται στο να διαχέονται τα αποτελέσματα της οικονομικής μας πολιτικής, κυρίως σ' εκείνους που τα έχουν περισσότερο ανάγκη και αναφέρομαι βεβαίως στις κοινωνικά και οικονομικά πιο ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Ο Προϋπολογισμός των προγραμμάτων, από την άλλη πλευρά, αποτελεί μια σημαντική μεταρρύθμιση για τον εκσυγχρονισμό της δημοσιονομικής διαχείρισης, με στόχο, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τη βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων δημοσίων αγαθών και υπηρεσιών. Κεντρική προτεραιότητα παραμένει η επιδίωξη της πλήρους απασχόλησης, της καταπολέμησης της ανεργίας -που είναι κεντρικός μας στόχος- κυρίως των νέων και των γυναικών, αλλά και των ευάλωτων ομάδων του πληθυσμού, αλλά και η γενικότερη διασφάλιση ενός αξιοπρεπούς κοινωνικοοικονομικού επιπέδου διαβίωσης για τις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
Ο Προϋπολογισμός του 2008, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε συνέχεια του προγράμματος μεταρρυθμίσεων που εφαρμόζουμε ήδη από το 2004, πετυχαίνει τα εξής, την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής με στοχευμένες δράσεις για τις ευαίσθητες ομάδες του κοινωνικού συνόλου, μέσω της ίδρυσης του Εθνικού Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής. Η πολιτική μας αυτή, αναδεικνύεται και επιβεβαιώνεται μέσα από χειροπιαστά αποτελέσματα, ειδικότερα στον τομέα της απασχόλησης. Το έτος 2007 η απασχόληση στο σύνολο της οικονομίας εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 1,8% και το ποσοστό της ανεργίας θα περιοριστεί στο 8,3%. Σε σχέση με το Μάρτιο του 2004 ο αριθμός των ανέργων τον Αύγουστο του 2007 μειώθηκε κατά 163.000 συμπολίτες μας, ενώ ο αριθμός των απασχολουμένων αυξήθηκε κατά 315.000 συμπολίτες μας.
Η κοινωνική προστασία, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, εξαιρετικά κρίσιμο και ευαίσθητο κομμάτι της πολιτικής μας, προτεραιότητα της κυβερνητικής μεταρρυθμιστικής μας προσπάθειας και κυρίως η ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής αποτελεί τον κεντρικότερο, τον ουσιαστικότερο άξονα της πολιτικής μας. Όπως προκύπτει, λοιπόν, από τον Κρατικό Προϋπολογισμό, ο μέσος όρος των δαπανών, για να κάνουμε και την αντιστοίχηση, για να δούμε που βρίσκεται ο μύθος και που βρίσκεται η αλήθεια, ο μέσος όρος, λοιπόν, των δαπανών για την κοινωνική προστασία την τριετία 2004-2007 αυξήθηκε κατά 3.500.000.000 ευρώ ετησίως έναντι -η αντιστοίχιση που σας έλεγα προηγουμένως- 2.326.000.000 ευρώ ετησίως την περίοδο 1994-2004. Με τις αυξημένες δαπάνες για την κοινωνική προστασία που περιλαμβάνονται στον Κρατικό Προϋπολογισμό του 2008 δίνεται περαιτέρω ώθηση στην προσπάθεια για την εφαρμογή ενός συγκροτημένου σχεδίου για ουσιαστική και αποτελεσματική ενίσχυση του κοινωνικού κράτους δικαίου, ενός κράτους, το οποίο θέλουμε να οικοδομήσουμε με πυρήνα τον άνθρωπο και τα προβλήματά του.
Βασικό, λοιπόν, καινοτόμο στοιχείο για την αντιμετώπιση της φτώχιας είναι η ίδρυση του Εθνικού Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής και η καθιέρωση της εθνικής σύνταξης. Από τις γενικευμένες παροχές αμφίβολης αποτελεσματικότητας άκουσα την Εισηγήτρια του ΠΑ.ΣΟ.Κ. να το επικαλείται σαν επιχείρημα υπέρ της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης. Το καταθέτω ως αντεπιχείρημα: Από τα αποτελέσματα των πολιτικών με παροχές αμφίβολης αποτελεσματικότητας που επί τόσα χρόνια βίωσε η ελληνική κοινωνία, σήμερα προχωρούμε στην χρηματοδότηση ολοκληρωμένων προγραμμάτων που παρέχουν στοχευμένες παρεμβάσεις για την οικονομική στήριξη όσων βρίσκονται κοντά στο όριο της φτώχιας βάσει συγκεκριμένων αντικειμενικών κριτηρίων.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, για να είμαστε και συγκεκριμένοι, η αύξηση του βασικού επιδόματος ανεργίας στα 404 ευρώ, 55% του μισθού του ανειδίκευτου εργάτη, έναντι του 50% του 2007. Δεν είναι πολύ, αλλά είναι βήματα και κυρίως έχουν να κάνουν με την αξιοπιστία της Κυβέρνησης απέναντι στους συμπολίτες μας. Η ίδρυση, παράλληλα, και η ενεργοποίηση του Ταμείου Κοινωνικής Αλληλεγγύης που χρηματοδοτεί μέτρα ειδικής εισοδηματικής ενίσχυσης, ανέργων μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι προέρχονται από φθίνοντες οικονομικούς κλάδους σε περιοχές έντονης υποαπασχόλησης, παρέχουν μια ενιαία ομπρέλα προστασίας αντί των ως τώρα αποσπασματικών σχετικών παρεμβάσεων.
Με τον προϋπολογισμό του 2008 κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ουσιαστικά ολοκληρώνονται οι δεσμεύσεις της Κυβέρνησης όσον αφορά στην εισοδηματική στήριξη των συνταξιούχων με την αύξηση της κατώτερης βασικής σύνταξης του ΟΓΑ να φθάνει τα 330 ευρώ και του ΕΚΑΣ τα 230 ευρώ. Συνεχίζουμε την καταβολή των αναδρομικών του ΛΑΦΚΑ. Ξέχασε η κυρία γενική εισηγήτρια του ΠΑ.ΣΟ.Κ. να αναφερθεί στον παράνομο τρόπο παρακράτησης του ΛΑΦΚΑ επί των ημερών των κυβερνήσεων του χθες. Και βεβαίως αυτή η καταβολή των αναδρομικών του ΛΑΦΚΑ από την δική μας Κυβέρνηση ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2006 και ολοκληρώνεται το 2008 με την καταβολή δυο εξαμηνιαίων δόσεων.
Επίσης, στο πλαίσιο της κυβερνητικής μας δέσμευσης για τη σταδιακή εξομοίωση των τριτέκνων οικογενειών με τις πολύτεκνες, χορηγείται το πολυτεκνικό επίδομα και στις τρίτεκνες οικογένειες. Ακόμη προωθούνται νέες πολιτικές στήριξης για τις μονογονεϊκές οικογένειες που ήταν ξεχασμένες στο περιθώριο. Ουδείς ασχολήθηκε απ' όσους άσκησαν κριτική στην Νέα Δημοκρατία και με αυτούς τους ανθρώπους. Ασχολείται η Κυβέρνηση, την οποία εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός. Για την φροντίδα των αστέγων το ίδιο. Ασχολείται η Κυβέρνηση, την οποία εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός. Για την κοινωνική ένταξη των τσιγγάνων ασχολείται αυτή η Κυβέρνηση, την οποία εμπιστεύεται ο ελληνικός λαός.
Οι θετικές επιδόσεις της ελληνικής οικονομίας δεν είναι αποκύημα του δικού μας κομματικού πατριωτισμού. Αναγνωρίστηκαν πρόσφατα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Πάψαμε να είμαστε οι μπαταχτσήδες της Ευρώπης. Είμαστε ένα αξιόπιστο ευρωπαϊκό κράτος, με μια φερέγγυα οικονομική πολιτική που δίνει προοπτική στον τόπο, ανάπτυξη στον τόπο. Και είναι αποτέλεσμα αυτών των προσπαθειών, των διαρκών προσπαθειών αυτής της Κυβέρνησης. Είναι αποτέλεσμα ενός συγκροτημένου προγράμματος οικονομικής πολιτικής, ενός προγράμματος που εξελίσσεται με συνέχεια, με συνέπεια, μέσα στο χρόνο με διαφάνεια, με ετοιμότητα.
Τα θετικά αποτελέσματα αντανακλούν την οικονομική θέση της χώρας μας. Αντανακλούν στην καθημερινή ζωή των πολιτών. Αυτό για μας έχει ιδιαίτερη σημασία. Από τον προϋπολογισμό του 2008 διατίθενται σημαντικότατα κονδύλια ίσως 950.000.000 ευρώ, ποσό που αντιστοιχεί στο 0,4% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος για τη βελτίωση του εισοδήματος των οικονομικά ασθενέστερων που μας αφορούν. Αυτό το ποσό θα καλύψει την αύξηση των συντάξεων του ΟΓΑ και του ΕΚΑΣ. Την αύξηση του επιδόματος ανεργίας και τη χρηματοδότηση του Ταμείου Κοινωνικής Συνοχής. Αυξημένες δαπάνες, ύψους 670.000.000 ευρώ, το 0,3% του Α.Ε.Π. προβλέπονται για τη βελτίωση του μισθολογίου και των συντάξεων των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, την καταβολή της έκτακτης παροχής στους δικαστικούς και τη χορήγηση του πολυτεκνικού επιδόματος στις τρίτεκνες οικογένειες.
Θέλουμε, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, τα αποτελέσματα της πολιτικής μας να διαχέονται στην κοινωνία και να φθάνουν στους αποδέκτες τους που είναι οι συμπολίτες μας. Με αυτό τον προϋπολογισμό, υλοποιούμε στο ακέραιο τις σημαντικές δεσμεύσεις που αναλάβαμε απέναντι στους πολίτες.
1ον, αυξάνεται το επίδομα κοινωνικής αλληλεγγύης από 1.1.08 κατά 35 ευρώ το μήνα και φθάνει στα 230 ευρώ. Ποσοστό αύξησης 18%.
2ον, αυξάνονται οι συντάξεις του ΟΓΑ από 1.1.08 κατά 52,25 ευρώ στα 330 ευρώ. Ποσοστό αύξησης 19%.
3ον, αυξάνεται το κατώτατο επίδομα ανεργίας κατά 36,5 ευρώ από 1.1.08 στα 404 ευρώ. Είναι αύξηση της τάξεως του 10%.
4ον, καταργείται πλήρως το χαρτόσημο στις μισθώσεις κατοικιών που μέχρι πρόπερσι ήταν της τάξεως του 3,6%.
5ον, συστήνεται το Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής, οι πόροι του οποίου θα φθάσουν σταδιακά στην επόμενη τετραετία στα 2.000.000.000 ευρώ ετησίως.
6ον, διατίθενται για την υγεία από τον τακτικό Προϋπολογισμό κονδύλια αυξημένα κατά 9,4% σε σχέση με φέτος, δηλαδή αυξάνονται με ρυθμό υπερτριπλάσιο από τον πληθωρισμό.
7ον, διατίθενται για την παιδεία από τον τακτικό Προϋπολογισμό κονδύλια αυξημένα κατά 6,5% σε σχέση με το 2007, με ρυθμό υπερδιπλάσιο του πληθωρισμού.
8ον, χρηματοδοτείται ένα πολύ μεγάλο πρόγραμμα δημοσίων έργων που θα φτάσει στα 9,3 δισεκατομμύρια ευρώ αυξημένο κατά 6,9% σε σχέση με το 2007.
9ον, υλοποιούμε στο ακέραιο και σταδιακά τις δεσμεύσεις μας για τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.
10ον, υλοποιούνται σταδιακά οι δεσμεύσεις της Κυβέρνησης για τους τριτέκνους όσον αφορά το πολυτεκνικό επίδομα.
11ο, υλοποιείται, όπως έχουμε δεσμευτεί, η μείωση των φορολογικών συντελεστών για τα νοικοκυριά στο πλαίσιο της δεύτερης φάσης της φορολογικής μεταρρύθμισης. Από το 2009 τα μεσαία εισοδήματα φορολογούνται με συντελεστή 25% από 30% και 40% που ίσχυε έως σήμερα. Αυτό δεν το θεώρησε σκόπιμο να το επισημάνει η Γενική Εισηγήτρια της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης και οι Εισηγητές των άλλων Κομμάτων.
Παράλληλα προχωρούμε στην κατάργηση του φόρου γονικών παροχών και κληρονομιών και της φορολογίας της πρώτης κατοικίας.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, θα ανέμενα μεγαλύτερη γενναιότητα από όσους ασκούν κριτική στη Κυβέρνηση και ορθώς το πράττουν, διότι ουδείς αναφέρθηκε σ' αυτό που προηγουμένως είπα, δηλαδή στο γεγονός ότι αυτός εδώ ο Προϋπολογισμός του 2008 περιλαμβάνει μία σημαντικότατη μεταρρύθμιση, τόσο στην κατάρτιση όσο και στην παρακολούθηση υλοποίησης του Προϋπολογισμού, τον Προϋπολογισμό των Προγραμμάτων.
Δεν αποτελεί μόνο διαφορετική αποτύπωση και παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού, αλλά συνεπάγεται συνολική διαφοροποίηση της άσκησης δημοσιονομικής διαχείρισης και κατ' επέκταση της λειτουργίας του δημόσιου τομέα.
Ο Προϋπολογισμός Κονδυλίων, όπως παρουσιάζεται μέχρι σήμερα, παρουσιάζει σοβαρές αδυναμίες. Ενδεικτικά θα σας αναφέρω ότι δεν απεικονίζει με σαφήνεια τις πολιτικές και τις δράσεις που χρηματοδοτούνται, καθώς επίσης και τους φορείς που τις υλοποιούν.
Η συναρμοδιότητα πολλές φορές φορέων χωρίς συντονισμό προκαλεί επικαλύψεις, σπατάλη πόρων και μειωμένη αποτελεσματικότητα. Δεν υπάρχει μέχρι σήμερα, δεν υπήρξε επαρκής αξιολόγηση των αποτελεσμάτων μέσα από τον Προϋπολογισμό Κονδυλίων που παράγονται από τις δημόσιες πολιτικές. Τώρα, οι αξιολογήσεις θα γίνονται με μετρήσιμους στόχους, με στόχο την μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.
Ο Προϋπολογισμός Προγραμμάτων, λοιπόν, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, δεν αποτελεί μόνο διαφορετική αποτύπωση και παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού, αλλά συνεπάγεται συνολική διαφοροποίηση στην άσκηση της δημοσιονομικής μας πολιτικής, στη διαχείριση και κατ' επέκταση στη λειτουργία του δημόσιου τομέα.
Για την πετυχημένη εισαγωγή του, κύρια προϋπόθεση αποτελεί η συναίνεση και η ισχυρή βούληση τόσο της νομοθετικής όσο και της εκτελεστικής εξουσίας για τη μετάβαση στο νέο σύστημα. Στόχος μας, μέσα από τον Προϋπολογισμό των Προγραμμάτων, είναι η αποτελεσματικότερη, η πιο διαφανής διαχείριση των πόρων του δημοσίου με μετρήσιμα αποτελέσματα, μέσω της υιοθέτησης της μορφής του Προϋπολογισμού Προγραμμάτων.
Με τη νέα αυτή μορφή προϋπολογισμών, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, καθίσταται εξαιρετικά εύκολη η καταγραφή και ο έλεγχος της αποδοτικότητας των δημοσίων δαπανών. Ελέγχεται η αποτελεσματικότητα των διαφόρων δράσεων και το κόστος κάθε προγράμματος. Παρέχεται η δυνατότητα πολυετούς προγραμματισμού και ενισχύεται η διαφάνεια -που είναι και το ζητούμενο- στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών παράλληλα με την αποτελεσματικότητα.
Στόχος για το 2008 είναι ο Προϋπολογισμός Προγραμμάτων να αποτελέσει τη βάση ενημέρωσης για τις αλλαγές που θα επιφέρει ο νέος τρόπος κατάρτισης, εκτέλεσης, παρακολούθησης και αξιολόγησης του Προϋπολογισμού, λήψεις αποφάσεων για διορθώσεις στο υφιστάμενο σύστημα κατάρτισης και παρακολούθησης του Τακτικού Προϋπολογισμού, διαλόγου με τα Υπουργεία και τους λοιπούς φορείς για τη βελτίωση και περαιτέρω ανάλυση του Εθνικού Σχεδίου Προγραμμάτων.
Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2008 συνοδεύεται και από μία ειδική έκδοση. Η έκδοση αυτή περιλαμβάνει, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, την παρουσίαση του Κρατικού Προϋπολογισμού σε λειτουργίες και προγράμματα υπό τη μορφή του Εθνικού Σχεδίου Προγραμμάτων.
Ενδεικτικά θα σας αναφέρω το εξής, αποδεικνύοντας στην Εθνική Αντιπροσωπεία ότι η φιλοσοφία κατάρτισης του Προϋπολογισμού αλλάζει. Και αλλάζει γιατί αυτό αποτελεί ισχυρή βούληση αυτής της Κυβέρνησης. Σε κάθε πρόγραμμα καταγράφονται όλοι οι πόροι που διατίθενται για την επίτευξη των στόχων του, τόσο οι ανθρώπινοι όσο και οι υλικοί.
Συσχετίζονται οι πόροι, οι εισροές και τα αποτελέσματα, οι εκροές κάθε δράσης. Τίθενται ειδικοί και γενικοί στόχοι και όπου είναι εφικτό μετρήσιμοι δείκτες για να είναι δυνατή η αντικειμενική αξιολόγηση των αποτελεσμάτων που παράγονται.
Προάγεται, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο έλεγχος των δημοσίων δαπανών σε έλεγχο σκοπιμότητας και αποτελεσματικότητας, που δεν υπάρχει σήμερα.
Καθίσταται σαφές το κόστος κάθε προγράμματος και ο χρόνος διάρκειάς του, που δεν υπάρχει σήμερα. Παρέχεται η δυνατότητα πολυετούς προγραμματισμού.
Ενισχύεται η διαφάνεια στη διαχείριση των δημοσίων οικονομικών και οι φορολογούμενοι γνωρίζουν πού κατευθύνονται οι διαθέσιμοι πόροι, πού κατευθύνεται το προϊόν της φορολογίας.
Ενισχύεται η υπευθυνότητα των φορέων και η ατομική ευθύνη και δίνεται η δυνατότητα προσδιορισμού του κόστους ενός προγράμματος, ειδικά όταν υλοποιείται από πολλούς φορείς.
Το Εθνικό Σχέδιο Προγραμμάτων, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, περιλαμβάνει την καταγραφή των λειτουργιών που χρηματοδοτεί η κεντρική διοίκηση, με ανάλυση σε προγράμματα και περιγραφή του περιεχομένου τους.
Θα σας πω ότι σε ό,τι αφορά τα έσοδα αξιοποιήθηκε η υφιστάμενη κατηγοριοποίηση των εσόδων. Σε ό,τι αφορά τις δαπάνες αναπτύχθηκαν δώδεκα λειτουργίες που περιλαμβάνουν εβδομήντα τρία προγράμματα.
Εδώ θα μου επιτρέψετε να σας δώσω ενδεικτικά την ανάλυση των δράσεων. Στον Προϋπολογισμό Προγραμμάτων του 2008 παρουσιάζονται οι δαπάνες ανά πρόγραμμα και ανά φορέα υλοποίησης και αναλυτικά ακολουθεί η αποτύπωση των δώδεκα λειτουργιών που αφορούν τις δαπάνες και η συμμετοχή τους σε ποσοστό του Προϋπολογισμού του 2008, μέσα από το νέο τρόπο αποτύπωσης, καταγραφής, υλοποίησης του Προϋπολογισμού των Προγραμμάτων.
Ενδεικτικά θα σας αναφέρω:
Κωδικός 1. Λειτουργία: Δράσεις του Κράτους στο εξωτερικό. Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 3,4%.
Κωδικός νούμερο 2. Λειτουργία: Ειδικές δράσεις του Κράτους στο εσωτερικό.
Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 0,8%.
Κωδικός νούμερο 3. Λειτουργία: Τοπική Διακυβέρνηση. Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 7,8%.
Αγροτική ανάπτυξη: Ποσοστό επί του Προϋπολογισμού: 2%.
Περιβάλλον και Οικισμός. Κατηγορηθήκαμε ότι για το περιβάλλον δεν υπάρχει μνεία στον Προϋπολογισμό. Ποσοστό : 0,4%.
Υποδομές και μεταφορές: 2,6%.
Υγεία και κοινωνική πολιτική: 25,7%.
Δημόσια ασφάλεια και Δικαιοσύνη: 3,3%.
Πολιτισμός-Θρησκεία- Αθλητισμός: 0,9%.
Παιδεία: 7,8%.
Οικονομικές σχέσεις και ανάπτυξη - δημόσιο χρέος: 39,5%.
Η παρακολούθηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι της υλοποίησης, ανάπτυξης και εφαρμογής του Προϋπολογισμού της συγκεκριμένης λειτουργίας θα βοηθήσει ώστε να ληφθούν αποφάσεις για διορθώσεις στο υφιστάμενο σύστημα κατάρτισης και παρακολούθησης του Προϋπολογισμού, της τοποθέτησης στόχων, και της λήψης αποφάσεων, με στόχο τον σχεδιασμό των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων, των τροποποιήσεων του θεσμικού πλαισίου και του καθορισμού χρονοδιαγράμματος των μεταρρυθμίσεων.
Παράλληλα οριοθετεί και τη βάση διαλόγου τόσο με τα Υπουργεία, όσο και με τους εμπλεκόμενους φορείς για τη βελτίωση και την περαιτέρω ανάλυση του Εθνικού Σχεδίου Προγραμμάτων.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ο Κρατικός Προϋπολογισμός του έτους 2008 είναι αποτέλεσμα μιας προσπάθειας συγκροτημένης, που έχει ξεκινήσει από την ημέρα που αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου με στρατηγική και όραμα, μιας προσπάθειας να πετύχουμε τις μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται για την εδραίωση ενός πραγματικά κοινωνικού κράτους. Όμως γνωρίζουμε καλά πως για ένα πραγματικά κοινωνικό κράτος χρειάζεται και ισχυρή οικονομία, χρειάζονται δύσκολες, επίμονες, επώδυνες πολλές φορές προσπάθειες. Χρειάζεται όμως και ανάληψη πολιτικής ευθύνης, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, που δεν την είδαμε.
Επιλέξαμε αυτό το δρόμο τον ανηφορικό και με αυτόν συνεχίζουμε. Τηρούμε αυτό που υποσχεθήκαμε στην κοινωνία, στις Ελληνίδες και στους Έλληνες. Και επειδή χρωστώ μια απάντηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι και κύριε Πρόεδρε, για τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, θα πω το εξής. Στο ερώτημα γιατί ενώ η αύξηση των δαπανών κοινωνικής προστασίας την τελευταία δεκαετία ήταν σημαντική -καθώς αυτές ανήλθαν στο 26,3% του Α.Ε.Π. το 2003, πλησιάζοντας το μέσο ευρωπαϊκό όρο που ανέρχεται στο 28%- αυτές δεν απέδωσαν και δεν ανακούφισαν αυτούς στους οποίους απευθύνονταν, η απάντηση, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ότι τα διαρθρωτικά προβλήματα που αντιμετωπίζει το κοινωνικό σύστημα προστασίας της χώρας μας και το γεγονός ότι δεν ασχολήθηκαν με αυτά οι κυβερνήσεις του χθες είναι η απάντηση για την αδυναμία στις κοινωνικές μεταβιβάσεις, τις οποίες ήθελαν και οι προηγούμενες κυβερνήσεις να δώσουν προς την κοινωνία.
Με βάση λοιπόν όλα αυτά τα στοιχεία, θεωρώ πως αυτός ο Προϋπολογισμός, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ένας προϋπολογισμός δίκαιος, ένας προϋπολογισμός με ανταποδοτικό χαρακτήρα, ένας προϋπολογισμός που στοχεύει στους οικονομικά και κοινωνικά ασθενέστερους και γι' αυτό ζητώ την υπερψήφισή του.
Σας ευχαριστώ.
Επισκεφθείτε μας...
 |
 |
 |
 |
Επισκεφθείτε...
 |